بررسی مسیرهای شکایت و احقاق حق از دندان پزشکی

سینا واحدی- لابد برایتان پیش آمده که گرفتار رنج وحشتناک دندان درد شوید. درد دندان از آن درد هایی است که امان آدم را می برد. طبق آخرین آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت ، هر ایرانی به طور متوسط ، حداقل دو دندان پوسیده دارد. اگر کمی پول در جیبتان باشد و درد هم کار خود را کرده باشد، مجبور هستید به دندان پزشک مراجعه کنید و از درد آن خلاص شوید. این درد دندان سبب شد تا امروز به سراغ وظایفی که دندان‌پزشک در برابر ما بر عهده دارد، برویم. با دخل و خرج امروز همراه شوید تا اگر احتمالا حقوق تان در دندان پزشکی پایمال شد، بدانید چگونه و چطور حق خود را اعاده کنید.
 
شکایات بالا از درمان دندان

دندان پزشکی نسبت به دیگر تخصص های پزشکی، تعداد شکایت بسیار بالاتری به خود اختصاص داده است و در مراجع قضایی و قانونی از این لحاظ دارای رتبه است.
دندان‌پزشکی در آمارهای سال‌های مختلف، در زمره پنج اشتغال پزشکی است که علیه آن شکایت می‌شود. برای مثال در سال 1395 بیشترین محکومیت در زمینه پرونده‌های قصور، مربوط به جراحی پلاستیک، عمومی، دندان پزشکی و زنان و زایمان بوده است. با این که قصور در دندان پزشکی شکایات کمتری را به خود اختصاص داده ، ولی بیشترین محکومیت‌ها را از آن خود کرده‌ است و در بالای ۶۰ درصد از پرونده ‌ها قصور محرز شده ‌است.

حقوق بیمار دندان

شما به‌ عنوان یک مراجعه‌کننده دندان پزشکی، حق ‌دارید که درباره مشکل خود و درمان آن اطلاعات کافی کسب کنید. دندان پزشک، موظف است که درباره درمان شما، تعداد جلسات و هزینه‌ها و همچنین درمان‌های جایگزین به شما توضیح بدهد.

تعرفه های درمانی هر بخش از دندان پزشکی توسط سازمان نظام پزشکی تعیین و تعریف شده است، هر بیمار باید بتواند به تمامی این مبالغ در مطب دسترسی پیدا کند. این نکته را هم نباید فراموش کرد که تنها دندان پزشک حق درمان بیمار را دارد و به هیچ عنوان نباید، دستیاران او دست به دندان شما بزنند.
استفاده از مواد با کیفیت در کلینیک های دندان پزشکی، جزئی از حقوق اصلی هر بیمار است، به همین علت استفاده از مواد بی کیفیت کوتاهی در اجرای استاندارد مراقبت‌های پزشکی محسوب می شود.

دندان پزشک هرگز نمی تواند درمان شما را نصفه و نیمه رها و پایان درمان را اعلام کند. همچنین پزشک موظف است از مدارک و پرونده درمانی به طور کامل حفاظت و نگهداری کند تا هر زمان لازم باشد، بتوان به تمامی آن دسترسی داشت.

مسیرهای احقاق حق

بیشتر شکایات و نارضایتی بیماران دندان از دو مسئله به وجود می آید، یا درمان به طور کامل انجام نشده و مبالغ خارج از تعرفه دریافت شده است یا درمان به ایجاد اشکالات و اختلالاتی منجر شده که باعث نارضایتی بیمار شده است.

نخستین محل برای شکایت و البته ساده ترین آن، تماس تلفنی با سامانه دانشگاه علوم پزشکی است. برای اعلام هرگونه تخلف در هر زمینه ای از دندان پزشک یا مطب او، می توانید با شماره 1690 تماس بگیرید  و کد پیگیری شکایت خود را دریافت کنید.

راه ساده دیگری که برای پیگیری قانونی وجود دارد، قوه قضاییه (دادگاه‌ها یا به عبارت دقیق‌تر دادسرای انتظامی پزشکی) است. معمولاً پرونده‌ها برای کارشناسی به پزشکی قانونی، یا نظام پزشکی، یا حتی به افراد خبره حقیقی با تشخیص دادگاه ارجاع می‌شوند. در این سازمان‌ها در مورد شکایت بیمار کارشناسی و نظر صادر می‌شود.
راه سوم مراجعه به سازمان نظام پزشکی است. در نظام پزشکی نظر کارشناسی داده می شود، ولی در نهایت برای جبران خسارت، پرونده باید دوباره به دادگاه (دادسرای انتظامی) برود و حکم صادر شود.

مهم‌ترین مرجع رسیدگی به شکایات پزشکی، همین سازمان نظام پزشکی است و غالب مردم برای طرح شکایت خود به این سازمان مراجعه می‌کنند. کار‌شناسان پزشکی در سازمان نظام پزشکی مستقرند و امکان بررسی‌های علمی و عملی در این مکان وجود دارد.

اولین مرحله شکایت بیمار، با طرح شکایت، علت آن و شرح درمان های انجام گرفته توسط پزشک معالج و عوارض ایجاد شده برای بیمار و درخواست بیمار از مرجع قانونی یا همان سازمان نظام پزشکی آغاز می‌شود. باید حتما در هنگام انجام شکایت تمامی مدارک پزشکی و اسناد پرداخت مبالغ همراهتان باشد. پس از این که پرونده در دادستانی سازمان باز شود، دادستان مربوط درخواست کار‌شناسی پرونده را از گروه کار‌شناسان درخواست می کند.

کار‌شناسان پس از مطالعه پرونده و مصاحبه با بیمار و معاینه او و ملاقات با دندان پزشک مربوط جمع بندی حاصل از این جلسات را تنظیم می کنند. در صورت امکان تفاهم بیمار و پزشک، شکایت را حل و فصل می کنند، رضایت بیمار گرفته و در پرونده ثبت می شود. در غیر این صورت یعنی اگر بیمار رضایت ندهد یا خسارت وارده در حدی باشد که لازم باشد پزشک مربوط توبیخ و جریمه شود، با اعلام نظر کار‌شناسی و میزان خسارت وارده، پرونده با اعلام کیفرخواست و صدور رای، به هیئت بدوی انتظامی ارجاع داده می شود. هیئت بدوی انتظامی سازمان گروهی متشکل از ۱۰ نفر از پزشکان گروه‌های مختلف است که یک نفر از ایشان دندان پزشک است. نماینده دندان‌پزشکان در هیئت، در صورت صلاحدید می‌تواند پرونده را برای بررسی دوباره به کار‌شناسی هیئت بدوی ارجاع دهد و نهایتاً پس از بررسی، رای نهایی را اعلام کند.

محل دیگر طرح شکایت، شورای حل اختلاف است که رسیدگی و حل‌وفصل اختلافات اعضای جامعه پزشکی با دیگر اشخاص را درصورتی‌که مبلغ مورد شکایت یا خسارت خواسته شده کمتر از پنج میلیون تومان باشد، انجام می دهد. البته برای حضور در این شورا هم بیمار و هم پزشک باید توافق داشته باشند.

معاونت درمان وزارت بهداشت و درمان و سازمان تعزیرات حکومتی هم ازجمله نهادهایی هستند که شکایت علیه پزشکان و دندان‌پزشکان در آن‌ها می‌تواند انجام گیرد.

جرایم تعیین شده

در قانون مجازات اسلامی در تبصره ماده ۳۳۶ به چهار عنوان بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی اشاره شده است که هر یک از محکومیت های تعیین شده ذیل این موارد تعریف می شوند.در این قانون وظیفه پزشک درباره دریافت رضایت از بیمار یا خانواده‌اش قبل از عمل جراحی، فوریت‌های پزشکی یا پرداخت دیه در زمانی که خسارت‌های جانی یا نقص عضو ایجادشده باشد، مشخص شده است.
در چنین شرایطی اگر پزشکی مهارت کافی در طبابت نداشته باشد یا موازین فنی، علمی و مقررات را در عمل جراحی یا معالجه بیمار رعایت نکند، مسئول است. بر این اساس، پزشک متخلف علاوه بر پرداخت دیه بر اساس حکم قاضی، ممکن است به یک تا سه سال حبس محکوم شود.