در حالي كه اوپكيها از تب و تاب نشست الجزاير خارج شدهاند و ميز بازي چيده شده در استانبول را نيز ترك كردهاند، اعداد به ميانه آمدند تا از نتيجه آمد و شدهاي ديپلماتيك پرده بردارند. همزمان كه چانهزنيهاي مستقيم و غيرمستقيم نفتي در حال انجام شدن است، اوپك براي هر عضو، ساز خود را ميزند و هر كشور رقص دلخواه خود را اجرا ميكند. آشفتگي اعضاي اوپك در گزارش ماهانه سازمان كشورهاي صادركننده نفت كه روز چهارشنبه 12 اكتبر منتشر شد، كاملا محسوس است.
به گزارش ایرانجیب به نقل از تعادل، با آنكه تا ماه نوامبر هيچ محدوديتي براي توليد اعضاي اين سازمان رسميت نمييابد، گويي دستوپا زدنها براي فرار از هرگونه محدوديتي از اكنون آغاز شده است. در حالي كه عراق جزو كشورهاي مستثنا شده توافق اوپكي نيست، توليد خود را بهشدت افزايش داده و عربستان به كندي سرعت خود را كم ميكند. اين در حالي است كه ايران عجلهيي براي عقب ماندن از قافله نفتي ندارد. بررسي «تعادل» از مهمترين قسمتهاي گزارش ماه سپتامبر سازمان كشورهاي صادركننده نفت خام را در ادامه ميخوانيد.
عرضه و تقاضاي جهاني
بنا بر گزارش اكتبر اوپك، تقاضاي جهاني نفت در سال 2016 شاهد افزايش 1.24ميليون بشكه در روز خواهد بود و پيشبيني ميشود بهطور متوسط به 94.40ميليون بشكه در روز برسد كه اين ميزان 10هزار بشكه بيشتر از پيشبيني گزارش ماه آگوست اوپك است. اين تجديدنظر با نگاه به تقاضاي فراتر از انتظار كشورهاي آسيايي قوت ميگيرد و با نگاه به تقاضاي فوقالعاده پايين كشورهاي OECD تضعيف ميشود. در سال 2017 نيز پيشبيني ميشود، جهان با افزايش يكميليون و 150هزار بشكهيي نفت روبهرو شود كه اين ميزان نسبت به ميزان پيشبيني شده اوپك در ماه گذشته بدون تغيير مانده است.
بنا بر گزارش اوپك، انتظار ميرود كه عرضه نفت غيراوپكيها تا 680هزار بشكه در روز كاهش يابد كه اين ميزان نسبت به پيشبيني ماه گذشته اوپك 70هزار بشكه كمتر است. پيشبيني اوپك براي عرضه كشورهاي غيراوپكي در سال 2017 نسبت به گزارش ماه سپتامبر اصلاح شده و 40هزار بشكه در روز افزايش يافته تا بدينترتيب نشاندهنده رشد 240هزار بشكهيي عرضه اين كشورها نسبت به سال گذشته ميلادي و رسيدن به سطح توليد 56ميليون و 540هزار بشكه در روز باشد. دليل عمده اين افزايش پروژههاي جديدي است كه به زودي در روسيه وارد مدار توليد ميشوند.
اقتصاد جهان، پيشبيني پايدار اوپك
بنا بر گزارش منتشر شده اوپك در چهارشنبه گذشته، رشد اقتصاد جهاني براي سال 2016 با تخمين 2.9درصدي و رشد 3.1درصدي براي سال 2017 نسبت به پيشبيني ماه گذشته اوپك بيتغيير و با ثبات است. انتظار ميرود كشورهاي پيشرفته OECD با رشد 1.6درصدي در سال 2016 و رشد 1.7درصدي در سال 2017 مواجه باشند. همچنين چين با رشد 6.5درصدي و هند با رشد 7.5درصدي روبهرو هستند. اوپك پيشبيني ميكند كه برزيل با 0.4درصد و روسيه با 0.7درصد در سال 2017 رشد داشته باشند. پيشبينيهاي اوپك در ماه اكتبر نسبت به ماه گذشته پايدار و بدون تغيير است.
در چاههاي نفت اوپك چه ميگذرد
در ميان توليدكنندگان نفتي اوپك، عراق با افزايش 105هزار بشكهيي خود، بيشترين ميزان افزايش را در ميان كشورهاي اوپك داراست. همسايه غربي ايران، كه پس از تحريمهاي ايران، جايگاه دومين توليدكننده اوپكي را از اين كشور ربوده، با 4ميليون و 455هزار بشكه توليد همچنان حافظ مقام خود است.
برخلاف انتظارها، نيجريه و ليبي كه درگير بحرانهاي داخلي هستند، با رشدي 95و 92هزار بشكهيي در جايگاه دومين و سومين كشورهاي افزايشدهنده توليدات خود هستند. اين دو كشور كه همراه با ايران از توقف در ايستگاه نفتي اوپكيها مستثنا شده بودند، در جدول توليدات نفت خودنمايي ميكنند. اين در حالي است كه ايران تنها با افزايش 21.4هزار بشكهيي خود، توليدات نفت خود را به 3ميليون و 665هزار بشكه رسانده است. بررسي گزارش اوپك نشاندهنده اين است كه خيز ايران براي رسيدن به توليد 4ميليون بشكهيي، سرعتي لاكپشتي دارد.
اين آمار در حالي منتشر ميشودكه سيد محسن قمصري مدير امور بينالملل شركت ملي نفت ايران هفتم سپتامير در گفتوگو با خبرگزاري CNBC اعلام كرد كه توليد ايران در حال حاضر كمي بيش از 3ميليون و 800هزار بشكه است. قمصري در كنفرانس نفت سنگاپور به اين خبرگزاري گفت كه تا پايان سال با افزودن 300هزار بشكه نفت در روز به توليدي بيش از 4ميليون بشكه دست خواهيم يافت.
با نگاهي ديگر به آمار و ارقام گزارش اوپك، به عدد منفي 87.5 ميرسيم. با دنبال كردن ردپاي اين عدد به اسم عربستانسعودي ميرسيم. عربستان كه علاقه وافري به كسب امتيازات مثبت در ميان اوپكيها دارد با كاهش 87.5هزار بشكهيي خود در ماه سپتامبر توجهات را به خود جلب ميكند. عربستان كه از ماه آگوست كاهش توليدات خود را آغاز كرده بود حالا در قعر جدول ميزان افزايش توليد است. با اين وجود همچنان عربستان با توليد 10.491ميليون بشكه نفت در روز بزرگترين توليدكننده نفت جهان است.
در ماه سپتامبر بر خلاف ماه گذشته، كشوري با ثبات در ميزان توليد وجود ندارد و تمام كشورهاي عضو اوپك با كاهش يا افزايش توليد مواجه بودهاند.
در مجموع توليد اوپكيها در ماه سپتامبر 0.22درصد افزايش داشته و از مجموع 33.17ميليون بشكه در روز در ماه آگوست به 33.39ميليون بشكه در روز در ماه سپتامبر رسيده است.
بازار اوپكيها
در ميان اوپكيها، قرعه بيشترين سقوط قيمت نفت به نام اندونزي افتاد. اين كشور با كاهش 2.4درصدي قيمت نفت خود پيشتاز بيشترين درصد كاهش قيمت نفت است. در سوي ديگر اما نيجريه با رشد 3.1درصدي قيمت خود، گوي بيشترين افزايش نرخ قيمت را از كشورهاي حاشيه خليجفارس ربوده و در صدر ايستاده است. ايران نيز با كاهش 1.8درصدي بهاي خود پابه پاي رقيب ديرينه نفتي خود، عربستانسعودي در نيمههاي جدول جاي گرفته است.
ماه گذشته كشور الجزاير كه به تازگي ميزبان همپيمانان نفتي خود بوده، همپاي نيجريه بحرانزده با ثبت 46.35دلار براي هر بشكه داراي بالاترين نرخ نفت بودند. اين ماه اما نيجريه با حذف الجزاير و ثبت نفت 47.77دلاري به تنهايي در صدر قيمتهاي اوپكي راه يافته است. ونزوئلا نيز با نفت 37.38 دلاري خود در قعر جدول قيمتها جاي گرفته است. قيمت نفت مرجع اوپك با 21سنت كاهش به 42.89 دلار براي هر بشكه رسيده است. اين بدان معناست كه بهطور متوسط با كاهش 0.5 درصدي مواجه بوده است. ايران نيز كه ماه گذشته نفت خود را با 42.17دلار معامله ميكرد، اين ماه نفت خود را به قيمت 41.39دلار در بازار جهاني فروخت.
جهان درباره اوپك چه ميگويد
رويترز توجه خوانندگان خود را به افزايش عرضه نفت اوپكيها بر خلاف توافق بر سر كاهش آن معطوف كرد. بنا به گزارش 12 اكتبر رويترز، اوپكيها به ميزاني توليد خود را افزايش دادهاند كه نه تنها بيش از پيشبيني رشد عرضه غير اوپكيها در سال 2017 است، بلكه نسبت به 8 سال گذشته بيسابقه است. همه اينها در حالي است كه به تازگي توافقي مبني بر توقف كشورها در جايگاه قبلي خودشان است.
پس از آنكه كشورهاي عضو اوپك پس از سال 2008 بر سر عدم اشباع بازار و تثبيت قيمتها به توافق رسيده بودند، گزارش ماهانه اوپك خبر از افزايش توليد اوپكيها ميدهد. رويترز همچنين به تفاوت فاحش منابع اوپك اشاره ميكند. در گزارش رويترز آمده است كه بنا به منابع رسمي عراق، ميزان توليد اين كشور در ماه سپتامبر 4.775ميليون بشكه در روز است در حالي كه بنا به منابع ثانويه اوپك، ميزان توليد عراق در اين ماه 4.455 ميليون بشكه در روز است. رويترز تحليل ميكند كه پيوستن عراق به همپيمانان اوپكياش در ثابت نگهداشتن توليدات خود ايجاب ميكند كه ميزان توليد خود را بيشتر اعلام كند.