حضور پژو از گذشته تا امروز در ایران

پژو در حالی به دنبال توافق هسته‌ای، قرارداد خود با ایران خودرو را بعد از 26 سال بار دیگر به امضا رساند که قرارداد کنونی این شرکت با ایران خودرو به‌صورت همکاری مشترک و در قبال یک شرکت 50 -50 بسته شده است. موضوعی که در سابقه همکاری گذشته این شرکت با خودروساز ایرانی مغفول مانده بود.همکاری شرکت خودروساز فرانسوی با ایران خودرو از زمانی آغاز شد که این شرکت به فکر توسعه بازارهای خود در دیگر کشورهای جهان افتاد. این موضوع با بحث توسعه صنعت خودرو و ورود خودروهای جدید به ایران همزمانی پیدا کرد. براین اساس در سال 1369 مونتاژ و تولید انواع مدل‌های پژو در شرکت ایران خودرو آغاز شد. با این وجود ایرانی‌ها از سال‌ها قبل نیز با محصولات این خودروساز فرانسوی آشنا بودند. مدل‌های 404 و 504 از معروف‌ترین مدل‌های این خودروساز نزد ایرانی‌ها بود. در هر صورت، همکاری ایران‌خودرو و پژو در سال 1369 با آغاز تولید سواری پژو 405 در مدل‌های Gl و Glx با حجم موتور 1580 سی‌سی آغاز شد. هرچند در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 اقتصاد کشور در وضعیتی نامطلوب قرار داشت اما مردم از عرضه این خودرو در بازار استقبال کردند. این خودرو عنوان پرفروش‌ترین خودرو در ایران را یدک می‌کشد. 

خودرویی که هم‌اکنون پس از 26 سال همچنان در ایران تولید می‌شود و مشتریان خاص خود را دارد. بسیاری از کارشناسان همچنان از تاثیر حضور این خودرو در بازار ایران سخن می‌گویند و معتقدند این خودرو پایه‌گذار سبک جدیدی از خودروها در ایران بود. چند سال پس از ورود خط مونتاژ و تولید این خودرو به کشور، در سال 73 ساخت داخلی قطعات خودروی پژو توسط شرکت ساپکو در دستور کار قرار گرفت که بنا به گفته بسیاری از قطعه سازان این موضوع به توسعه زنجیره تولید قطعه‌ در ایران کمک بسیاری کرد. زیرا شرکت پژو بنیان‌گذار روش‌های جدید تولید و تامین در ایران بود و هنوز روش‌های آن در صنعت خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال 1374 شرکت پژو محصول دیگر خود به نام‌ پژو 205 مدل Gr با حجم موتور 1360 سی‌سی را وارد بازار کرد. حضور 205 در بازار ایران با اقبال درخشانی همراه شد زیرا این خودرو ذائقه مشتریان ایرانی را تغییر داد. با این وجود، این خودرو مدت کوتاهی توسط شرکت ایران خودرو عرضه شد و دو سال بعد یعنی در سال 1376 پژو Rd با حجم موتور 1600 سی‌سی روانه بازار خودروی ایران شد. طی این سال‌ها نیز محصولات مختلف پژو از سوی مردم خریداری می‌شد و پژو نیز از همکاری خود با ایران خودرو رضایت و از همه مهم‌تر سود قابل قبولی نیز داشت و به دلیل عدم تنوع محصولات نیز رقابت چندانی در این میان وجود نداشت.این شرکت در سال 1378 سواری پژو پارس با موتور 1800 را روانه بازار ایران کرد. بعد از آغاز همکاری پژو با سیتروئن، ایران خودرو پارس ELX را با موتور زانتیا عرضه کرد. این اقدام جنجال‌های بسیاری را برانگیخت چراکه سیتروئن شریک تجاری خودروساز رقیب، یعنی سایپا بود. چند سال بعد یعنی در سال 1380، این شرکت سواری پژو 206 با حجم موتور 1400 را در بازار ایران عرضه کرد. اضافه شدن این خودرو به لیست محصولات این شرکت در ایران با اقبال بسیار مشتریان ایرانی همراه شد و تولید این خودرو نیز حجم آورده شرکت پژو از بازار ایران را افزایش داد.

به خصوص آنکه براساس قرارداد میان دو شرکت، پژو برای هر دستگاه خودرویی که در ایران تولید می‌کرد درصدی را به‌عنوان حق تولید دریافت می‌کرد و با توجه به تولید انبوه این خودرو در کشور، سود این خودروساز بسیار چشم‌گیر شد. با این حال، پژو پس از سال 1380 خودروی جدید دیگری را به بازار ایران وارد نکرد و تنها تیپ‌های مختلف 3، 5 و 206 را به بازار ایران عرضه کرد. به نحوی که تیپ‌های مختلف این خودرو محبوبيتی در ميان جوانان و حتی خانواده‌ها به دست آورد.در شرایطی که فعالیت بیش از دو دهه پژو در بازار ایران موجب شد که شركت ايران‌ خودرو يكي از مهم‌ترين پايگاه‌هاي توليد محصولات پژو در جهان به شمار برود اما در پی اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در سال 1391 پژو ارسال قطعات به ایران را قطع کرد. حال آنکه به دنبال بحران مالی که در اروپا وجود داشت این شرکت به همکاری خود با ایران به‌عنوان یکی از پایگاه‌های مهم تولید و عرضه خودرو علاقه و نیاز داشت. با این وجود به دلیل فشارهای بین‌المللی که بر پژو وارد بود، این شرکت برای همیشه از بازار ایران خداحافظی کرد. این تصمیم موجب خسارات بسیاری به صنعت خودرو ایران شد، به‌طوری که تولید خودرو در کشور با افت 47 درصدی مواجه شد و شرکت ایران خودرو نیز به‌عنوان تنها شریک پژو در ایران افت تولید 2/ 42 درصدی را تجربه کرد. اما این موضوع تبعات مالی بسیاری را برای شرکت فرانسوی نیز به دنبال داشت.کاهش تولید شرکت ایران خودرو عمدتا به دلیل قطع واردات قطعات خودرو از فرانسه بود. کاهش تیراژ تولید ایران خودرو و در کل صنعت خودرو در سال 92 نیز ادامه داشت. اما خودروسازان در سال 93 توانستند روی پای خود بایستند. در این سال شرکت ایران خودرو با داخلی‌سازی قطعات و واردات برخی از قطعات از کشورهایی چون چین توانست در تولید خودروهای پژو به درصد بالایی از خودکفایی برسد و تولید خود را افزایش داد. در حالی که رشد سال 93 شرکت ایران خودرو در سال جاری به دنبال افزایش انتظارات مشتریان درخصوص ورود خودروهای جدید با مشکل مواجه شد، اما در این میان خبرهایی مبنی بر تیره شدن روابط این شرکت با طرف فرانسوی یعنی پژو بر سرزبان‌ها افتاد.

به نحوی که در این میان جنگ لفظی میان مدیران دو شرکت درخصوص آینده همکاری و جدل بر سر مباحثی چون غرامت در گرفت و امیدها نسبت به حضور این شرکت فرانسوی در بازار ایران را کمرنگ کرد اما پس از کش و قوس‌های فراوان بالاخره پژو به ایران بازگشت. به‌طوری که، هفته گذشته در پی سفر رئیس‌جمهور ایران به فرانسه این دو شرکت بعد از سه سال قطع همکاری، بار دیگر قرارداد همکاری در قالب جوینت ونچر را به امضا رساندند.براساس قرارداد جدید، خودروساز فرانسوی قصد دارد به‌صورت مشترک به تولید خودرو با شریک ایرانی خود بپردازد. پژو با پذیرش شرط طرف ایرانی مبنی بر سرمایه‌گذاری مشترک 50-50 قرار است در قالب شرکتی جدید 4 مدل خودرو به نام‌های 207، 208، 2008، 301 را برای مشتریان ایرانی تولید کند. براساس اظهارنظر مدیران دو شرکت، ارزش قرارداد ایران‌خودرو و پژو، 400 میلیون یورو است. در واقع میزان سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو و پژو یکسان است و هر یک از آنها باید طی چهار سال، 200 میلیون یورو آورده نقدی داشته باشند.در دور جدید همکاری‌ها برخلاف روند قبلی فعالیت‌ها که پژو تنها به ارسال قطعه به ایران می‌پرداخت، این شرکت قصد دارد با انتقال تکنولوژی، طراحی و تولید مشترک محصولات جدید و به روز خود را در دستور کار قرار دهد و صنعت خودرو ایران نیز ضمن رشد، به توسعه براساس استانداردهای جهانی دست یابد.