مهم‌ترین توافق اعضای اوپک در 8 سال اخیر حاصل شد

وین در دو روز اخیر آبستن خبرهای مهمی برای تمام جهان بود. به طوری که بیش از 230 خبرنگار در این شهر برای مخابره دیدارهای پیش از اجلاس 171 کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) و نتیجه آن حضور داشتند. در این میان وزیر نفت ایران صدرنشین اخبار بود. چرا که تا پیش از برگزاری نشست وزارتی اوپک در بعد از ظهر روز گذشته، اغلب کشورهای عضو اوپک با توقف یا کاهش تولید نفت خام خود موافقت لفظی کرده بودند و این طور به نظر می‌رسید که اگر اوپک بر سر کاهش سقف تولید به توافق نرسد به دلیل مخالفت ایران بوده است. البته این تفکر واقعیت نداشت و ایران فقط به دنبال احیای تولید از دست رفته خود به سبب تحریم‌ها بود.

بیش از هشت ماه است که وزیران انرژی عضو اوپک و همین‌طور وزیر انرژی روسیه برای رسیدن به یک توافق در نشست 171 این سازمان در حال مذاکره هستند و ایران نیز از این اقدام حمایت می‌کند. هرچند که ایران به تازگی از فشار تحریم ها رها شده و قصد دارد تولید نفت خام خود را به 4 میلیون و 200 هزار بشکه در روز برساند. اکنون تولید نفت خام ایران حدود 3 میلیون و 980 هزار بشکه در روز است.

بر اساس توافق مقدماتی (٢٨ سپتامبر، هفتم مهرماه) الجزیره، سطح تولید اوپک به ٣٢ میلیون و ٥٠٠ هزار تا ٣٣ میلیون بشکه در روز محدود خواهد شد و ایران، لیبی و نیجریه از این طرح معاف می‌شوند. ایران در ماه‌های اخیر به دنبال سهم 7/12 درصدی از سقف جدید تولید بود. در ادامه نگاهی به اتفاقات روزهای اخیر که روند اجلاس 171 اوپک را طراحی کرد، می‌اندازیم.

دوشنبه، گفت‎وگوی تلفنی روحانی و پوتین

رئیس جمهوری روسیه دوشنبه هفته جاری با حسن روحانی همتای ایرانی خود تماس گرفت و ضمن ابراز تسلیت برای سانحه قطار مسافربری، خواستار توسعه روزافزون روابط دو کشور شد. ولادیمیر پوتین در این گفت‌و‌گوی تلفنی با حسن روحانی بر اهمیت نقش اوپک در ایجاد ثبات در بازار جهانی نفت تأکید کرد. این دو رئیس جمهوری در مورد بازار نفت و اهمیت محدود شدن میزان تولید نفت برای ایجاد ثبات در بازار صحبت کردند. اگرچه مذاکرات میان این دو مقام محرمانه ماند اما کارشناسان انرژی معتقدند که نتیجه نشست 171 وزیران اوپک رابطه مستقیمی با این مذاکرات دارد. منابع مختلف در وین نیز دیروز از مهم بودن تأثیر گفت‎وگوی تلفنی روحانی و پوتین بر شکل دهی به یک تفاهم کلی میان اوپکی‎ها و غیر اوپکی‎ها و سرانجام برداشتن یکی از مهمترین موانع از سر راه تصمیم دیروز اوپک صحبت می‌کردند.

روسیه پیش از این اعلام کرده بود که در صورت توافق اوپکی‌ها حاضر است که افزایش تولید نفت خام خود را به حالت تعلیق دربیاورد. تولید این کشور 11 میلیون و 200 هزار بشکه در روز است. اما اخبار ثانویه از تغییر رویکرد این تولید‌کننده بزرگ نفت خام خبر می‌دهد.

سه‌شنبه، ورود وزیر نفت ایران به وین

بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، عصر روز سه‌شنبه حوالی ساعت 16 به وقت وین وارد فرودگاه این شهر شد. اختلاف ساعت وین با تهران حدود 2ساعت و 30 دقیقه است. وزیر نفت در بدو ورود به وین در فرودگاه این شهر گفت: ایران کاهش تولید نمی‌دهد. وی گفت  کشورهایی که تولیدشان را به دلیل تحریم ایران و اضطرارهای لیبی و نیجریه افزایش دادند باید نقش بیشتری در تنظیم بازار بر عهده گیرند. این کشورها توانستند ارقام تولید بالا و درآمدهای خوبی داشته باشند، بنابراین باید نقش بیشتری را ایفا کنند.

زنگنه اظهار کرد: اگر روح اقتصادی بر نشست وزیران نفت و انرژی عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) حاکم باشد ما خیلی زود به نتیجه می‌رسیم اما اگر سیاست بخواهد تعیین‌کننده شود، تصمیم‌گیری دشوار می‌شود. وی درهمان بدو ورود با وزیر انرژی و معادن الجزایر و وزیر نفت ونزوئلا در فرودگاه دیدار و گفت‎وگو کرد.

نورالدین بوطرفه، وزیر انرژی و معادن الجزایر و الوخیو دل پینو، وزیر نفت ونزوئلا که به تازگی از سفر مسکو برگشته بودند اخبار مهمی را به وزیر نفت ایران انتقال دادند.
بوطرفه و دل پینو، روز دوشنبه (هشتم آذر) نیز در الجزیره در زمینه توافق جهانی کاهش و تثبیت سطح تولید نفت گفت‎و گو کرده بودند و پیش از آغاز صد و هفتاد و یکمین نشست عادی اعضای سازمان در وین برای ادامه مذاکرات به مسکو رفتند و پس از مذاکره با الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه به وین آمدند.

ملاقات‌های مهم زنگنه

با ورود زنگنه به هتل «کمیینسکی» وین چنان فشردگی در میان خبرنگاران پیش آمد که یکی از چراغ‌های روی میز هتل شکست. وزیر نفت به محض ورود به هتل محل اقامتش در فاصله درب ورودی تا آسانسور پاسخگوی سیل عظیمی از خبرنگاران که قابل پیش‌بینی بود، شد: «ما سطح تولیدی را که در الجزایر درباره آن تصمیم گرفتیم، تغییر نمی‎دهیم.» این سطح توافق شده همان 7/12 درصد سقف جدید، معادل 4 میلیون و 200 هزار بشکه در روز است.

ملاقات‌های زنگنه در اتاق هتل محل اقامتش از ساعات اولیه حضور وی شروع شد.

خوئیائومه لونگ، وزیر امور خارجه اکوادور نخستین وزیری بود که به دیدار زنگنه در اتاقش رفت، وی پیش از دیدار با وزیر نفت ایران اظهار کرد: ما موضع ایران را برای رسیدن به سطح تولید نفت پیش از تحریم درک و از آن حمایت می‌کنیم. اما در همین حال همه حاضران در وین عقیده داشتند که اگر اوپک به تفاهم برسد یعنی تلفن پوتین به روحانی مؤثر بوده است.

پس از آن رئیس شرکت ویتول سوئیس به اتاق زنگنه رفت. رئیس بخش اکتشاف و تولید توتال و رئیس بخش خاورمیانه این شرکت و همین‌طور واگیت آلکپروف، مدیرعامل شرکت لوک اویل میهمانان بعدی وزیر نفت بودند. این دیدارها گویای استقبال جهان از صنعت نفت ایران بود.

ایگناسیوس جونان، وزیر انرژی اندونزی آخرین ملاقات‌کننده رسمی بود که به اتاق وزیر نفت ایران رفت. اما پس از آن ساعت 10 سه‌شنبه به وقت وین نورالدین بوطرفه وزیر انرژی و معادن الجزایر نیز به اتاق زنگنه رفت. وی پس از ترک اتاق گفت: ملاقات خوبی بود. من خوشبین هستم.کارشناسان معتقدند که این ملاقات مهمترین ملاقات وین بود. احتمالاً وزیر الجزایر جمع‌بندی مذاکرات با دیگر وزیران را برای زنگنه آورده بود.
 
اظهارات وزیر نفت ایران پیش از صبحانه

وزیر نفت ایران چهارشنبه صبح پیش از رفتن به صبحانه گفت: اوضاع خوب است. هیچ بحثی در مورد فریز نفتی مطرح نیست و ایران پیشنهادهای قابل پذیرشی را دریافت کرده است.

اظهارات مقامات پیش از شروع اجلاس 171

زنگنه پیش از شروع نشست اوپک تأکید کرد که صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران به 2میلیون و 800 هزار بشکه در روز رسیده است. وی همچنین درباره تأثیر گفت‌و‌گوی تلفنی روحانی و پوتین اظهار کرد: تولید نفت روسیه در اختیار بالاترین مقام روسیه و شخص آقای پوتین است. بعد از تماس تلفنی رؤسای جمهوری ایران و روسیه وزیران انرژی الجزایر و ونزوئلا که در مسکو بودند گفتند که موضع وزیر نفت روسیه تغییر کرده و روسیه آماده است که تولیدش را کاهش داده و با اوپک همراهی کند.

عربستان در برابر ایران کوتاه آمد

خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، نیز پیش از شروع نشست خبر مهمی را به دنیا مخابره کرد. وی گفت: به خاطر تأثیر تحریم‌ها ما قبول کرده‌ایم که ایران تولید نفتش را کاهش ندهد. این موضوع همان چیزی است که ایران 8 ماه به خاطر آن مذاکره کرده بود. این اواخر همه وزیران انرژی عضو اوپک ایمان داشتند که به نتیجه رسیدن اوپک نه تنها افزایش قیمت نفت بلکه بازگشت تفاهم به این سازمان را به دنبال خواهد داشت. تفاهمی که از سال 2008 گم شده بود اما بذرش در اجلاس الجزایر دوباره کاشته شد و در اجلاس 171 به بار نشست.