منیر حضوری- بنابر گفته ولی‌اله سیف، رئیس کل بانک مرکزی براساس برنامه ششم باید سالانه 65 میلیارد دلار منابع خارجی جذب شود.
به موجب قانون بودجه سال ۱۳۹۶ باید حداقل ۵۰ میلیارد دلار خطوط فاینانس از منابع خارجی جذب شود که بخشی از آن مربوط به منابع مانده و استفاده نشده از سال‌های گذشته است. به این ترتیب برای تحقق اهداف پیش‌بینی شده در برنامه ششم در زمینه اشتغال و رسیدن به رشد ۸ درصدی یکی از اساسی‌ترین منابعی که در این برنامه بر آن تکیه شده منابع مالی خارجی است و در این روند قراردادهای فاینانس می‌تواند زمینه را برای اجرای اهداف پیش‌بینی شده در این برنامه فراهم کند. اما در ادامه اگر بخواهیم به رشد ۸ درصدی که برای امسال پیش‌بینی شده است، برسیم بخشی را هم وامدار سرمایه‌گذاری خارجی هستیم.
براساس آمارها دولت روحانی در سال ۹۵ حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی را جذب کرد. این دولت با توافق هسته‌ای و قصد برای تعامل با دنیا نشان داد که قصد دارد از سرمایه‌گذاران خارجی استقبال کند. همانطور که چند روز پیش رئیس‌جمهوری در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد، سیاست دولت در ایران بر آن است که با بهبود مستمر فضای کسب و کار، حمایت از حقوق مالکیت فکری، اصلاح مداوم قواعد حکمرانی شرکت‌ها و مبارزه جدی با پولشویی، فضای حقوقی مساعدی را برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان و حوزه‌های مختلف فنی و اقتصادی فراهم کند. حسن روحانی تاکید کرد: در این راه از مشارکت و همکاری همه سرمایه‌گذاران و صاحبان اندیشه و ابتکار در سراسر جهان استقبال می‌کنیم و از همه آنهایی که صلح و امنیت و پیشرفت را در سایه مشارکت و همکاری ملت‌ها جست‌وجو می‌کنند، برای سفر به ایران و مشارکت در این آینده پرامید، دعوت می‌کنم.
فراهم کردن زیرساخت‌ها
علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران درباره اهمیت امنیت برای افزایش سرمایه‌گذاری خارجی به صمت گفت: سرمایه همیشه به دنبال نقطه‌ای می‌شود که امنیت در آن وجود داشته باشد، خوشبختانه ایران اسلامی با مجاهدت‌های زیاد مسولان در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارد. خارج از موضوعاتی که جهان استکباری ناجوانمردانه به آن دست زد که از جمله می‌توان به بحث تحریم‌ها و اجازه ندادن ورود سرمایه‌گذاران به اقتصاد ایران اشاره کرد اما آنچه که امروز قابل گفتن است اینکه ایران اسلامی یکی از امن‌ترین کشورهای جهان از نظر تمام مسائل جغرافیایی است.
او در ادامه به اهمیت تولید در کشور اشاره و بیان کرد: ما برای حفظ امنیت مشکلی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی نداریم ولی تمهیدات دیگری را باید اندیشید. اینکه ما از سرمایه‌گذاران خارجی استقبال می‌کنیم حرف بسیار خوبی است یقینا در مسائل زیرساختی و زیربنایی احتیاج به سرمایه‌گذاری خارجی داریم اما بحث تولید مشترک تاجران به ویژه تولیدکنندگان ما با خارجی‌ها از جمله مسائلی است که باید به آن توجه کنیم و نیازمند آن هستیم. فاضلی با اشاره به قوانین موجود در کشور، اظهار کرد: تسهیلات زمانی فراهم می‌شود که ما نقطه آسایش خاطر برای سرمایه‌گذاری خارجی در مباحث قانونی فراهم کنیم. در حالی که قوانین باید در جهتی باشد که از سرمایه‌گذران حمایت کند اما متاسفانه درست زمانی که احتیاج داریم به سمت اقتصاد مقاومتی برویم و قوانین در این جهت تصویب شود شاهد گنگ بودن این حرکت‌ها هستیم. سرمایه‌گذارخارجی که بخواهد وارد کشور شود به محیط کسب و کار اقتصاد ایران توجه می‌کند بنابراین باید ببینیم که چقدر مزیت‌های داخلی وجود دارند و سعی کنیم آنها را ارتقا دهیم. او با بیان اینکه خیلی از قوانین و بخشنامه‌ها برای تقویت بنگاه‌های داخل کشور نیست، تاکید کرد: دوستان ما به عنوان کارآفرین و تشکل‌ها ناراضی هستند و حرف زیادی در این باب دارند اما متاسفانه به این سرمایه عظیم ملی کم‌توجهی می‌شود.
رئیس اتاق اصناف ایران با اشاره به لزوم اجرای اقتصاد مقاومتی در کشور، بیان کرد: وقتی شیوه‌نامه رئیس‌جمهوری را در اقتصاد مقاومتی مرور می‌کنیم می‌بینیم که اصل نگاه به مزیت‌های داخلی است. اگر قرار باشد به داشته‌های‌مان کم‌توجهی کنیم به طور یقین نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که سرمایه‌گذار خارجی برای سرمایه‌گذاری به داخل کشور بیاید. شاید او نشان(برند) خود را بیاورد اما برای سرمایه‌گذاری در ساختارهای زیربنایی انگیزه کافی ندارد. به هر حال حرف رئیس‌جمهوری در مجمع عمومی سازمان ملل درست است که ما احتیاج به سرمایه‌گذاری خارجی داریم و در همین باره باید شرایطی را فراهم آوریم که سرمایه‌های ایرانی خارج از کشور را به داخل کشور هدایت کنیم. باید کاری کنیم که اول ایرانی‌های خارج از کشوربه این سمت سوق داده شوند بعد به دنبال سرمایه‌گذار خارجی بگردیم. فاضلی در آخر به لزوم رفع موانع بانکی از جمله فاینانس اشاره کرد و گفت: اینکه ما در فاینانس با مشکل روبه‌رو هستیم به ویژه در ساختارهای بانکی و پولی کشور مسئله کلیدی دیگر است. من به عنوان فعال بخش خصوصی از دولت و قوه مقننه انتظار دارم تمامی مشکلات فرآروی تولید را حل کنند. خیلی از شرکت‌ها در صنایع چرم، چوب، کفش را می‌شناسم که برای سرمایه‌گذاری مشترک قدم گذاشته‌اند اما در نظام بانکی با مشکل روبه‌رو می‌شوند.
ایران توانمند در منطقه
محمدرضا نجفی‌منش، رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذاری خارجی یک الزام است به صمت، گفت: دیگر این مسئله یک خواسته نیست که بگوییم اگر نشد ایرادی ندارد بلکه یک ضرورت برای کشور است. ما برای رسیدن به رشد ۸ درصدی باید به سرمایه‌گذاری خارجی توجه کنیم. برای این مهم بر اساس برآوردها به حدود۵۰ میلیارد دلار در هر سال نیاز داریم. رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق تهران با اشاره به سخنان رئیس‌جمهوری در سازمان ملل، بیان کرد: همانطور که آقای روحانی اشاره کردند ایران آماده سرمایه‌گذاری است و از ورود سرمایه‌گذاران استقبال می‌کند. ما بازار خوبی در داخل کشور داریم و توان زیادی در منطقه برای جذب متقاضیان کالا و خدمات داریم. نجفی‌منش درباره لزوم بسترسازی و اینکه چه زمینه‌هایی را برای رشد آن نیاز داریم سخن گفت و اظهار کرد: باید بر مزیت‌هایی که در کشور داریم مانند انرژی، نیروی انسانی خوب و موقعیت جغرافیایی تمرکز کنیم.
شرایط کسب و کار را بهبود ببخشیم، رایزن‌های بازرگانی‌مان را در خارج از کشور فعال کرده، نمایشگاه‌های تخصصی را راه‌اندازی کنیم و از هیات‌هایی که از آن طرف می‌آیند استقبال کنیم. ما هم باید در مقابل هیات‌هایی را اعزام کنیم چرا که در همین رفت و آمدها است که می‌شود کاری کرد. او درباره لزوم افزایش آگاهی دیگر کشورها نسبت به وضعیت ایران تاکید و اظهار کرد: باید در سطح بین‌المللی تبلیغات کنیم و سرمایه‌گذاران خارجی را به فعالیت در ایران تشویق کنیم. به طور مثال مالزی، آذربایجان و همه کشورها درباره کشور خودشان تبلیغ می‌کنند ولی ما خیلی در این زمینه مناسب عمل نمی‌کنیم. ما باید واقعیت‌های ایران را در اختیار مردم دیگر کشورها قرار دهیم تا با آمدنشان به کشور نقش کمک‌کننده را ایفا کنند.
نجفی‌منش، تاکید کرد: سرمایه‌گذاران سوال می‌کنند و اگر احساس ناامنی کنند اصلا وارد کشور نمی‌شوند. ما باید در کنار آنهایی که تا الان آمده‌اند و منتظر سرمایه‌گذاری هستند، به رشد سرمایه‌گذاری داخلی هم فکر کنیم. متاسفانه روند سرمایه‌گذاری داخلی ما کند است. به این ترتیب مجموعه‌هایی که تا الان به این مرحله رسیده‌اند و به ایران آمده‌اند یا در کشور هستند باید مسائل و مشکلات‌شان را رفع و رجوع کرد که خودشان تبدیل به بلندگوی منفی برای سایر سرمایه‌گذاران نشوند. وی در ارتباط با قراردادهای فاینانس، گفت: بانک مرکزی و دولت‌ها با این مسئله در ارتباط هستند. برخی سرمایه‌گذاران هستند که توان لازم را برای سرمایه‌گذاری ندارند و نمی‌توانند بدون حمایت کار درستی انجام بدهند. به این ترتیب باید از خط‌های اعتباری بین‌المللی استفاده کنند.
کلام آخر
بنا به باور کارشناسان جذب سرمایه‌گذار خارجی نیازمند اراده بزرگی است و همکاری تمام بخش‌های فعال در حوزه اقتصاد را می‌طلبد. اول از همه نیازمند این هستیم که امنیت سرمایه‌گذاری را ارتقا و امنیت اقتصادی را در کل کشور تامین کنیم. در این روند باید تورم قوانین و مقررات کاهش پیدا کند تا سرمایه‌گذار خارجی بتواند جذب اقتصاد ایران شود. به این ترتیب رشد اقتصادی ۸ درصدی زمانی تحقق خواهد یافت که تمام شرایط را برای حضور سرمایه‌گذار خارجی و امنیت وجود سرمایه خارجی را فراهم کنیم.