موضوع فروش هواپیماهای مسافربری سوپر جت 100 سوخو روسیه به ایران که تا سطح مذاکرات روسای جمهور دو کشور پیش رفته است به مجوز وزارت خزانه داری آمریکا نیاز دارد.
کرملین قصد دارد وارد بازار هوانوردی در خاورمیانه شود، اما تندتر شدن مواضع و تحریم های امریکا در قبال ایران فرصت این حضور محصولات روسی در این بازار بزرگ را کاهش داده است. با وجود اینکه موضوع فروش هواپیماهای مسافربری سوپر جت ۱۰۰ سوخو تا سطح مذاکرات روسای جمهور ایران و روسیه ارتقا یافته، اما نهایی شدن این قرارداد با موانعی مواجه است. یکی از موانع اصلی، لزوم اخذ مجوز شرکت سوخو از اداره کنترل دارایی های خارجی خزانه داری آمریکا (اوفک) برای صادرات هواپیما به ایران است.
بر اساس مقررات فعلی، هواپیماهای تولید شده توسط شرکت های امریکایی که در آنها قطعات و تکنولوژی های تولیدی امریکا به کار رفته باشد، برای صادرات به ایران نیازمند دریافت مجوز ویژه از اوفک هستند. حدود ۱۳ درصد از تجهیزات به کار رفته در هواپیماهای تولید شرکت سوخو ساخت شرکت های آمریکایی است.
در ماه اکتبر، دنیس مانتوروف، وزیر صنعت و تجارت روسیه گفت کشورش موضوع جایگزین کردن تجهیزات غیر آمریکایی با تجهیزات ساخت آمریکا در این هواپیماها را مورد بررسی قرار داده است. وی اذعان کرد که که این کار نیازمند زمان طولانی و تلاش مستمر است و اینکه این اقدام می تواند موجب ابطال مجوزهای صادر شده توسط آژانس ایمنی هوانوردی اروپا و سایر نهادهای نظارتی به هواپیماهای مسافربری سوخو شود. مانتوروف افزود، اما اگر آمریکا از صدور مجوز لازم برای فروش هواپیماهای روس به ایران امتناع ورزد، یا پاسخی به این درخواست ها ندهد، مسکو باید در این مسیر قدم بردارد.
پیشتر یوری سلیوسار، رئیس شرکت یونایتد ایرکرافت هم به همین مسئله اشاره کرده بود. وی گفته بود: «ما درخواستی به اوفک ارائه کرده ایم... اما هیچ زمان دقیقی برای پاسخگویی طرف آمریکایی وجود ندارد.»
علاوه بر مشکل وجود قطعات آمریکایی در هواپیماهای سوخو، بیش از ۶۰ درصد از ارزش کل این هواپیماها نیز به تجهیزات اروپایی اختصاص دارد. بسیاری از قطعات سوپر جت ۱۰۰ سوخو از فرانسه می آید.
هرچند شرکت هایی نظیر ایرباس و ای تی آر تاکنون توانسته اند با کسب مجوز از اوفک تعدادی هواپیما به ایران صادر کنند، اما با توجه به موضع خصمانه اخیر دونالد ترامپ در قبال ایران، در صورتی که واشنگتن تصمیم به ممنوعیت صدور هواپیما به ایران بگیرد، تنها راه ایرلاین های ایرانی برای تهیه هواپیما، خرید هواپیماهای دست دوم از بازار سیاه یا خریدهواپیماهایی از روسیه و چین خواهد بود که در آنها هیچ گونه تجهیزات آمریکایی به کار نرفته باشد./ تسنیم