پروژه تویوتا RAV4 (بخوانید رَوفور) در آرامش محض سال 1994 استارت خورد. در حقیقت RAV4 مخفف عبارت انگلیسی است به معنی خودروی فعال تفریحی با چهار چرخ متحرک. این شاسی‌بلند اولین محصول ژاپنی کامپکت (جمع و جور) بود که توانست وارد بازار آمریکا و اروپا شود. در اواسط دهه 90 میلادی اغلب خودروسازی ژاپن را به پیکاپ‌های سخت‌جان، سوپراسپرت‌های سایز متوسط و خانوادگی‌های مقرون به صرفه می‌شناختند. در اصل استراتژی تویوتا از ساخت چنین خودرویی، عرضه همان محصولات خانوادگی با ابعاد و فضایی بیشتر بود. در آن ایام یکه‌تاز این نوع خودروها تنها فورد Escape بود که البته آنچنان هم بازار خوبی برای خودش دست و پا نکرده بود. نسل اول روفورد آنقدر کوچک بود که تنها می‌شود آن را در کلاس مینی SUVها قرار داد. یک پیشرانه 2 لیتری 120 اسب‌بخار، گزینه‌ای مناسبت برای ساده پسندان بود. این خودرو از همان اوایل کارش نشان داد که هیچ سنخیتی با دنیای آفرودها و بیابان‌گردها ندارد. به گفته تویوتابازان قدیمی، نسل اول روفور در حقیقت همان کرولای چاق شده بود. رونمایی نسل دوم در سال 2000 هم‌زمان شد با یک تغییر و تحول اساسی در ظاهر و باطن. نخست آنکه سایز خودرو از مینی به متوسط افزایش پیدا کرد. طراحی بیرونی به طرز چشم‌گیری بهبود پیدا کرد. آپشن‌ها کاراتر و قوای محرکه قوی‌تر شد. برای اولین بار روی این خودرو از یک پیشرانه 2.4 لیتری با 161 اسب‌بخار نیرو بهره گرفته شد. هم‌چنین روفور نسل 2 نخستین عضو این خانواده بود که با تایرهای 16 اینچی عرضه می‌شد. حالا دیگر مقابل این تویوتا یک رقیب سرسخت قرار گرفته بود. یک رقیب هم‌وطن به نام هوندا CR-V که انصافاً حرف‌هایی برای گفتن داشت.
نسل سوم، نسل آشنا
از سال 2005 تویوتا قصد کرد تا این خودرو را صرفاً برای محافظه کاران طراحی کند. بنا بر این از اغراق‌های بصری آن کاست و بیش از هر چیز روی کیفیت ساخت و مکانیز فنی‌اش تمرکز کرد. این یعنی آن انقلاب طراحی نسل یک به دو را در نسل دو به سه نمی‌بینیم. مهم‌ترین قابلیت نسل سوم، سیستم فرمان‌پذیری الکتریکی‌اش EPS عنوان شده بود. پدیده‌ای که تنها روی مدل‌های لوکس آلمانی و آمریکایی دیده می‌شد. حالا دیگر علاوه بر دو خط تولید در ژاپن، خطوط دیگری در کانادا، فیلیپین و چین نیز به روند ساخت این خودرو اضافه شده بودند. فضای داخلی روفور نسل 3 دقیقاً 21 درصد نسبت به دو نسل قبلی خود بیشتر شده است. فیس‌لیفت 2008 این خودرو درست همان مدلی است که در ایران نیز عرضه می‌شود. با اندک تغییراتی در سپر و جلوپنجره کمی قیافه‌اش اسپرت‌تر شد. محل نصب لاستیک زاپاس نیز از زیر به پشت خودرو تغییر کرد. نصب حسگر روی آینه‌ها و دوربین عقب توانست مشتریان کم توقع روفور را راضی‌تر کند. این خودرو در برخی بازارها با قیمت پایین‌تر ولی با سیستم 2WD (دو محور متحرک) عرضه می‌شود.
نسل چهارم، صعود به کهکشان
هرچه این خودرو و آن شرکت در سه نسل قبل کم لطفی کرده بودند، با نسل چهار از خجالت مشتری درآمدند. چهره روفورد 2014 نه یک سر و گردن، بلکه چند تن و بدن ارتقا پیدا کرده بود. حالا دیگر می‌شد قیافه‌اش را مدرن تلقی کرد. به خوبی معلوم است که زبان طراحی‌اش از مدل‌های جدید کمری و اوریون پیروی کرده. تنها دو پیشرانه بنزینی برای آن تدارک دیده شد. 2 و 2.5 لیتری. رینگ‌های 20 اینچی و رنگ‌های براق برنزی و مات عمیق از قابلیت‌های جدید روفور جدید بودند. نصب جعبه دنده CVT از آن نمونه 5 سرعته اتوماتیک هم بهتر از آب درآمده است.
زیر ذره‌بین
تجربه نشان داده در بازار ایران شاید یک محصول کاملاً به‌روز و 2014 با استقبال روبه‌رو شود ولی کسی دل از نسخه‌های قدیمی نمی‌کند. به همین دلیل که هنوز مشتریانی برای روفور نسل سه پیدا می‌شوند، نگاهی می‌اندازیم به لیست مهم‌ترین قابلیت‌های این خودرو. سوکت برق در جلو و عقب جهت استفاده لوازم جانبی، چیزی است که یک مسافرت بیرون شهری را فوق‌العاده می‌کند. فیلتر تصفیه هوای این خودرو واقعاً واقعی است. سیستم گرمایشی و سرمایشی با دریچه مجزا برای سرنشینان عقب که جنجال همیشگی سر و گرم بودن اتاق را از سر راننده باز می‌کند. درباره باربند ریلی این خودرو بی‌اهمیت نباشید. با همین آپشن ساده می‌شود انواع و اقسام بارها را به راحتی هرچه تمام‌تر روی سقف گذاشت یا برداشت. صندلی برقی راننده با تنظیم کننده گودی کمر به همراه کشویی هشت نقطه‌ای را فقط باید در مدل‌های لوکس بالای 200 میلیون بازار پیدا کنید. در ضمن این صندلی‌ها مجهز به گرم‌کن نیز هستند. نمی‌شود پنهان کرد که پیشرانه روفور آنقدرها هم قوی نیست. بنا بر این برای بالا یا پایین رفتن از شیب‌ها با گاز دستی قدری به مشکل می‌خوریم. به کمک سیستم دنده اتوماتیک مخصوص تپه این چالش از بین رفته است. در ضمن فول‌ترین روفور بازار مجموعاً 8 عدد کیسه هوا، سیستم کمکی ترمز در سرپایینی، سیستم صوتی تلفن با کیت بلوتوث و سی‌دی چنجر 6 خشابی را به صورت استاندارد دارد. در مقابل آخرین نسل این شاسی‌بلند چنین چیزهایی دارد: صفحه نمایش 6.1 اینچی. نمایش اطلاعات مخاطبین تماس و آهنگ‌های تلفن همراه با اتصال بلوتوث. مسیریاب ماهواره‌ای. رادیوی SiriusXM. سیستم تشخیص صدا. سیستم صوتی با 11 بلندگو مارک JBL به همراه ساب‌ووفر و آمپلی‌فایر. آینه‌های الکتروکرومیک که جمع می‌شوند نکته‌ای بود که روی نسل قبل نبودش به شدت حس می‌شد. تهویه مطبوع جداگانه برای سرنشینان جلو، حکایت دعوا بر سر دما را به کلی از بین برده است. راستی روفور جدید سان‌روف نیز دارد.
رقبا در بازار
قبل از هر چیزی در نظر داشته باشید که روفورهای نسل 3 بازار ایران در دو تیپ 2 و 3 عرضه می‌شوند که اولی 160 و دومی 170 میلیون تومان قیمت خورده است. راستش ما با دومی که فول‌تر است سر و کار داریم. در مقابل روفور نسل چهار را داریم که 185 میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. خُب ببینیم با این پول‌ها چه می‌شود خرید. شما اگر این مقدار پول (بین 170 تا 185 میلیون) پول داشته باشید، می‌توانید روی هیوندای وراکروز دست دوم (IX55) حساب باز کنید که 184 میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. راستی این کره‌ای پیشرانه حجیم‌تر و بزرگ‌تری دارد. از همین شرکت می‌شود رفت سراغ نسخه پایه نسل جدید سانتافه که 162 میلیون تومان است. شانس خود را با انتخاب یک کیا سورنتوی نیمه فول نیز بیازمایید. خودرویی پرآپشن که 184 میلیونی قیمت دارد. بهترین مدل اسپورتیج هم فقط 145 میلیون تومان می‌ارزد. از بین محصولات سانگ‌یانگ کره جنوبی دو گزینه پیشنهاد می‌شود. رکستون قدیمی 157 میلیونی و نسخه جدید 185 میلیونی آن. یک شاسی‌بلند فرانسوی نیز داریم. کولیوس با دو قیمت 147 و 165 میلیون تومان با پیشرانه‌ای هم حجم نسل جدید روفور. خیلی‌ها می‌گویند نزدیک‌ترین رقیب تویوتای فوق میتسوبیشی لنسر ASX است در حالی که ژاپنی فوق با پیشرانه‌ای کم حجم‌تر به قیمت 141 میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.
