به گزارش ایرانجیب به نقل از یورونیوز، امشب ساعت 22:30 به وقت تهران رئيس جمهورآمریکا یکبار دیگر در خصوص توافق هستهای با ایران سخنرانی خواهد کرد. این سخنرانی در خصوص تمدید تعلیق تحریمهای ایران صورت میگیرد که طبق برجام رئيس جمهوری آمریکا باید هر سه ماه یکبار آن را امضا کند. اما دونالد ترامپ سه ماه قبل اعلام کرد که این آخرین باری است که چنین دستوری را امضا میکند و به کشورهای اروپایی هشدار داد در این سه ماه اصلاحات مد نظر او را انجام دهند، در غیر این صورت دیگر تمدیدی در کار نخواهد بود.
حالا تقریبا اتفاق نظر پررنگی وجود دارد که دونالد ترامپ از برجام خارج خواهد شد. هرچند هنوز این خروج قطعی نیست و رئيس جمهوری آمریکا هم علاقه بسیاری به کارهای عجیب و پیشبینی ناپذیر دارد اما بگذارید فرض را بر منطق سیاست بگذاریم و با توجه به آنچه دیده و شنیدهایم این خروج را قطعی بدانیم. حال سوال اینجاست این خروج چه مختصاتی خواهد داشت؟ در اینجا سناریوهای محتمل را بررسی میکنیم.
۱ – خروج از برجام، بازگشت تحریمها
بدترین سناریو برای ایران، همین است. اینکه دونالد ترامپ امشب در نطقی آتشین صحبتهای خود را با حمله به سیاستهای منطقهای ایران در خاورمیانه آغاز کند. به چند موشکی که یمن بهسوی عربستان شلیک کرده اشاره کند، حملات شیمیایی به شهروندان سوری را مورد توجه قرار دهد، حزب الله لبنان را عامل بی ثباتی در منطقه خاورمیانه معرفی کرده، بشار اسد را یکی دیگر از معضلات خاورمیانه بنامد و البته از لزوم تامین امنیت اسرائيل سخن بگوید، در نهایت این نطق آتشین نوک پیکان حملات را متوجه ایران کند و تهران را مسئول تمام مناقشات و منازعات منطقهای معرفی نماید. البته حتما دونالد ترامپ بخشی از سخنرانیاش را هم از ادعاهای نتانیاهو وام خواهد گرفت و استدلال خواهد کرد، همانطور که بنیامین گفت، ایران حتی به اصول توافق هم پایبند نبوده و پیشبرد برنامه هستهای خود را خارج از چارچوب برجام پیگرفته است. در ادامه هم به هشدار ۳ ماه پیش خود اشارهای خواهد داشت و میگوید همانطور که گفتم اخرین باری بود که تمدید تعلیق تحریمهای ایران را امضا کردم. دیگر هم امضا نمیکنم. از همین امروز هم تحریمها با قدرت و قوت بیشتر علیه ایران بازفعال میشود. هر کشور و کمپانی هم که با ایران وارد معامله شود شامل جریمههای سنگین خواهد شد.
این نخستین سناریو و احتمالا ضعیفترین سناریو برای اجرا خواهد بود. چرا که هرچند ترامپ تصمیم به خروج گرفته است، اما در عین حال بعید است در این بازه زمانی با چنین قاطعیتی در مقابل متحدین اروپاییاش بایستد آنهم در شرایطی که چند ماهی است سران کشورهای اروپایی یا مهمان او در کاخ سفید بودهاند و یا تلفن ترامپ را برای قانع کردن به ماندن در برجام اشغال.
۲ – خروج از برجام، اعمال سبکتر تحریمها
در این سناریو هم نطق دونالد ترامپ، تفاوت چندانی با مورد پیشین نخواهد داشت و بخش اعظم این سخنرانی به حملات مختلف به ایران خواهد گذشت. اما نقطه عطف، بخش پایانی صحبتهای رئيس جمهوری آمریکا خواهد بود. جایی که او باید به سیاستهای آینده دولتش در مقابل ایران بپردازد. طبق این سناریو، ترامپ به صورت مبهمی در این خصوص صحبت خواهد کرد، بدون اینکه جزئیاتش را فاش کند. فشارها و تلاشهای کشورهای اروپایی باعث خواهد شد که ترامپ صحبت چندانی در این رابطه نکند و آنرا موکول به گذشت زمان نماید.
این سناریو از مورد اول محتملتر است اما بازهم نمیتوان آنرا محتملترین نامید.
۳ – خروج از برجام، تعیین ددلاین برای اروپا
اجازه دهید بار دیگر از نطق تکراری ترامپ چیزی نگوییم، چرا که احتمالا متن سخنرانی او در هر شرایط مشترک است و تنها بخش مربوط به جزئیات است که متفاوت خواهد بود. در این سناریو رئيس جمهور آمریکا یک بازه زمانی ۳-۴ ماهه را برای کشورهای اروپایی قرار میدهد تا در این مدت به نگرانیها و مسائل مدنظر آمریکا بپردازند و از طریق مذاکره با ایران، تهران را وادار به انجام مذاکراتی الحاقی یا آغاز گفتگوهایی جدید نماید. ترامپ در این سناریو اعمال تحریمهای نفتی و بانکی را موکول به بعد از این بازه زمانی که برای کشورهای اروپایی تعریف کرده موکول خواهد کرد. به عبارت دیگر دونالد ترامپ اروپا را تهدید خواهد کرد که اگر ظرف مدت زمانی مشخص، نتوانند ایران را پای میز مذاکره دوباره بیاورند، تحریمهای فلج کننده ایالات متحده دوباره از راه خواهد رسید.
احتمالا محتملترین سناریو همین خواهد بود.به ویژه که تلاشها و اقدامات فراوان کشورهای اروپایی را بی پاسخ نگذاشته، در عین حال بر سر حرف خود هم ایستاده است.
۴ – خروج از برجام، اعطای بسته ویژه برای اروپا
در سناریو چهارم هم تلاشهای کشورهای اروپایی بینتیجه نمیماند. اینهمه سفرهای اروپایی به واشنگتن نتیجه بخش بوده و دونالد ترامپ حاضر میشود امتیازات و آوانس ویژهای برای کشورهای اروپایی در خصوص انجام معامله با ایران قائل شود تا آنها بتوانند از مزایای اقتصادی مراوده با ایران بهرهمند شوند. اگر قرار باشد این سناریو محقق شود، رئيس جمهوری آمریکا به شکل سربسته از تحریمهای آتی علیه ایران سخن خواهد گفت. هرچند تهدیداتش در زبان پر زرق و برق به نظر آید، اما در عین حال جزئیات چندانی از چند و چون اقدامات آتیاش ارائه نخواهد کرد و در پشت پرده با اعطای امتیازات ویژه به کشورهای اروپایی، معافیتهایی را برای آنها قائل خواهد شد، ضمن اینکه خود به اعمال تحریمها علیه ایران مبادرت خواهد کرد.
این سناریو هم به همراه مورد سوم، در زمره محتملترین گزینهها از سخنرانی رئیس جمهوری آمریکا خواهد بود.
هرچند بازهم باید ساعاتی صبر کرد و منتظر ماند تا مرد عجیب کاخ سفید، چه از آستین برای ایران و جهان بیرون خواهد آورد.