دونالد ترامپ، رييسجمهور منتخب امريكا در كمپينهاي انتخاباتي همواره وعده داده بود كه 24 ساعت اول فعاليت خود در كاخ سفيد را به پاكسازي آثار دوران رياستجمهوري باراك اوباما، بازنگري و لغو برخي توافقنامههاي تجاري و تغيير سياستهاي گذشته اختصاص خواهد داد. اگرچه وي پس از ديدار خود با باراك اوباما پس از انتخابات، فضاي گفتوگوها را مثبت توصيف و اعلام كرد كه از تجربيات و گفتههاي رييسجمهور استفاده كرده است، اما طبق يادداشت پيشنويس گروه انتقال قدرت وي، دونالد ترامپ همچنان قصد دارد روز اول خود در كاخ رياستجمهوري را به تغيير شكل سياستهاي تجاري اختصاص دهد.
روزنامه تعادل نوشت : طبق اسناد و مداركي كه به دست شبكه سيانان رسيده، يادداشت پيشنويس آماده شده توسط گروه مسوول انتقال قدرت حاكي از برنامه دونالد ترامپ براي تغيير شكل سياستهاي تجاري در همان روز اول رياستجمهوري است. اين اسناد ساختار اصلي سياست خارجي ترامپ براي 200 روز اول رياستجمهوري را شامل ميشوند و بر مواردي همچون پارهيي از مقررات ازجمله مذاكرات مجدد يا لغو توافقنامه تجارت آزاد امريكاي شمالي (نفتا) تمركز دارند كه ترامپ در كمپينهاي انتخاباتي هم در مورد آن وعده داده بود.
طبق اين يادداشت، بسياري از اتفاقات پيش از آغاز رسمي دوره رياستجمهوري ترامپ در بيستم ماه ژانويه سال 2017، صورت خواهد گرفت و در يادداشت هم نوشته شده است كه محتواي آن تنها با هدف تعيين موضوعات گفتوگو، تهيه و جمعآوري شدهاند. اما اين يادداشت پيشنويس نشان ميدهد كه گروه انتقال قدرت دونالد ترامپ چه برنامهيي را براي دولت آتي امريكا بر مبناي فعاليتهاي پيش از انتخابات و وعدههاي كمپينهاي انتخاباتي ترامپ تدارك ديدهاند. در اين اسناد آمده است: «برنامه تجاري ترامپ نقضي بر شاخههاي جهانيگرايي هر دو حزب جمهوريخواه و دموكرات محسوب ميشود. دولت ترامپ چندين دهه سياست تجاري آشتيجويانه را به عقب باز خواهد گرداند. توافقنامههاي جديد تجاري به گونهيي مورد مذاكره قرار خواهند گرفت كه منافع كارگران و شركتهاي امريكايي در آنها در اولويت قرار داده شود.»
اين برنامه 200 روزه، بر مبناي پنج اصل و يك ضميمه در مورد مشاغل توليدي، تهيه شده است. اصل اول به مذاكره مجدد يا خروج از نفتا مربوط ميشود. اصل دوم هم ممانعت از تصويب توافقنامه همكاري دو سوي اقيانوس آرام (تيپيپي) را در بر ميگيرد. اصل سوم و چهارم اين برنامه به ترتيب متوقف كردن «واردات غير منصفانه» و پايان دادن به «داد و ستدهاي تجاري غير منصفانه» است. پنجمين اصل هم پيگيري توافقهاي تجاري دوجانبه را شامل ميشود. نكته نهايي يا همان ضميمه اين برنامه بر «حفظ و احياي فرصتهاي شغلي توليداتي» متمركز شده است و مواردي همچون كاهش ماليات بر تجارت و حذف قوانين تجارتي و محدوديتها در زمينه مصرف انرژي در داخل كشور را شامل ميشود.
قوانين در مورد توافقنامه همكاري دو سوي اقيانوس آرام قريب به يقين جنجال برانگيز خواهد بود، چراكه رهبران هر دو حزب اعلام كردهاند كه اين توافقنامه در آخرين جلسه كنگره پيش از پايان دوره رياستجمهوري اوباما تصويب نخواهد شد. از اين رو، ترامپ ممكن است حتي مجبور نشود براي از بين بردن توافقنامه مذبور رويكر خاصي اتخاذ كند و توافق به خودي خود ملغي شده است. تجارت همكاريهاي دو سوي اقيانوس آرام،
يك توافقنامه سرمايهگذاري و تعيين مقررات براي كشورهاي حوزه اقيانوس آرام است و تا سال 2014، 12كشور استراليا، برونئي، كانادا، شيلي، ژاپن، مالزي، مكزيك، نيوزيلند، پرو، سنگاپور، ايالاتمتحده امريكا و ويتنام در مذاكرات براي حصول اين پيمان شركت داشتهاند.
روز اول: اصلاحات در پيمان نفتا در اولويت است
در اين برنامه، شاخصهايي براي روزهاي 1، 100 و 200 رياستجمهوري ترامپ مشخص شده است. طبق اين شاخصها، ترامپ روز اول خود در كاخ سفيد را با اصلاح قرارداد تجارت آزاد امريكاي شمالي (نفتا) آغاز ميكند. وي در اين روند، از وزارت بازرگاني و كميسيون تجارت بينالملل ميخواهد كه مطالعاتي را در مورد عواقب احتمالي خروج پيش از موعد از اين توافقنامه و موارد قانوني مورد نياز براي چنين اقدامي، آغاز كنند. وي همچنين از نماينده تجاري امريكا درخواست خواهد كرد كه به اطلاع مكزيك و كانادا -ديگر شركاي پيمان مذبور- برساند، امريكا قصد اصلاحاتي در اين توافقنامه را دارد كه ممكن است به اتخاذ تدابيري همچون دستكاري در ارزش ارز، تجارت الوار، برچسبها در مورد كشور توليدكننده و استانداردهاي ايمني و محيط زيست منجر شود. پيمان نفتا يك توافقنامه منطقهيي است كه در سال 1994 پايهريزي شده است و امريكا، كانادا و مكزيك اعضاي آن هستند. طبق اين توافقنامه، همه محدوديتهاي تجارت و سرمايهگذاري ميان كشورهاي عضو به مدت 15 سال از زمان امضاي قرارداد به تدريج حذف ميشدند.
پيشنويس يادداشت تفاهم رياستجمهوري در پايان اسناد به دست آمده كه ممكن است به عنوان دستور بازبيني نفتا مورد استفاده قرار بگيرد، از وزارت بازرگاني و كميسيون تجارت بينالملل خواسته است تا در گزارش خود به ويژه به تاثيرات احتمالي تغيير سياستها بر طبقه متوسط، كارگران بخشهاي توليدات و خدمات و سرمايهگذاري خارجي مستقيم در امريكا بپردازند. ترامپ همچنين قوانيني را در مورد دستكاري نرخ ارز در نظر خواهد گرفت و به بازنگري اين مساله خواهد پرداخت كه آيا شركاي تجاري ما در اقداماتي آسيبرسان شركت دارند يا خير. وي همچنين از كميته سرمايهگذاري خارجي در امريكا ميخواهد كه امنيت غذايي در تجارت و مقابله بهمثل در نقل و انتقالات شركتها در سطح بينالمللي را بررسي كنند؛ بدين معني كه آيا همانطور كه يك شركت چيني ميتواند شركتي امريكايي را خريداري كند، اين امكان براي يك شركت امريكايي هم وجود خواهد داشت يا خير.
روز 100: چين به هدفي براي ترامپ تبديل ميشود
طبق برنامه رسيده به دست سيانان، ترامپ در روز صدم رياستجمهوري خود همزمان با ادامه مذاكرات مجدد در مورد نفتا، براي مقابله و سركوب احتمالي چين از طريق معرفي اين كشور به عنوان يك دستكاريكننده نرخ ارز و از طريق مذاكرات تجاري دوجانبه، تلاش خواهد كرد. وي همچنين جامعه اطلاعاتي را به جهان تجارت وارد خواهد كرد.
روز 200: خروج رسمي از نفتا بررسي ميشود
دونالد ترامپ در روز 200 در كاخ سفيد، خروج رسمي از نفتا را بررسي ميكند و به پيگيري توافقنامههاي تجاري دوجانبه ادامه خواهد داد. طبق اسناد منتشر شده، كنگره تا سال 2018 به رييسجمهور قدرت ارتقاي تجارت داده است، به اين معنا كه رييسجمهور ميتواند با سرعت و سهولت بيشتري توافقنامههاي تجاري را در كنگره به تصويب برساند و اين قدرت تفويض شده به رييسجمهور ممكن است تا سال 2021 تمديد شود.
اين يادداشت همچنين برخي پيشبينيهاي محتاطانه ازجمله عواقب منفي احتمالي خروج از نفتا را شامل ميشود، اما در عين حال اين اسناد به كاهش تاثيرات و عواقب احتمالي خروج از نفتا در نتيجه پيگيري توافقنامههاي تجاري دوجانبه با كانادا و مكزيك اشاره ميكند. گروه مسوول انتقال قدرت دونالد ترامپ تاكنون به درخواست سيانان براي اظهارنظر در مورد بازبيني اسناد از سوي ترامپ و نظرات وي در اين باره، پاسخي ندادهاند.