با به سرانجام رسيدن برجام، دور تازه‌يي از روابط ايران با كشورهاي اروپايي از سر گرفته شد؛ روابطي كه پس از 10 سال بلاتكليفي به تبادل نظر در سطوح مياني مسوولان تنزل يافته بود و رايزني‌ها عمدتا به برخي از مسائل منطقه‌يي و بدون توجه به ابعاد اقتصادي، تجاري و فرهنگي آن صورت مي‌گرفت. سفر رييس‌جمهوري به ايتاليا و فرانسه در دوران پسا برجام با نگاهي به آينده و فرصت‌هاي از دست رفته گذشته صورت گرفت كه از لحاظ سياسي و اقتصادي براي طرفين بسيار حائز اهميت است.
آقاي روحاني به اروپا خوش آمدي
رييس‌جمهوري اسلامي ايران در دومين و آخرين مرحله از سفر اروپايي خود عصر ديروز در حالي وارد پاريس پايتخت فرانسه شد كه روزنامه لوموند در تيتر نخست صفحه بين‌الملل خود نوشت آقاي روحاني به اروپا خوش‌آمديد.
سفر رسمي روحاني به پاريس به دعوت رسمي فرانسوا اولاند رييس‌جمهوري فرانسه انجام گرفت. رييس‌جمهوري در فرودگاه بورژه پاريس و در جمع خبرنگاران بر آغاز فصل جديد روابط جمهوري اسلامي ايران با اتحاديه اروپا ازجمله فرانسه تاكيد كرد. روحاني اظهار داشت: جمهوري اسلامي ايران به‌دنبال تعميق روابط تهران-پاريس به‌نفع دو ملت و دو كشور است و اين سفر گام مهمي در اين مسير است. روحاني شامگاه امروز قرار است در نشست مشترك فعالان اقتصادي و تجار فرانسوي و ايراني شركت كرده و پس از آن با رييس مجلس سناي فرانسه نشستي خواهد داشت. رييس‌جمهوري كشورمان در اين سفر رسمي 2روز در كشور فرانسه اقامت خواهد داشت.
خواست ما سرمايه‌گذاري و انتقال فناوري است
حسن روحاني در ادامه سفر سه روزه خود به ايتاليا، پيش از ترك اين كشور به مقصد پاريس در كنفرانس خبري در شهر رم، دوران تحريم را دوران باخت– باخت براي روابط اقتصادي ايران و اتحاديه اروپا دانست و تاكيد كرد: ما با امريكا از همان ابتدا رابطه اقتصادي نداشتيم و همكاري اقتصادي با ديگر شركا همانند چين و روسيه نيز در دوره تحريم هرگز قطع نشد و در اين ميان بيشترين ضرر را اتحاديه اروپا برد. وي گفت: روابط اقتصادي سنتي و خوب ايران با كشورهاي اروپايي با اعمال تحريم‌ها دچار مشكل شد و عملا اين تحريم‌ها باعث شد تا اروپايي‌ها از فعاليت در بازار ايران محروم شوند اما اكنون شرايط براي يك همكاري اقتصادي پرسود و بر پايه شرايط برد– برد ميان ايران و كشورهاي اروپايي مهياست. روحاني با تشريح دستاوردهاي سفر خود و هيات عاليرتبه همراه به رم اظهار كرد: دستاوردهاي اين سفر به نفع ايران، ايتاليا، اتحاديه اروپا و حتي منطقه خواهد بود. ما طرح‌هاي مشترك اقتصادي گسترده‌يي داريم كه شعاع آن محدود به ايران و ايتاليا نخواهد بود و كشورهاي منطقه را نيز شامل مي‌شود. رييس‌جمهوري گفت: در جريان اين سفر توسعه مناسبات و همكاري‌ها ميان ايران و ايتاليا مورد بررسي و تبادل نظر مسوولان عاليرتبه دو كشور قرار گرفت و بر اين اساس 14سند همكاري در حضور مقامات عاليرتبه دو كشور در بخش‌هاي مختلف ازجمله انرژي و حمل و نقل به امضا رسيده است. همچنين در زمينه تجهيزات بيمارستاني و ساير بخش‌ها نيز شرايط بسيار مناسب و مساعدي براي همكاري داريم. رييس‌جمهور در ادامه اين نشست به ديدار خود با پاپ فرانسيس، رهبر كاتوليك‌هاي جهان اشاره كرد و افزود: در اين ديدار افكار دو طرف در زمينه مسائل معنوي و ديني و اقداماتي كه براي دستيابي به اهداف مشترك در سراسر جهان بايد انجام دهيم، بسيار نزديك به هم بود.
روحاني ضمن اظهار اميدواري از اينكه حاصل اين سفر به نفع دو ملت ايران و ايتاليا و اتحاديه اروپا و به نفع منطقه باشد، افزود: خواست ما اين است كه بخش خصوصي و دولتي ايتاليا براي سرمايه‌گذاري و ورود فناوري‌هاي نو به ايران و استفاده از يك بازار مشترك منطقه‌يي وارد عرصه شوند. رييس‌جمهوري در ادامه در پاسخ به سوالي درباره دورنماي روابط ايران با غرب اظهار كرد: با توجه به سفر مقامات سياسي، اقتصادي و نمايندگان بخش خصوصي كشورهاي مختلف غربي به ايران، دورنماي روابط را بسيار مثبت مي‌دانم و ترديدي ندارم كه بعد از توافق هسته‌يي فضاي بسيار مناسبي براي توسعه همكاري‌ها به وجود خواهد آمد. رييس‌جمهوري تصريح كرد: مطالبه واقعي جمهوري اسلامي ايران صرفا تجارت نيست بلكه خواست ما عمدتا سرمايه‌گذاري مشترك و انتقال فناوري و از سوي ديگر به دنبال همكاري‌هايي در راستاي صادرات محصول مشترك براي منطقه و جهان هستيم.
عربستان براي فروكش كردن عصبانيت خود راه ديگري بيابد
رييس‌جمهوري در پاسخ به سوالي درباره روابط ايران و عربستان اظهار كرد: ايران و عربستان دو كشور مسلمان و مهم منطقه هستند و تهران همواره خواهان روابط خوب با عربستان بوده و هست. وي با اشاره به اعدام آيت‌الله نمر و رخدادهاي پس از آن گفت: در ايران عده‌يي از روي احساسات به سفارت عربستان حمله كردند كه دولت ايران بلافاصله آن را محكوم كرد و عوامل اين اقدام شناسايي، دستگير و به محاكم قضايي معرفي شدند بنابراين دولت ايران به همه اقداماتي كه بايد درخصوص اين موضوع انجام مي‌داد، عمل كرده است. روحاني با بيان اينكه اقدامات عربستان و ادامه تاكيد بر تنش از نظر ما غيرقابل توجيه است، اظهار كرد: عربستان به كشور همسايه خود حمله كرده و حدود 10ماه است كه مردم اين كشور را بمباران مي‌كند اما نتيجه‌يي از اين اقدامات خود نگرفته و در عراق، سوريه و لبنان نيز ناموفق بوده است بنابراين درك مي‌كنيم كه عصباني باشد اما آدم عصباني براي فروكش كردن عصبانيت خود مي‌تواند راه‌هاي مختلفي را پيش بگيرد و عربستان نيز بايد راه‌هاي بهتري در اين زمينه اتخاذ كند. روحاني در پاسخ به سوال ديگري درباره روابط ايران و عربستان و اينكه يكي از دولتمردان سعودي خواستار عذرخواهي تهران شده است، تصريح كرد: فردي كه بحث عذرخواهي را مطرح مي‌كند به مسائل سياسي و ديپلماتيك آشنايي ندارد. آنها هستند كه شيخ نمر را سر بريده و مردم يمن را قتل عام كرده و به تروريست‌ها در منطقه كمك مي‌كنند، آيا در مقابل، ايران بايد عذرخواهي كند؟ آنها به خاطر عدم مديريت صحيح باعث شدند تا در مراسم حج هزاران نفر كشته شوند و اگر هزاران بار در برابر ملت‌هاي مسلمان عذرخواهي كنند باز هم اندك است.
امكان برقراري رابطه‌اي غيرخصمانه ميان ايران و امريكا
رييس‌جمهوري در پاسخ به سوال بعدي درباره اينكه آيا فكر مي‌كنيد امكان انجام چنين استقبال با شكوهي كه در ايتاليا از شما شاهد بوديم در واشنگتن هم خواهد بود؟ و آيا امكان حضور صنعتگران و سرمايه‌گذاران امريكايي در ايران وجود خواهد داشت؟ گفت: آنچه گفتيد امكان‌پذير است. امكان برقراري رابطه‌يي غيرخصمانه و بدون تنش بين دو كشور وجود دارد اما كليد آن نه در تهران بلكه در واشنگتن است و يقين بدانيد كه اگر اين كليد در تهران بود من حتما از آن استفاده مي‌كردم. روحاني با بيان اينكه امريكايي‌ها بايد مخاصمه و اعمال فشار را كنار بگذارند، افزود: كنگره امريكا به محض بروز كوچك‌ترين مساله به فكر حربه تحريم عليه ديگران مي‌افتد، گويا هنوز ياد نگرفته‌اند كه در دنياي امروز ديگر فشار و تحريم به كار نمي‌آيد. اميدوارم در آينده نمايندگاني به كنگره امريكا راه يابند كه صحيح‌تر نسبت به مسائل جهاني بينديشند و تصميم بگيرند. وي در ادامه در پاسخ به سوال بعدي درباره حضور فعالان اقتصادي امريكايي در ايران گفت: هم‌اكنون نيز حضور و فعاليت آنان در اقتصاد ايران از نظر ما كاملا بلامانع است و ما پذيراي سرمايه فناوري و توليد محصولات مشترك با آنها هستيم و اگر مشكلي هست مربوط به مقررات داخلي آنهاست.
ادامه نقش سازنده مردم در پسا برجام
رييس‌جمهوري همچنين شامگاه سه‌شنبه در جمع پرشور تعداد زيادي از هموطنان ايراني مقيم ايتاليا با اشاره به ويژگي‌هاي برجسته ملت بزرگ ايران گفت: همه ما به ايراني بودن، وحدت، انسجام و اسلام و به اينكه با سرافرازي بخش مهمي از مشكلات را به خوبي پشت سر گذاشته و در برابر قدرت‌هاي بزرگ و بدخواهان سر خم نكرده‌ايم، افتخار مي‌كنيم. وي با اشاره به مذاكرات هسته‌يي و رفع تحريم‌ها با قدرت منطق كه اين بخش از سخنانش با تشويق مستمر حضار مواجه شده بود، اظهار كرد: اين افتخار و اين دستاورد بزرگ را متعلق به همه ايرانيان و مردم قدرشناسي مي‌دانيم كه در داخل و خارج از كشور براي عظمت ايران تلاش مي‌كنند. رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه بايد از فرصت رفع تحريم‌ها براي شكوفايي اقتصاد ملي استفاده كنيم، خاطرنشان كرد: از همه مردم ايران در داخل و خارج كشور درخواست مي‌كنم همان‌گونه كه در عرصه سياسي و مذاكرات در كنار دولت بوده و نقش خود را به خوبي ايفا كردند، امروز هم در عرصه گسترش روابط اقتصادي، علمي و فرهنگي در فضاي پس از تحريم‌ها به نقش سازنده خود ادامه دهند. در همين راستا و در جريان اين سفر ايران و ايتاليا در يك بيانيه مشترك، نقشه راه همكاري‌هاي تهران– رم را در حوزه‌هاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي، توريسم و علمي و فناوري تعيين كردند.