همین‌که پا به درون یکی از شیرینی‌فروشی‌های بالای شهر بگذاری؛ حساب دستت می‌آید که اینجا، جای دیگری است.
پس از چند لحظه قدم زدن به منظور ورانداز کردن قیمت‌ها؛ طعم تلخ گرانی، ذائقه‌ات را پرمی‌کند و دنبال راهی برای اعلام انصراف از خرید می‌گردی. راهی که بی‌پولی‌ات را برملا نکند. در همین لحظه‌هاست که به خودت برای انتخاب شیرینی‌فروشی، نهیب می‌زنی و زیر لب می‌گویی: دم آقا محمود، شیرینی‌فروش محله نارمک گرم که هوای هم‌محله‌ای‌ها و مشتریان خودش را داشت و شیرینی‌های باکیفیت مغازه‌اش را، ارزان‌تر از همه‌جا، می‌فروخت!
کی؟ کجا؟ چند؟
برای رسیدن به پاسخ این پرسش که قیمت هر کیلو شیرینی چند است؛ نخست باید به دو گزینه مهم پاسخ داد. اینکه شیرینی را چه زمان و از چه مکانی خریداری کرده‌اید؟ ما برای رسیدن به قیمت شیرینی در چهار گوشه تهران؛ با چند شیرینی‌فروشی در مناطق مختلف، تماس تلفنی برقرار کردیم. در شیرینی‌فروشی معروف چهارراه پارک‌وی تهران؛ قیمت هر کیلو شیرینی دانمارکی، ۱۲ هزار تومان است. این شیرینی‌فروشی، هر کیلو شیرینی یزدی را، به قیمت ۱۲ هزار تومان به‌دست مشتری می‌رساند. مشتریان این شیرینی‌فروشی قدیمی و البته مدرن؛ بابت خرید هر کیلو پای سیب؛ باید مبلغ ۱۸ هزار تومان به صندوقدار بپردازند. قیمت شیرینی نازک کره‌ای در این شیرینی‌فروشی؛ ۱۶ هزار تومان است. وقتی قیمت شیرینی تر را از فروشنده جویا می‌شویم؛ کمی مکث می‌کند و می‌گوید: شیرینی‌های تر فروشگاه ما، ۲۰ هزار تومان قیمت دارد. البته شیرینی‌های دسری، ارزان‌تر است و ۱۸ هزار تومان فروخته می‌شود. این فروشنده توضیح می‌دهد که مقدار خرید؛ تفاوتی در پایین و بالا رفتن قیمت‌ها ندارد و قیمت‌ها در هر شرایطی یکسان است. وی می‌افزاید: البته طبیعی است که روزهای جشن یا نزدیک شدن به تعطیلات نوروز؛ در بالا رفتن قیمت‌ها تاثیرگذار باشد. ولی درحال‌حاضر، ما هیچ افزایش قیمتی نداریم و قیمت‌ها همین است که اعلام کردم. این فروشنده، قیمت انواع کیک تولد یا عروسی را از دایره قیمت‌های مصوب و معمول، بیرون می‌داند و افزایش ۳۰ تا ۴۰درصدی قیمت این نوع از شیرینی را نسبت به قیمت شیرینی تر، طبیعی توصیف می‌کند.
در تماس با یک شیرینی‌فروشی در میدان آرژانتین، پی بردیم که قیمت انواع شیرینی، نه با یک شیب ملایم؛ بلکه با یک فراز زیاد همراه است. طوری که هرکیلو انواع شیرینی خشک در این شیرینی‌فروشی، به قیمت ۱۸ هزار تومان فروخته می‌شود! البته این را هم متوجه شدیم که مالک و فروشندگان این فروشگاه شیرینی؛ قیمت انواع شیرینی را، به قول بازاری‌ها، سرشکن کرده‌اند و برای اینکه عدالت در قیمت‌گذاری را رعایت کرده باشند! بدون توجه به تعرفه اعلام شده از سوی اتحادیه شیرینی‌فروشان؛ شیرینی تر و خشک را یکسان قیمت‌گذاری کرده‌اند. یعنی تر و خشک را با قیمت هم می‌فروشند. توضیح اینکه براساس تعرفه اعلامی از سوی اتحادیه شیرینی‌فروشان؛ قیمت هر کیلو شیرینی تر، ۱۵ هزار تومان و هر کیلو شیرینی خشک نیز، ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان است. حالا اینکه چرا و چطور در شیرینی‌فروشی‌های شهر ما، تعرفه‌های خوداعلامی، باب شده و رواج پیدا کرده است؛ برای خودش حکایتی دارد.
در چهارراه سرسبز واقع در شرق تهران؛ یک شیرینی‌فروشی هست که شیرینی‌های تر خود را ارزان‌تر از شیرینی‌های خشک می‌فروشد. وی در تماس تلفنی، درباره این قیمت‌گذاری به خبرنگار صمت می‌گوید: اگر خدا پیغمبری قیمت‌گذاری کنیم؛ باید قیمت شیرینی خشک، گران‌تر از قیمت شیرینی‌تر باشد! نه اینکه شیرینی تر را به خاطر رنگ و رو و طرفداران بیشتری که دارد؛ گران بفروشیم. این فروشنده که صاحب شیرینی‌فروشی نیز هست و از کسبه قدیمی چهارراه سرسبز به شمار می‌آید؛ درباره دلیل این دیدگاه اقتصادی خود، می‌افزاید: شما خریدار هستید و خبر ندارید که ما شیرینی‌سازها، چه مقدار مواد اولیه، برای تهیه شیرینی‌تر استفاده می‌کنیم و چه مقدار برای شیرینی خشک. ولی اهل فن می‌دانند که مواد اولیه مورد استفاده در شیرینی خشک؛ خیلی بیشتر از شیرینی تر است. موادی از قبیل، شیر و شکر و آرد. به همین خاطر، ما در شیرینی‌فروشی خودمان؛ هر کیلو شیرینی خشک را به مبلغ ۱۸ هزار تومان و هر کیلو شیرینی‌تر را به قیمت ۱۵ هزار تومان می‌فروشیم. به خاطر همین رعایت قیمت است که مشتریان شیرینی خشک ما، با اینکه گران‌تر است؛ بیشتر هستند.
در شهرک ژاندارمری واقع در غرب تهران، یک شیرینی‌فروشی هست که روزهای عادی و غیرعادی، از قبیل جشن‌ها و تعطیلات نوروز؛ همیشه پر از مشتری است. ما در تماس با این شیرینی‌فروشی، به عنوان خریدار همه نوع شیرینی؛ جویای قیمت‌های این فروشگاه شدیم. یکی از فروشندگان این شیرینی‌فروشی به خبرنگار ما می‌گوید: قیمت شیرینی‌های ما، طبق تعرفه است. یعنی همه نوع شیرینی‌تر را، بین ۱۸ تا ۲۲ هزار تومان، و تمامی شیرینی‌های خشک را، بین ۱۴ تا ۱۵ هزار تومان می‌فروشیم! البته ما به دلیل اینکه بین مشتریان‌مان به خوب بودن و داشتن کیفیت بالا معروف هستیم؛ به‌طور معمول، مشتریانی داریم که بیرون از چارچوب این قیمت‌های تعرفه‌ای! پول پرداخت می‌کنند. آن هم با رضایت خودشان. هر چند که این پول، به جیب صاحب فروشگاه می‌رود. مگر اینکه مشتری، خودش مبلغی را به عنوان انعام، در جیب ما بگذارد. با یک حساب سرانگشتی، خرید هر کیلو شیرینی تر از این شیرینی‌فروشی تعرفه‌مدار! با احتساب رقم پرداخت مشتلق به دربان باادب جلوی شیرینی‌فروشی، که به افتخار ورود شما، زنگی را به رسم زورخانه‌ها، به صدا در می‌آورد! و پرداخت دلبخواهی مشتلق به کارگران و فروشندگان؛ حدود ۲۶ تا ۲۸ هزار تومان خواهد بود. نگارنده، تجربه خرید از این شیرینی‌فروشی را داشته و طعم تلخ قیمت‌های این فروشگاه را در ذائقه ذهن خود دارد...
اما در جنوب تهران یعنی نازی‌آباد، با یک شیرینی‌فروشی تماس گرفتیم و با شنیدن قیمت‌های این شیرینی‌فروشی، نسبت به رعایت قیمت‌های تعرفه‌ای از سوی برخی شیرینی‌فروشان، امیدوار شدیم. در این شیرینی‌فروشی، هر کیلو شیرینی تر، از هر نوعی که باشد، به قیمت ۱۵ هزار تومان، و هر کیلو شیرینی خشک نیز، به قیمت ۱۲ هزار تومان فروخته می‌شود. قیمت شیرینی خشک این شیرینی‌فروشی، ۵۰۰ تومان پایین‌تر از قیمت اعلام شده از سوی اتحادیه است.
شیرینی‌فروشی‌های ویژه
در این میان، هستند شیرینی‌فروشی‌هایی که با ارائه یک نوع ویژه و با کیفیت عالی شیرینی، مانند دانمارکی، ناپلئونی یا نان خامه‌ای؛ تبدیل به برند(نشان) شیرینی‌فروشی در تهران شده‌اند. در این شیرینی‌فروشی‌ها، که به طور طبیعی، فعالیت آنها باید زیرنظر اتحادیه انجام شود؛ قیمت، از کیفیت پیروی می‌کند و مشتری اینگونه شیرینی‌فروشی‌ها، می‌داند که بدون توجه به تابلوی نصب‌شده اتحادیه شیرینی‌فروشان، باید بابت هر کیلو شیرینی مورد سفارش خود، ۴۰ و گاهی ۵۰ درصد بالاتر از رقم‌های تعرفه‌ای، به فروشندگان اینگونه شیرینی‌فروشی‌ها بپردازد. اگرگذارتان به خیابان گاندی شمالی افتاد و از شیرینی‌فروشی این خیابان، شیرینی دانمارکی را کیلویی ۲۳ هزار تومان خریداری کردید؛ روی گفته خبرنگار صمت، مهر تایید خواهید زد.
شایان ذکر است که وزن استاندارد جعبه نیم کیلویی شیرینی ۷۰ گرم، جعبه برای یک کیلوگرم شیرینی ۱۲۵ گرم، جعبه ۱/۵ کیلویی ۱۷۰ گرم و وزن جعبه شیرینی ۲ کیلوگرمی، باید ۲۱۰ گرم باشد. با کمال تاسف باید اعلام کنیم که پدیده کم‌فروشی از سوی گروه اندکی از شیرینی‌فروشان، آن هم با بالابردن وزن جعبه‌های شیرینی؛ از آفت‌های اقتصادی صنف نجیب شیرینی‌فروشان است.
قاسم امیری - صمت