اقدام آمریکا در تحریم ساز و کار مالی ویژه تجارت با ایران می‌تواند تنش‌های این کشور با اتحادیه اروپا بر سر ایران را بیش از پیش افزایش دهد.
یک مقام آگاه آمریکایی در گفت‌وگو با بلومبرگ مدعی شده است که آمریکا در حال ارزیابی اعمال تحریم‌های جدیدی بر ضد ایران است که یکی از این اقدامات ممکن است شرکت ایرانی متناظر با اینستکس را هدف قرار دهد. به گفته این منبع، اینستکس ایرانی نهادی موازی با بانک مرکزی ایران است که پیش‌تر در فهرست تحریم آمریکا قرار گرفته است. وی هم‌چنین ادعا کرده است بانک مرکزی ایران استانداردهای جهانی در مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم را رعایت نکرده است.
ژانویه امسال کشورهای اروپایی به منظور محافظت از از تجارت محدود شده خود با ایران در برابر تحریم‌های آمریکا از ساز و کار مالی ویژه خود به نام اینستکس رونمایی کردند که در فرانسه مستقر است و یک شرکت متناظر با خود در ایران دارد. اگر تحریم‌های جدید آمریکا اعمال شوند، احتمالاً تلاش‌های اروپایی‌ها برای تجارت با ایران از طریق دور زدن استفاده از دلار و نظام مالی آمریکا بیش از پیش با مشکل مواجه خواهند شد.
بلومبرگ در ادامه افزوده است که چنین اقداماتی باعث گسترده‌تر شدن شکاف بین اروپایی‌ها با دولت ترامپ که معتقد به کمپین فشار حداکثری بر ایران است خواهد شد. دولت آمریکا تلاش دارد تا ایران را برای رسیدن به یک توافق جامع‌تر به پای میز مذاکره بکشاند.
الی گران‌مایه، از کارشناسان ارشد شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت: اگر دنبال تحریم اینستکس ایرانی باشید در واقع در تلاش برای کشتن اینستکس هستید. اگر آمریکا این کار را انجام دهد به نظرم حمایت سیاسی بیشتری در اروپا برای مخالفت با اقدامات آمریکا صورت خواهد گرفت.
هر چند که اروپایی‌ها برای راضی ساختن واشنگتن اعلام کرده‌اند که اینستکس تنها محدود به مبادلات بشردوستانه خواهد بود اما به نظر می‌رسد این تضمین نیز واشنگتن را راضی نکرده است. بررسی تحریم‌های جدید تنها یک روز پس از آن اعلام می‌شود که هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان برای گفتگو در خصوص چگونگی بهره‌مندی ایران از مزایای اقتصادی توافق هسته‌ای با مقامات ایرانی به تهران آمد.
هرچند که مکانیزم اینستکس احتمالاً در موارد محدودی استفاده خواهد شد اما آمریکایی‌ها نگران‌اند که زنده ماندن اینستکس به تدریج آن را به ابزاری قدرتمند برای مبادلات مالی در سطح جهان تبدیل کند که کارایی تحریم‌های آمریکا را شدیداً کاهش دهد.
اما اشفورد، محقق مؤسسه "کاتو" در واشنگتن گفت: توسعه اینستکس یک نگرانی واقعی برای سیاست تحریمی آمریکا در دراز مدت است. اینستکس چارچوبی را ایجاد کرده است که کشورهای دیگر نیز می‌توانند دراینده از آن استفاده کنند./ ایسنا