تمایل شرکت‌های برتر بین‌المللی در حوزه فناوری برای ارائه اینترنت رایگان گسترده به کاربران، موضوعی است که طی یک دهه اخیر به شدت رشد داشته است. از سوی دیگر شرکت های متعدد جهان به سمت اشاعه اینترنت رایگان و پرسرعت پیش رفته اند. در این میان اتحادیه اروپا نیز طرحی ویژه برای ارائه اینترنت در سال 2020 میلادی در نظر گرفته است.
ژان کلود یانکر، ریاست کمیسیون اروپا اعلام کرد تا سال 2020، تمامی پارک ها، میادین، کتابخانه ها و اماکن عمومی، از اینترنت رایگان استفاده خواهند کرد. افزون بر اینها حداقل یک شهر از شهر های هر کشور به اینترنت 5G مجهز خواهد شد.
برای اجرای این طرح بالغ بر 120میلیون یورو برابر با 135میلیون دلار هزینه صرف خواهد شد. نکته مهم در خصوص نهایی شدن این طرح، غیبت بریتانیا در جمع کشورهای اروپایی است که در این پروژه حضور دارند.
گوگل
افزون بر دولت ها، بسیاری از شرکت های مشهور خصوصی نیز به ارائه اینترنت و خدمات اینترنتی رایگان می پردازند. شرکت گوگل با نصب تعدادی کیوسک ارائه اینترنت رایگان در سراسر شهر نیویورک، یکی از پیشگامان اعطای اینترنت رایگان به کاربران است. این کیوسک ها نه تنها به ارائه اطلاعات اینترنتی می پردازند بلکه به بخش های ارائه شارژ الکترونیک و دوربین مداربسته نیز مجهز هستند. این طرح گوگل بالغ بر 33هزار دلار هزینه راه اندازی اولیه و 13هزار دلار هزینه راه اندازی و تعمیرات سالانه را شامل می شود.
اگرچه اخیرا شرکت گوگل با برخی کاربران نیویورکی دچار چالش هایی شده و تعدادی از باجه های رایگان خود را به وضعیت تعلیق درآورده اما این پروژه طرفدارانی پرشمار در بین کاربران به دست آورده است.
اگر تصور می کنید این هزینه های اولیه تعجب برانگیز است و شرکت گوگل از ارائه خدمات رایگان متضرر خواهد شد، سخت در اشتباهید. شرکت گوگل از راه اندازی این سیستم ها و به واسطه تبلیغات، سالانه 60هزار دلار درآمد سالانه کسب خواهد کرد. انتظار می رود، این مبلغ با افزایش تعداد باجه ها بیشتر هم خواهد شد.
فیس بوک
چندی پیش مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیس بوک با شعار «دسترسی به اینترنت یکی از حقوق اساسی هر شهروند است»، طرحی را جهت استفاده از اینترنت رایگان در برخی نقاط پرجمعیت و فقیر جهان، شامل بخش هایی از آفریقا و هند به اجرا درآورد؛ طرحی که تنها در قاره آفریقا، 42 کشور مختلف را شامل می شود. این طرح ظاهری بشر دوستانه و مثبت دارد.
با این وجود، برخی کارشناسان اقتصادی و منتقدان معتقدند، فیس بوک تنها ژست روشنفکری دارد و در باطن منافعی دیگر را دنبال می کند. یکی از نظریات منفی در خصوص فیس بوک، «استعمار دیجیتال» است. در واقع عده ای معتقدند این شرکت در تلاش است از طریق افزایش وابستگی کاربران به فیس بوک نوعی تسلط درازمدت در دنیای تکنولوژی ایجاد کند. تسلط و نفوذی که به طور ویژه کشورهای محروم و کمتر توسعه یافته را هدف قرار داده است. از سوی دیگر برخی کاربران این کشورها معتقدند فیس بوک به دنبال در دست گرفتن افکار مخاطبان فضای مجازی در سطح جهان است.
این مسئله در هند تا حدود زیادی متفاوت است. در واقع کشاورزان و قشر محروم جامعه هند که هدف اصلی طرح مارک زاکربرگ هستند، نگرشی منفی نسبت به کلیت ماجرا دارند. اغلب آنان به سبب سابقه منفی کشورهای استعمارگر در هند، هر نوع خدمات کشورهای غربی را که ظاهری رایگان دارد با دیده شک بررسی می کنند. بر این اساس طرح ارائه اینترنت رایگان بین قشر محروم هند آنچنان که انتظار می رفت با استقبال مواجه نشده است.