اختلاف ایران و هند بر سر نوع ارز پرداخت بدهی‌ نفت ادامه دارد

وزیر نفت هند در سفر به تهران سندی برای گسترش همکاری‌های نفتی با ایران امضا کرده و گفته است که کشورش متعهد است بدهی‌های نفتی خود به ایران را بپردازد، ولی به نظر می‌رسد که دو طرف بر سر ارزی که برای بازپرداخت این بدهی در نظر گرفته خواهد شد، اختلاف‌نظر دارند.

دارمندرا پرادان، وزیر نفت هند با همتای ایرانی خود و نیز رئیس کل بانک مرکزی دیدار کرده است و براساس گزارش‌ها، پرداخت بدهی‌های نفتی هند به ایران از اصلی‌ترین محورهای بحث طرفین بوده است. از سال 2012 میلادی و در پی اعمال تحریم های گسترده اقتصادی از جمله تحریم‌های بین‌المللی بانکی علیه کشورمان، مشتریان نفت این کشور در پرداخت پول نفتی که خریده بودند، با محدودیت روبه‌رو شدند و حجم قابل توجهی از منابع مالی حاصل از فروش نفت خام ایران همچنان در اختیار خریداران نفت مانده است.

گزارش شده است که وزیر نفت هند در دیدار با رئیس کل بانک مرکزی بر تعهد کشورش به پرداخت تمام بدهی‌های ایران تاکید کرده است، اما براساس گزارش روابط عمومی بانک مرکزی ایران از این دیدار، در حالی که ولی‌الله سیف، رئیس کل آن بانک، از دارمندرا پرادان خواسته که پرداخت‌های هند مستقیما به حساب‌های معرفی شده توسط ایران و با ارز یورو انجام شود، آقای پرادان گفته است که قبلا دو طرف توافق کرده‌اند که دلار آمریکا مبنای محاسبه باشد.

وزیر نفت هند اضافه کرده است که "پول‌های ایران در بانک‌های هند محفوظ است و به زودی با گشایش کانال‌های بانکی به ایران پرداخت می‌شود."

پیش از این رسانه‌های کشورمان از رایزنی هند برای پرداخت بخشی از بدهی‌های خود به روپیه نیز خبر داده بودند که واکنش رئیس کل بانک مرکزی را در پی داشت. او گفت: "ایران از روپیه در حد نیازهایش استفاده خواهد کرد و بقیه طلب نفتی را نیز به یورو دریافت می‌کند."

هند به طور سنتی، دومین خریدار نفت خام ایران بعد از چین به شمار می‌رود و برآورد شده است که در دوره تحریم‌ها علیه ایران روزانه نزدیک به 200 هزار بشکه نفت خام از این کشور خریده است. این رقم به تدریج و از زمان آغاز لغو تحریم‌ها افزایش یافته و به گفته وزیر نفت کشورمان، میزان کنونی صادرات روزانه نفت خام ایران به هند حدود 350 هزار بشکه است.


هند کشف کرد، ولی کنار کشید

وزیران نفت کشورمان و هند در تهران یک سند همکاری نفتی نیز امضا کرده‌اند. همکاری در زمینه توسعه میدان گازی "فرزاد بی"، همکاری‌های پالایشگاهی، صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی ایران به هند و همکاری دو طرف در صنعت پتروشیمی محورهای اصلی این سند است.

کنسرسیومی از شرکت‌های نفتی هندی در سال 2008 میلادی حوزه گازی "فرزاد بی" را کشف کرد، ولی در پی اعمال تدریجی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران از مذاکرات برای آغاز عملیات توسعه میدان کنار کشید و این گفت‌وگوها ناتمام باقی ماند.

به نظر می‌رسد که دوطرف امیدوارند لغو تحریم‌های بین‌المللی به آغاز دوباره این گفت‌وگوها کمک کند.

بیژن زنگنه، وزیر نفت هم سرمایه‌گذاری هند در توسعه میدان گازی "فرزاد بی" را مهم‌ترین بخش مذاکرات با همتای هندی خود خوانده، ولی اضافه کرده است: "قرار است دو طرف بر سر زمان‌بندی اجرای پروژه توافق کنند که کاری دشوار و زمان‌بر است."

در دهه‌های گذشته ایران و هند گفت‌وگوهایی تاریخی برای اجرای پروژه صادرات گاز ایران به هند از مسیر پاکستان داشته‌اند که تحت عنوان پروژه "خط لوله صلح" شناخته می‌شود، ولی در سفر اخیر وزیر نفت هند به تهران دو طرف رسما به این پروژه اشاره‌ای نکرده‌اند و تنها وزیر نفت گفته که امیدوار است بعد از بیش از 25 سال مذاکره که "با فراز و فرود همراه بوده است"، این گفت‌وگوها به نتیجه برسد.

افزایش خرید نفت از ایران، بررسی امکان احداث خط لوله انتقال گاز از بستر دریا، سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران به‌ویژه احداث کارخانه‌های پتروشیمی و کود شیمیایی و ساخت اسکله و پایانه در منطقه آزاد تجاری چابهار از دیگر محورهای مذاکرات وزیر نفت هند در ایران اعلام شده است. وزیر نفت هند گفته که کشورش آماده است 20 میلیارد دلار در چابهار سرمایه‌گذاری کند.