در آستانه تعیین حداقل دستمزد 96 کارگران،انتظار می‌رود کالاهای اساسی سبد هزینه آنها ملاک و معیار تعیین مزد قرار گیرد، نه 300 قلم کالایی که تاثیر چندانی در سبد هزینه این قشر از جامعه ندارند.
هر ساله با ورود به نیمه دوم سال، لحظه‌شماری‌های کارگران برای تعیین حداقل دستمزد سال آینده آغاز می‌شود. امسال نیز همچون سال‌های گذشته، نخستین جلسه مشورتی پیشنهاد حداقل حقوق و دستمزد کارگران با عنوان «کارگروه مزد ۹۶» در آستانه برگزاری قرار دارد و بنا بر این است که در آذرماه، جلسات این کارگروه فعالیت خود را آغاز کند.
«تعیین حداقل دستمزد سال آینده» به این ترتیب است که هر ساله، ابتدا جلسات مشورتی با محوریت معاونت وزارت کار با حضور نمایندگان تشکل‌های کارگری، کارفرمایی و دولت برگزار می‌شود و پیشنهادات لازم برای حداقل مزد در این جلسات مورد بررسی قرار می‌گیرد تا در نهایت، پیشنهادات در نشست شورای عالی کار متشکل از ۳ نماینده کارگری، ۳ نماینده کارفرمایی و ۴ نماینده دولت تصویب شود.
با این حال، جلسات تعیین حداقل دستمزد ۹۶ نیز با دعوت وزارت کار از تشکل‌های کارگری و کارفرمایی در آستانه برگزاری قرار دارد و به زودی نخستین جلسه مشورتی مزد سال آینده، برگزار می‌شود. در همین حال قرار است تشکل‌های رسمی کارگری و کارفرمایی، نمایندگان خود را برای حضور در کارگروه مزد ۹۶ به وزارت کار معرفی کنند و سپس جلسات مشورتی این کارگروه آغاز شود.
معیارهای تعیین حداقل دستمزد
اما معیارهای تعیین حداقل دستمزد کدامند؟ قانون کار، شورای عالی کار را موظف کرده تا همه ساله، میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف با توجه به دو معیار تعیین و تصویب کند؛ نخست اینکه حداقل مزد کارگران باید با توجه به تورم اعلامی بانک مرکزی، اعلام شود.
طبق معیار دوم نیز، تعیین حداقل مزد باید به اندازه‌ای باشد تا زندگی یک خانواده کارگری تامین شود که طبق تعریف سازمان جهانی کار (ILO)تعداد متوسط یک خانواده کارگری ۴ نفر اعلام شده است.
بررسی تاثیر شاخص «تورم» در حداقل دستمزد کارگران طی یک دهه اخیر نشان می‌دهد، حداقل مزد فقط در سال‌های ۸۵، ۸۶، ۸۹ و ۹۵ بیش از نرخ تورم دوازده ماهه تعیین شده است و در سال‌های ۸۷، ۸۸، ۹۰، ۹۱، ۹۲، ۹۳ و ۹۴ میزان افزایش، کمتر از نرخ تورم بوده است!
جدول حداقل دستمزد کارگران در یک دهه اخیر
|
سال |
حداقل دستمزده ماهیانه(تومان) |
|
۱۳۸۵ |
۱۵۰.۰۰۰ |
|
۱۳۸۶ |
۱۸۳.۰۰۰ |
|
۱۳۸۷ |
۲۱۹.۶۰۰ |
|
۱۳۸۸ |
۲۶۳.۵۲۰ |
|
۱۳۸۹ |
۳۰۳.۰۰۰ |
|
۱۳۹۰ |
۳۳۰.۳۰۰ |
|
۱۳۹۱ |
۳۸۹.۷۰۰ |
|
۱۳۹۲ |
۴۸۷.۱۲۵ |
|
۱۳۹۳ |
۶۰۸.۹۱۰ |
|
۱۳۹۴ |
۷۱۲.۴۲۵ |
|
۱۳۹۵ |
۸۱۲.۱۶۶ |
از سوی دیگر، در حالی شاخص دیگر تعیین حداقل مزد «تامین معیشت حداقلی زندگی یک خانواده کارگری» است و باید کالاهای اساسی مورد نیاز این خانواده‌ها مبنای نرخ سبد هزینه‌ای کارگران باشد که همه ساله، بیش از ۳۰۰ قلم کالای اساسی و غیر اساسی ملاک تعیین حداقل مزد قرار می‌گیرد.
بر همین اساس است که انتظار می‌رود اکنون که جلسات مشورتی تعیین حداقل مزد کارگران در آستانه برگزاری است، ۳۸ قلم کالای عمومی و اساسی که در سبد هزینه کارگران تاثیر مستقیم دارد به عنوان ملاک و معیار قرار گیرد.
فهرست کالاهای اساسی و عمومی سبد غذایی ماهیانه کارگران
|
ردیف |
نام کالا |
|
|
مرغ |
|
۲ |
گوشت |
|
۳ |
حبوبات |
|
۴ |
ماهی |
|
۵ |
روغن |
|
۶ |
برنج |
|
۷ |
تخم مرغ |
|
۸ |
ماکارونی |
|
۹ |
پنیر |
|
۱۰ |
ماست |
|
۱۱ |
شیر |
|
۱۲ |
کره |
|
۱۳ |
نان |
|
۱۴ |
سبزیجات |
|
۱۵ |
پیاز |
|
۱۶ |
میوه‌جات |
|
۱۷ |
گوجه فرنگی |
|
۱۸ |
سیب زمینی |
|
۱۹ |
قند و شکر |
|
۲۰ |
چای |
|
۲۱ |
شوینده‌ها و صابون |
|
۲۲ |
کفش و پوشاک |
|
۲۳ |
تحصیل فرزند |
|
۲۴ |
درمان |
|
۲۵ |
مسکن |
|
۲۶ |
شارژ ساختمان(آب، برق، گاز، تلفن) |
|
۲۷ |
ادویه |
|
۲۹ |
نوشیدنی‌ها(دوغ/نوشابه) |
|
۳۰ |
مسافرت زیارتی و معنوی |
|
۳۱ |
مسافرت سیاحتی |
|
۳۲ |
هدایا |
|
۳۳ |
پس انداز |
|
۳۴ |
مهمان |
|
۳۵ |
روزنامه |
|
۳۶ |
تعمیر و نگهداری منزل |
|
۳۷ |
مراسم مذهبی |
|
۳۸ |
حوادث غیرمترقبه |
در این میان، هر چند سبد هزینه یک خانواده کارگری در هر استان نیز متفاوت است، اما در تعیین حداقل دستمزد باید هزینه حدود ۳۸ قلم کالای اساسی مدنظر باشد تا میزان حداقل دستمزد به واقعیت نزدیک شود؛ در غیر این صورت و با احتساب کالاهای غیر اساسی از جمله میلگرد که تاثیری در سبد هزینه خانواده کارگر ندارد، میانگین هزینه سبد نیز کاهش می‌یابد.