کشورهای بسیاری نسبت به اوراق بدهی منتشر شده در بازار سرمایه کشورمان که دارای ویژگی‌های اسلامی هستند، دید مثبتی پیدا کرده‌اند، زیرا بسیاری از این اوراق دارای پشتوانه دولتی هستند که این موضوع می‌تواند، نویدبخش حرکت دولت به سمت توسعه بازار بدهی در کشور باشد.
از جمله راهکارهایی که برای کاهش مشکلات سیستم بانکی و مالی کشور توسط دولت مطرح شده، راه‌اندازی و گسترش بازار بدهی است تا از این طریق، باری از دوش شبکه بانکی کشور برداشته شده و بخشی از محدودیت ها و مشکلات مالی برطرف شود.
با وجود اینکه این شیوه در دنیا سابقه‌ای طولانی دارد اما در ایران، شیوه‌ای نوظهور به شمار می‌رود که به تدریج در حال گسترش و تحکیم جایگاه خود است.
در این میان، کارشناسان و موسسه‌های اقتصادی ایران، توجهی ویژه به ابزارهای مالی اسلامی (صکوک) در بازار بدهی نشان داده و تلاش کرده‌اند که با استفاده از تجربه کشورهایی مانند مالزی، ابزارهای جدیدی را تعریف و موانع پیش رو را بردارند.
رضا غلامعلی‌پور در خصوص ظرفیت‌های تامین بازار بدهی از طریق اوراق بهادار اسلامی با بیان اینکه 47 نماد برای انواع اوراق در فرابورس وجود دارد، گفت: با وجود اینکه در میان اوراق تنوع وجود دارد اما به دلیل فقدان رتبه‌بندی و اغلب سود مشابه این اوراق، برای سرمایه‌گذاران تفاوت زیادی ندارد که کدامیک را انتخاب کنند.
معاون توسعه بازار فرابورس ایران با اشاره به تجارب بورس کشورهای دیگر در این زمینه گفت: در دنیا، موسسه‌های رتبه‌بندی شکل گرفته و بدین ترتیب از نقش ضامن در انتشار اوراق کاسته شده است.
غلامعلی‌پور به اهمیت رتبه‌بندی شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: به عنوان نمونه، شرکت‌های معتبر و کم‌ریسک می‌توانند اوراق با سود هشت درصد را منتشر کنند اما شرکت‌هایی که نقطه ضعف داشته و ریسک بالایی دارند، اوراق با سود بالاتر مثلا 12 تا 15 درصد را منتشر می‌کنند و بدین ترتیب سرمایه‌گذاران می‌توانند از بین آنها انتخاب کنند.
وی با بیان اینکه هم اکنون به دلیل فقدان سازوکار رتبه‌بندی ناچاریم یک ضامن برای انتشار اوراق در نظر بگیریم، یادآور شد: با توجه به تعیین ضامن برای انتشار اوراق، سرمایه‌گذاران تفاوتی میان خرید اوراق و سرمایه گذاری در بانک احساس نمی‌کنند.
معاون توسعه بازار فرابورس ایران، تاثیر سیاست‌های بانک مرکزی بر وضعیت استقبال از اوراق را یادآور شد و افزود: کاهش سود بانکی توسط بانک مرکزی، تاثیر مثبت بر میزان استقبال از اوراق گذاشته است.
غلامعلی‌پور همچنین به انتشار «اوراق به کسر» (اوراقی که به قیمت کمتر از قیمت اسمی آن توسط سرمایه‌گذار خریداری می‌شود)، اشاره کرد و گفت: انتشار اوراق به کسر از مصوبات بسیار مترقی کمیته فقهی بورس است که اجازه آن در یکی دوسال اخیر صادر شده است.
وی اضافه کرد: بر اساس سیاست جدید، ناشر می‌تواند بر اساس نرخ بازار اوراق را انتشار داده و براساس آن، عرضه مجدد کند.
معاون توسعه بازار فرابورس ایران ادامه داد: فرهنگ‌سازی برای این موضوع که هر تامین مالی، روش خاص خود را دارد، ضروری است و سازمان بورس، فرابورس و رسانه‌ها باید در این باره اقدام کنند.
غلامعلی پور، به حذف موازی کاری در انتشار اوراق اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی به شهرداری‌ها برای انتشار اوراق مشارکت مجوز می‌دهد و دولت مجوز بانک مرکزی را صادر می‌کند و سازمان بورس نیز با مجوز سایر بخش ها موافقت می‌کند؛ اما در نهایت همه این اوراق وارد بازار ثانویه می‌شوند.
این مسوول بازار سرمایه، بازنگری در چگونگی عرضه اوراق را نیز خواستار شد و اضافه کرد: عرضه اوراق نباید فقط به صورت عمومی انجام شود بلکه خصوصی نیز باید باشد.
معاون توسعه بازار فرابورس ایران همچنین به افزایش استقبال از اوراق اسلامی اشاره کرد و گفت: دنیا نسبت به اوراق اسلامی دید مثبتی پیدا کرده است، زیرا بسیاری از اوراق ما دارای پشتوانه است که این موضوع می تواند، نویدبخش حرکت دولت به این سمت باشد.
منبع : فرابورس ایران