صمت- پس از تصویب اصل 44 قانون‌اساسی که معروف به اصل خصوصی‌سازی است، شرکت ملی پتروشیمی ایران تمام کارخانه‌های پتروشیمی در مالکیت خود را به بخش خصوصی واگذار کرد. پس از این واگذاری‌ها نقش شرکت ملی پتروشیمی در کشور از تولیدکننده تبدیل به سیاست‌گذار شد.
پس از این تغییرات، شرکت ملی پتروشیمی درصدد تدوین برنامه پتروشیمی کشور و حل مشکلات واحدهای موجود بود. بر این اساس یکی از مهم‌ترین سیاست‌هایی که در این صنعت در نظر گرفته شد، حرکت به سمت تولید بیشتر و صادرات بود. با توجه به اینکه پتروشیمی از جمله صنایع وابسته و میان‌دستی نفت به شمار می‌رود، توسعه این صنعت در کشور باعث توسعه صنایع پایین‌دستی و جلوگیری از خام‌فروشی می‌شود. از جمله برنامه‌های صنعت پتروشیمی کشور دستیابی به تولید ۱۰۰ میلیون تن محصول در سال است. اکنون واحدهای پتروشیمی در حالی که می‌توانند با استفاده از تمام ظرفیت معادل ۸۵ میلیون تن محصول در سال تولید کنند، به تولید ۵۰ میلیون تن محصولات پتروشیمیایی بسنده کرده‌اند. فعالان و کارشناسان صنعت پتروشیمی معتقدند نابسامانی در وضعیت تامین خوراک واحدهای پتروشیمی و نبود بازار کافی در خارج از کشور از جمله موانعی است که اجازه نمی‌دهد بسیاری از کارخانه‌ها بتوانند از تمام ظرفیت خود برای تولید استفاده کنند. رضا نوروززاده، مدیرعامل جدید شرکت ملی پتروشیمی ایران در این زمینه قصد دارد با بررسی طرح‌های پتروشیمی و بازدید از آنها علاوه بر آشنایی بیشتر با این صنعت به راهکارهایی پیشبردی دست یابد.
نوروززاده در آخرین بازدید خود به سایت پتروشیمی ماهشهر رفت تا با مشکلات واحدهای پتروشیمی این منطقه از نزدیک آشنا شود. صمت در ادامه به آنچه در بازدید مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی گذشت، پرداخته و آخرین گفته‌های این مدیرعامل را بررسی کرده است.
برای دستیابی به اهداف برنامه ششم توسعه
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی گفت: با بررسی‌های انجام شده از واحدها و طرح‌های موجود در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، موانع سرمایه‌گذاری به‌منظور دستیابی به ظرفیت تولید سالانه ۱۰۰ میلیون تن محصولات پتروشیمی در کشور برطرف می‌شود. شرکت ملی صنایع پتروشیمی بازدیدهای دوره‌ای را در واحدهای زیرپوشش خود در بندر ماهشهر و عسلویه و دیگر مناطق در برنامه دارد. وی افزود: در این بازدیدها مشکلات واحدهای پتروشیمی به ویژه مشکلات مدیران و سرمایه‌گذاران طرح‌ها و واحدهایی که به بهره‌برداری رسیده‌اند، مورد بررسی قرار گرفت که تلاش می‌کنیم به واحدهای در حال راه‌اندازی و واحدهای به بهره‌برداری رسیده برای پیشبرد اهداف‌شان کمک کنیم. معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی در ادامه به هدف شرکت ملی صنایع پتروشیمی در ارتباط با مجتمع‌های پتروشیمی اشاره کرد و گفت: هدف شرکت ملی صنایع پتروشیمی به‌عنوان نماینده دولت، براساس برنامه ۵ ساله ششم توسعه که در آن پیش‌بینی شده تولیدات سالانه پتروشیمی به ۱۰۰ میلیون تن برسد که تمامی تلاش خود را برای تحقق این امر به کار بسته‌ایم. نوروززاده اضافه کرد: درحال‌حاضر تولیدات پتروشیمی کشور سالانه ۵۰ میلیون تن است که این میزان تولیدات از ۸۵ درصد ظرفیت اسمی شرکت‌های پتروشیمی به‌دست می‌آید.
وی اظهار کرد: به علت استفاده غیربهینه از ظرفیت اسمی این شرکت‌ها، نابسامانی در تامین خوراک پتروشیمی به وجود می‌آید که ۴ شرکت اصلی نفت باید در اختیار آنها قرار گیرد. گام نخست برای خروج از این وضعیت شناسایی علل استفاده غیربهینه از این ظرفیت اسمی است و موضوع‌هایی که با شرکت ملی صنایع پتروشیمی در ارتباط است مورد پیگیری قرار خواهد گرفت تا موانع افزایش تولید واحدهای مطرح شده، برطرف شود. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر لزوم رفع موانع سرمایه‌گذاری، خاطرنشان کرد: ضرورت دارد اهتمام ویژه‌ای برای رفع موانع سرمایه‌گذاری به‌منظور افزایش تولید و رسیدن به ظرفیت اسمی ۱۰۰ میلیون تنی انجام شود. وی در ادامه به اقدام دیگر شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای توسعه سرمایه‌گذاری اشاره کرد و گفت: شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای توسعه و تسهیل سرمایه‌گذاری از طریق سازمان‌های منطقه ویژه تحت نظارت خود اقدامات دیگری از جمله فراهم کردن زیرساخت‌های لازم را انجام می‌دهد که درحال‌حاضر برای آغاز اجرای طرح‌های توسعه، اراضی جدید را آماده‌سازی کرده است. نوروززاده در ادامه اضافه کرد: زیرساخت‌های لازم از جمله آب، برق و گاز را نیز برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنیم تا بخش خصوصی بتواند با رغبت کافی به سرمایه‌گذاری در صنایع پتروشیمی بپردازد. وی بیان کرد: سرمایه‌گذاری در این صنعت به‌طور میانگین در هر واحد ۱۰۰ تا هزار نفر را مشغول به کار خواهد کرد که در شرایط فعلی رقم قابل‌توجهی است.
ساخت ۲۷ شرکت پتروشیمی در ماهشهر
در ادامه این بازدید سرپرست فرمانداری ماهشهر نیز توضیحاتی ارائه داد که در ادامه آمده است. محسن بیرانوند گفت: با راه‌اندازی فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر خوزستان، بیش از هزار و ۳۰۰ نفر مشغول به کار می‌شوند. گفت: در فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر که در حال اجراست در فاصله سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ ساخت ۲۷ پتروشیمی جدید، پیش‌بینی شده است. وی اظهار کرد: در طرح جامع توسعه این منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، ۷۰ طرح پتروشیمی درنظر گرفته شده، که در صورت رفع موانع اجرایی، تحولی بزرگ در اشتغالزایی منطقه و خوزستان ایجاد خواهد شد. سرپرست فرمانداری ماهشهر درباره سفر ۲ روزه معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران به بندرماهشهر، گفت: این سفر به منظور بازدید از مجتمع‌های پتروشیمی مستقر در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و بررسی مشکلات این صنایع انجام شد و یکشنبه شب نشستی با حضور معاون وزیر نفت، استاندار خوزستان و مسئولان محلی درباره مسئولیت‌های اجتماعی صنایع پتروشیمی و تسریع در اجرای شدن فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی با ارائه ۲۷ طرح سرمایه‌گذاری برگزار و دستورهای لازم داده شد.
وی افزود: اختصاص زمین‌هایی برای توسعه منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی و رعایت الزامات زیست‌محیطی و رفع موانع اجرای طرح توسعه از دیگر موضوع‌های مطرح شده در این نشست بود که در این صورت ۷۰ طرح پتروشیمی با توجه به آمادگی سرمایه‌گذاران اجرایی خواهد شد و به‌دنبال آن تحول بزرگی در منطقه در جهت افزایش اشتغال ایجاد می‌شود. سرپرست فرمانداری بندرماهشهر ادامه داد: با توجه به تاکید استاندار خوزستان بر لزوم بکارگیری نیروهای بومی در راه‌اندازی فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر، تفاهمنامه‌ای بین سازمان فنی‌وحرفه‌ای و سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در حال تدوین است که به‌زودی منعقد خواهد شد. وی گفت: براساس این تفاهنمامه مقرر شده تخصص‌های مورد نیاز صنایع پتروشیمی به نیروهای بومی آموزش داده شود که با بالابردن سطح مهارتی آنها زمینه بکارگیری نیروهای بومی در فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی فراهم شود.
مشکل خوراک سریع‌تر برطرف شود
علی گلمرادی، نماینده مردم ماهشهر در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون انرژی درباره وضعیت واحدهای پتروشیمی این سایت، به صمت گفت: خوشبختانه مدیریت کلان کشور در سال‌های گذشته نگاه ویژه‌ای به بخش پتروشیمی کرد و این صنعت اکنون رو به رشد بوده و در مسیر توسعه قرار گرفته است. البته برخی مشکلات و نارسایی‌ها وجود دارد که عملکرد دولت در این زمینه نشان از تلاش برای رفع آنها دارد. گلمرادی با بیان اینکه ایران دومین کشور دارنده منابع گازی است، افزود: با این حال هنوز در بخش تامین خوراک با برخی مشکلات روبه‌رو هستیم. این مشکلات با توجه به منابع گازی ایران و توان پارس‌جنوبی در بهره‌برداری و تولید گاز قابل قبول نیست.
خوراک، آب و برق از جمله مهم‌ترین زیرساخت‌های صنعت پتروشیمی به شمار می‌رود. بر این اساس باید در نظر داشته باشیم اگر دولت می‌خواهد در حوزه پتروشیمی سرمایه‌گذار خارجی جذب کند در تامین زیرساخت‌های مورد نیاز این صنعت باید عملکرد بهتری داشت. وی با اشاره به اینکه در برنامه ششم توسعه توسعه تولید ۱۰۰ میلیون تن محصول پتروشیمی در سال هدف‌گذاری شده، اظهار کرد: ظرفیت و توان تولید این محصول در کشور به میزانی است که می‌توان با مدیریت مناسب به این هدف حتی زودتر از مدت تعیین شده در برنامه ششم توسعه دست یافت. این عضو کمیسیون انرژی، افزود: از جمله مزیت‌های بخش پتروشیمی کشور دسترسی به منابع گازی است.
با این وجود عمده گاز مصرفی ما صرف نیروگاه‌های تولید برق و مصرف خانگی می‌شود. با اصلاح الگوی مصرف انرژی در کشور می‌توان کارخانه‌های بیشتری ساخت و به‌دنبال آن به اشتغالزایی بسیاری دست یافت. گلمرادی صنعت پتروشیمی را، صنعتی اشتغالزا دانست و در این باره گفت: سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی علاوه بر اینکه مانع خام‌فروشی نفت و گاز می‌شود، به راه‌اندازی صنایع پایین‌دستی نیز منجر می‌شود. پیش از راه‌اندازی این صنعت در کشور، نساجی ایران همیشه با مشکل تامین مواد اولیه پتروشیمیایی روبه‌رو بود. اکنون خوشبختانه این مشکل تا حد بسیاری برطرف شده هر چند هنوز واحدهای نساجی با مشکلاتی روبه‌رو هستند اما معضلات بخش تولید در کشور باید مقطعی و کارشناسی شده برطرف شود تا دیگر شاهد بازگشت به دوران مشکلات نباشیم. وی افزود: کامل کردن زنجیره تولید محصولات پتروشیمی نیز از دیگر نیازهای ایران به شمار می‌رود که در برخی موارد این سیاست باید با سرمایه‌های خارجی برطرف شود. بخش خصوصی در ایران توان سرمایه‌گذاری و دانش فنی راه‌اندازی برخی کارخانه‌های پتروشیمی برای تولید گریدهای خاص را ندارند. بر این اساس می‌توان با افزایش سطح تعاملات بین‌المللی در این زمینه نیز به موفقیت‌های مناسبی دست یافت.