3 کارشناس بازار سرمایه معتقدند: توقف طولانی مدت نمادهای معاملاتی در کنار وضعیت سودآوری بانک ها در مجامع اخیر و از سویی بی‌ثباتی در متغیر های کلان باعث شده تا بازار سهام با سکون و رخوت مواجه باشد.
علینقی رفیعی امام از کارگزاران بورس تهران با بیان اینکه بازار سهام هم اکنون نیازمند زمان بیشتری برای بازیابی خود است، گفت: بازار سهام هم اکنون نیازمند افزایش اطمینان از ثبات داده‌ها و اطلاعات آماری ناشران بورسی و فرابورسی است که برای بازیابی دوباره خود به نظر می‌رسد، به زمانی چهار تا شش ماهه نیازمند است.
وی با اشاره به متغییر های تاثیر گذار بر روند بازار سهام عنوان کرد: نوسان بی هدف بازار ارز، عدم ثبات در شرایط تصمیم‌گیری های کلان اقتصادی و زیانده شدن بانک های بزرگی که همواره شتاب دهنده بازار بوده‌اند، از جمله بی ثباتی هایی است که نجات از آن نیازمند تبیین ساختارهای کلانی همچون مشخص شدن وضعیت بازار ارز است.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه تصمیم اوپک برای افزایش سهمیه نفت صادراتی ایران خبر مثبتی بود که می توانست برای بازار سرمایه و اقتصاد کلان ایران مفید باشد، اما این خبر برای بازار سهام اثری را در بر نداشت. رفیعی امام با اشاره به تداوم توقف طولانی مدت بیش از 20 درصد نماد های معاملاتی در بازار سهام گفت: توقف نمادهای معاملاتی و مجموعه‌ای از عوامل درونی بازار سهام باعث شده تا نا اطمینانی به شرایط فعلی افزایش یابد.
بازی پونزی میان بانک ها و صندوق ها
این وضعیت باعث شده تا صاحبان سرمایه تمایلی برای گردش نقدینگی در بازار نداشته باشند و بجای آن سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری با سود 22 درصدی را انتخاب کنند. این وضعیت در حالی است که سپرده های بانکی نیز بر اساس روش های پونزی در صندوق های سرمایه گذاری دست به دست می‌شوند که مغایر با قوانین پولی و مالی کشور است.
از خوش بینی ها کاسته شد
فردین آقا بزرگی مدیر عامل شرکت کارگزاری بانک آینده در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه وضعیت کنونی بازار سهام به مثابه آیینه‌ای بازتاب دهنده وضعیت اقتصادی کشور است، گفت: دو سال قبل با توجه به خوش بینی ها از روند رو به بهبود اقتصاد کلان و شکوفایی آن پس از برجام در حالی روند رو به رشدی برای بازار سهام پیش بینی می شد که در حال حاضر به دلیل عدم برآورد روشنی از دوران رونق و راهکار برون رفت از رکود هم اکنون روند ساکن بر بازار سهام حاکم شده است.
وی افزود: وقتی طرح ارز تک نرخی پس از ماه ها خبرسازی برای به اجرا درآمدن مشروط به احراز شرایط می شود به تبع آن بازار سهام نیز از این وضعیت اثر پذیری داشته و در نهایت رو به بی تفاوتی و رکود ناخواسته می رود.
چشم انداز تاریک از آینده
این مقام مسئول با ارزیابی دورنمای بازار سهام عنوان کرد: فارغ از مسایل سیاسی و بین المللی ، مادامی که برنامه ای مناسب برای خروج از رکود از جمله اراده ای جدی برای تک نرخی کردن ارز، سیاست های انبساطی و تغییر رویه دولت و بانک مرکزی در تبیین سیاست های مالی و پولی وجود نداشته باشد، نمی توان چشم انداز قابل اتکایی را برای بازار سرمایه پیش بینی کرد.
در این وضعیت به تازگی شاهد هستیم که بانک ها با علم به لزوم افزایش سرعت و تزریق نقدینگی به اقتصاد با افزایش نرخ بهره بین بانکی به دنبال شرایط انبساطی بیشتری در کسب و کار هستند.
سهم دولتی ها از سودآوری خصوصی ها
آقا بزرگی گمانه زنی برای افزایش اخذ عوارض بیشتر از صادر کنندگان و شایعه بخشنامه وزیر صنعت برای اخذ تعرفه بیشتر از محل افزایش نرخ ارز صادرکنندگان کشور را یادآور شد و گفت: چنین اقدام هایی برای بازار سهام به این معنی است که نهاد ها و سازمان های دولتی علاقه مند به سهیم کردن خود در سوداوری شرکت‌های خصوصی به عنوان شرکت های برخوردار از سودآوری مستقل هستند.
این کارگزاری بورس تهران کاهش ارزش پول ملی و واکنش درست بازار ارز در نوسانی شدن نرخ را از دیگر عوامل تاثیر گذار بر بازار سهام عنوان کرد و افزود: متاسفانه نرخ ریال حتی بیش از کاهش نرخ تورم با کاهش نسبت به دلار مواجه شده است.
تا نیمه بهمن ماه منتظر بمانید
وی با بیان اینکه هم اکنون عامل موثری برای اوج گیری بازار سهام در دورنمای پیش رو وجود ندارد ، گفت: با توجه به انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده و انتظارهای سنتی در بازار سهام برای تاثیر پذیری از فضای انتخاباتی، باید دستکم تا نیمه بهمن ماه امسال منتظر ماند و دید که آیا در آن زمان محرک ها و یا مشوق‌هایی برای تمرکز بیشتر بر شادابی بازار سهام تا چه حدی صورت می گیرد.
به گفته وی هم اکنون موسسات مالی و بانک ها بیش از 12 درصد ارزش کل بازار سهام کشور را به خود اختصاص می دهند و این در حالی است که رخداد های اخیر در مجامع بانک هاو کاهش سود آنها در کنار توقف طولانی مدت نماد های معاملاتی بر روند کلی بازار سهام بی تاثیر نیست.
اقدام برای فروش سهام به تبع لمس شدن فضای نا امنی در سرمایه گذاری می تواند نخستین واکنش به توقف طولانی مدت نماد های معاملاتی باشد.
توقف طولاتی نماد معاملاتی ، ابزار کارآمد یا ناهنجاری؟
از سوی دیگر حسابدار خبره بازار سرمایه نیز در گفت و گو با فارس ضمن انتقاد از طولانی ماندن توقف نماد معاملاتی شرکت ها در بازار سرمایه ، گفت: بطور طبیعی توقف نماد معاملاتی برای سرمایه گذار به دلیل عدم نقد شوندگی دارایی ها هیچ گاه مطلوب نیست. در مقابل اما قانون و مقررات به لحاظ زمانی محدوده مشخصی را برای توقف نماد های معاملاتی تعیین کرده است.
سید محمد علی(بهروز) شهدایی افزود: جدای این این موارد سازمان بورس به عنوان عالی ترین نهاد ناظر بر بازار سرمایه موظف به نظارت بر داده ها و اطلاعات آماری شرکت ها است و به عبارتی بهتر ابزاری کارآمد تر از توقف نماد معاملاتی به منظور استخراج و دسترسی به اطلاعات شرکت ها در اختیار ندارد.
وی با اشاره به رویکرد برخی ناشران بازار سهام در ارایه اطلاعات درخواستی به سازمان بورس گفت: در برخی موارد دیده شده که شرکت ها در مدت زمان قانونی برای ارایه اطلاعات متاسفانه با تاخیر این داده‌ها را به سازمان بورس ارایه می دهند و یا به دلیل وجود ابهام همچنان سازمان بورس را برای بازگشایی نماد های معاملاتی اقناع نمی کند، در نتیجه همچنان نماد های معاملاتی متوقف خواهند ماند.
به باور شهدایی اگر سازمان بورس نماد های معاملاتی شرکت ها را با کفایت پایین افشای داده ها بازگشایی کند، باز هم از سوی سهامداران مورد انتقاد قرار خواهد گرفت که چرا بر این داده ها نظارت نمی‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: مهم ترین ضعف بازار سهام هم اکنون توقف نماد های معاملاتی و کمیته انضباطی به عنوان تنها ابازر و ضمانت اجرایی سازمان بورس است .
معنای استقلال میان بانک مرکزی و سازمان بورس
وی درباره دلیل عدم قبول مسئولیت توقف طولانی مدت نماد معاملاتی بانک ها از سوی سازمان بورس و بانک مرکزی گفت: سازمان بورس به عنوان تشکلی خود انتظام می تواند بطور مستقیم در حوزه بازار سرمایه تصیمم گیری کند و این در حالی است که بانک مرکزی به عنوان متولی بازار پولی کشور تنها در چارچوب قوانین و مقررات جاری می‌تواند فعالیت داشته باشد، بنابراین تداخل تصمیم گیری ها و در عین حال انداختن تقصیر به گردن یکدیگر موجه نیست.بنابراین لزومی ندارد که بر سر توقف یا بازگشایی نماد های معاملاتی بانک ها تنها نظر مشترک بانک مرکزی و سازمان بورس جلب شود.