گل‌های ریز رنگی کنار هم قرار گرفته‌اند و روی پارچه مانتویی بلند نشسته‌اند. آن طرف ویترین، طرح بته جقه روی جیب مانتو دوخته شده و با رنگ فیروزه‌ای، نمایی از طراحی‌های اصیل ایرانی را شکل داده است. تمام لباس‌های پشت ویترین و داخل فروشگاه، از رنگ‌ها، گل‌ها و بته جقه‌های مختلف پوشیده شده و عابران با یک نگاه، به جمع مشتریان داخل فروشگاه اضافه می‌شوند.
در میان شلوغی‌های شب عید خیابان ولیعصر، این فروشگاه پوشاک زنانه در تمام ساعات روز یک لحظه از مشتری خالی نمی‌شود و کمتر کسی دست خالی از آن بیرون می‌آید. دختر جوانی که مشغول ست کردن مانتویی سبز رنگ با روسری گل دار است، می‌گوید:«من این طرح‌ها را در اینستاگرام دیدم و مغازه را پیدا کردم. این طراحی‌ها زیاد شده‌اند، اسم‌های جالبی هم رویشان گذاشته می‌شود و حالت سنتی جالبی دارند. من واقعاً لذت می‌برم که از این مغازه‌ها به جای فروشگاه‌های پر از جنس‌های خارجی خرید کنم. اصالت خوبی دارند که به دل می‌نشیند.»بررسی‌های میدانی «ایران» نشان می‌دهد تولید پوشاک زنانه با محوریت طراحی‌های سنتی و اصیل ایرانی، به یک تب فراگیر تبدیل شده است. طی دو سه سال اخیر برندهای مختلفی با بازی با اسم‌های ایرانی شکل گرفته‌اند، کسب و کارشان را توسعه داده و شعبه هایشان را در قسمت‌های مختلف تهران و شهرستان‌ها گسترش داده‌اند. آنها با استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای بازاریابی، اقبال بلندی بین زنان و دختران پیدا کرده‌اند و در رقابت با پوشاک خارجی، گل کرده‌اند. بعضی از آنها نیز برای اشتغال، تأکیدشان به استفاده از زنان سرپرست خانوار است و به همین ترتیب در مسائل اجتماعی نیز ورود کرده‌اند. سمیرا، فعال اجتماعی 27ساله می‌گوید:«خیلی از زنانی را که برای آنها مددکاری می‌کنیم، از طریق همین تولیدی‌های پوشاک سر کار می‌فرستیم. برای همین وقتی که از این فروشگاه‌هایی که اطمینان دارم تمام کار تولید و طراحی‌شان ایرانی است، خرید می‌کنم، در دلم احساس رضایت زیادی دارم.»
بازار پوشاک چطور در ایران فعالیت می‌کند؟
بر اساس گزارش بانک مرکزی، پوشاک و کفش 4.5 درصد از هزینه سالانه خانوارها را به خود اختصاص می‌دهد و خانواده‌های شهری، به طور میانگین سالانه حدود یک میلیون و 600 هزار تومان برای پوشاک هزینه می‌کنند. به عبارت دیگر، هر فرد ایرانی سالانه به طور متوسط 500 هزار تومان لباس می‌خرد. همچنین مطالعات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد که در حال حاضر، حدود ۵۵۰ هزار نفر در صنعت پوشاک شاغل هستند و امکان افزایش اشتغال تا ۱.۵ میلیون نفر نیز وجود دارد. آمارهای رسمی از وجود حدود سه میلیون نفر بیکار در ایران حکایت می‌کند و این در حالی است که صنعت پوشاک، امکان اشتغال یک میلیون نفر را در دل خود دارد. اما افزایش سه برابری اشتغال در این بخش، به مصرف کالای ایرانی و پایین آمدن قاچاق پوشاک بستگی دارد.
بر اساس روایت مهدی یکتا، رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک، اندازه صنعت پوشاک و نساجی در ایران 25 هزار میلیارد تومان است. 17 هزار میلیارد تومان از آن مربوط به بازار پوشاک است. 70 درصد از پوشاک موجود در بازار ایران نیز خارجی است. یکتا درباره حجم قاچاق در این بازار می‌گوید:«100درصد از آن به صورت قاچاق وارد می‌شود.»
ورود هر ساعت 6 کانتینر پوشاک از ترکیه
محمد جواد صدق آمیز، رئیس مرکز پژوهش‌های صنف اتحادیه پوشاک نیز به تازگی روایت جالبی از قاچاق پوشاک ارائه داده است:«ساعتی ۶ کانتیر و روزانه ۱۳۷ کانتینر پوشاک از ترکیه وارد کشور می‌شود که نشان دهنده حجم وحشتناک ورود پوشاک از این کشور است.» بسیاری از این پوشاک قاچاق، در مغازه‌ها به فروش می‌رسد و بسیاری دیگر نیز در گعده‌های خانگی زنانه و حتی گروه‌های تلگرامی به فروش گذاشته می‌شود. گعده‌ها و گروه‌هایی که خریداران آنها، از قاچاق بودن کالای مصرفی‌شان بی‌خبر هستند. زن خانه‌داری که زمان‌های زیادی را برای انتخاب پوشاک در این گروه‌های تلگرامی می‌گذراند، می‌گوید:«اگر آدم بداند این جنس‌هایی که بعضی‌ها از ترکیه و با هواپیما در ساک هایشان می‌آورند همان قاچاق است، خب خرید نمی‌کند. این پول‌ها حرام هستند و نباید من هم شریک سودشان باشم.»
مد اسلامی چطور بازار جهان را متحول کرده است؟
«تغییرات جالبی طی سال‌های اخیر در صنعت مد اتفاق افتاده و آنچه که مد معتدل نامیده می‌شود، شروع به اوج گرفتن کرده است. طراحان و خرده فروشان مشغول تولید ،لباس‌هایی با آستین‌های بلندتر، گشادتر و یقه بلند پیدا کرده‌اند. این اتفاق خوبی برای زنان جوانی است که می‌خواهند ظاهر آراسته‌ای مطابق با ارزش‌های مذهبی داشته باشند.» بلومبرگ سه روز پیش گزارشی را با تیتر «زنان مسلمان، الهام بخش انقلابی معتدل» چنین شروع کرد و به تحولات «صنعت فشن» پرداخت، تحولاتی که زنان مسلمان محور ایجاد آن بوده‌اند و مطرح‌ترین کارخانه‌ها و برندهای پوشاک جهان را با خود همراه کرده‌اند. بر اساس گزارش بلومبرگ، زنان مسلمان در تمام جهان طی سال 2015، 44 میلیارد دلار برای لباس‌هایی با اندازه‌ای مناسب ارزش‌های مذهبی، خرج کرده‌اند. به همین دلیل، برندهای معروف جهانی طراحی‌هایی متنوع تولید کرده‌اند تا با تغییرات الگوی مصرف در سطح جهان، همراه باشند.
هفته نامه «بیزینس اینسایدر» نیز درباره بازار عرضه پوشاک اسلامی چنین می‌نویسد:«جمعیت مسلمانان در جهان تا سال 2050 به سه میلیارد نفر خواهد رسید و برآورد می‌شود تا سال 2019، 484 میلیارد دلار برای لباس خرج کنند. طراحان در سراسر جهان باید این مسائل را در نظر بگیرند.» رینا لوییس، استاد مطالعات فرهنگی در دانشگاه لندن نیز به مجله فورچون می‌گوید:«بیشتر جمعیت مسلمانان در سطح جهان، جوان هستند و جمعیت آنها در حال رشد است. همین مسأله، مسلمانان را به مصرف‌کننده بسیار بزرگی برای تمام بخش‌ها تبدیل کرده است. بازار کالای اسلامی ابتدا خودش را در غذا و سرمایه‌گذاری نشان داد. من چند سال پیش گفته بودم که مد و پوشاک، به‌عنوان سومین بازار اسلامی در جهان مطرح خواهد شد و حالا دقیقاً همین مسأله اتفاق افتاده است.»
علی اصغر سعیدی، جامعه شناس اقتصادی، اعتقاد دارد همسو با جهان از طریق توجه به طراحی‌ها، می‌توان الگوی مصرف را به سمت کالای ایرانی تغییر داد و اقتصاد داخلی را در این حوزه، عوض کرد. سعیدی، مدیر گروه برنامه‌ریزی و رفاه اجتماعی دانشگاه تهران درباره تحولات سال‌های اخیر می‌گوید:«حجاب، تنوع زیادی دارد و اگر در چارچوب این تنوع، طراحی‌ها صورت بگیرد، بسیاری از مسائل پوششی و اقتصادی حل می‌شود. الان مثلاً در بازار سنتی شیراز، فروشگاه‌ها و پارچه‌فروشی‌های زیادی را با تنوع رنگ بسیار می‌بینید. در حال حاضر هم شاهد بازگشت بعضی مدها به دهه شصت هستیم که بسیار هم سنتی‌تر هستند.همین سنت، از جمله چیزهایی است که مردم خواهان آن‌اند. در جامعه ما علاقه به گذشته بسیار زیاد شده است. در حوزه پوشاک، با حمایت از طراحی‌ها در این سبک، می‌توان اقتصاد داخلی را هم تغییر داد.»