درآمد نفتي ايران در سال گذشته در حالي در كمتر از 35 ميليارد دلار برآورد ميشود كه بررسيها نشان ميدهد اين رقم در 12 سال اخير بيسابقه بوده است.
بررسيها نشان ميدهد ايران در سال گذشته ميلادي درآمدي برابر با ٢٧ ميليارد دلار از محل فروش نفت به دست آورده است. اين رقم در سال گذشته شمسي احتمالا به حدود ٣٥ ميليارد دلار خواهد رسيد چرا كه آخرين گزارشهاي ارايه شده از سوي بانك مركزي كه بر ميزان درآمد نفتي ايران در ٩ ماه منتهي به آذرماه دلالت دارد، نشان ميدهد درآمد حاصل از صادرات نفت در اين دوره زماني حدود ٢٧ ميليارد دلار بوده است. كاهش چشمگير درآمدهاي نفتي ايران در حالي اتفاق افتاده است كه از سال ١٣٧٧ تا سال ١٣٩٣ درآمد نفتي كشور از ٥٠ ميليارد دلار كمتر نشده بود. كاهش قيمت نفت در بازارهاي جهاني مهمترين دليل كاهش درآمدهاي نفتي ايران و البته ساير كشورهاي نفتخيز است و پيشبينيها بر بهبود قيمت نفت در بازارهاي جهاني در سال٢٠١٧ ميلادي دلالت دارد.
درآمدهاي نفتي ايران در دو دهه گذشته همواره روندي رو به افزايش را داشته است و از سال ١٣٩١ به بعد درآمد نفتي ايران پس از ١٨ سال، كاهشي چشمگير را تجربه ميكند. مهمترين دليل كاهش درآمد نفتي ايران در سال ١٣٩١ تحريم نفتي ايران از سوي غربيها عنوان شده است. هر چند اين شرايط ميتوانست اقتصاد كشور را با بحراني جدي روبهرو كند اما بررسيها نشان ميدهد با وجود كاهش قابل توجه درآمدهاي نفتي بازارهاي ارز و طلا و سكه ايران تغيير چنداني را تجربه نكرده است. بسياري معتقدند اين شرايط ناشي از بهبود انتظارات آتي براي سرمايهگذاران و افكار عمومي است و كمرنگ شدن ترس از آينده را در اقتصاد ايران گواهي ميدهد.
ايران در سال ١٣٩٠ بالاترين درآمدهاي نفتي تاريخ را در كارنامه خود ثبت كرد، در اين سال درآمد نفتي كشور طبق اعلام بانك مركزي به ١١٩ ميليارد دلار بالغ شد اما اين درآمد هنگفت تنها به واردات بيرويه كالا به كشور دامن زد و اين سرمايه هنگفت در اختيار تقويت بنيانهاي اقتصادي ايران قرار نگرفت.
دولت يازدهم برنامه كاهش وابستگي به نفت را در دستور كار خود قرار داده است و برآوردها نشان ميدهد بودجه سال جاري يكي از كمترين وابستگيها به نفت را داراست. نمودار زير نشاندهنده ميزان درآمدهاي نفتي ايران از سال ١٣٧٧ تاكنون است. همانطور كه مشخص است، كمترين درآمد نفتي ايران در سال ١٣٧٧ و بيشترين درآمد نفتي ايران در سال ١٣٩٠ به دست آمده است اما آنچه چهار سال اخير را از سالهاي گذشته متفاوت ميكند، شوك كاهشي درآمدهاي نفتي در اين دوره نسبت به مدت مشابه قبل است. اشاره به اين نكته ضروري است كه درآمد حاصل از فروش نفت در سال گذشته كمترين درآمد نفتي در ١٣ سال اخير است.