اسلحه پنهان روحانی در آمریکا کیست؟

ایران اذعان کرده که برای جبران خسارت‌های ناشی از یک دهه انزوا، به دست‌کم 150 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در سال نیاز دارد. حتی اگر در نهایت تحریم‌ها به کلی لغو شوند، بازهم این برای کشوری که سرمایه‌گذاری در آن برای بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی همچنان ابهام آور و نامطمئن است، رقم قابل توجهی خواهد بود.

شبکه تلویزیونی بلومبرگ، این موضوع را بهانه‌ای برای مصاحبه با «حمید بیگلری»، بانکدار سابق موسسه مالی «سیتی گروپ» قرار داده و با وی درخصوص شرایط سرمایه‌گذاری در ایران پساتحریم گفت و گو گرده است.

«حمید بیگلری»، اقتصاددان ایرانی-آمریکایی 57 ساله و دانش آموخته دانشگاه کرنل و بانکدار سابق «سیتی گروپ» است که تجارت را زیر نظر «رابرت روبین» و «سندی ویل» آموخته است. اگرچه او در دولت ایران هیچ پست رسمی ندارد، اما یکی از مشاوران اقتصادی حسن روحانی محسوب می‌شود. بیگلری، با هدف بازگرداندن سرمایه‌گذاران به کشورش، بارها مقامات بانکداری و سرمایه‌گذاران ایرانی و خارجی را در محافل عمومی و خصوصی دور هم جمع کرده است. وی که پیش از انقلاب اسلامی ایران، کشورش را برای تحصیل به مقصد آمریکا ترک کرده، از آن زمان تا انتخاب روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهور، حتی برای بازدید هم به ایران بازنگشته بود، اما اکنون، پس از سه دهه دوری از وطن، دعوتنامی‌ای را از بانک مرکزی ایران دریافت کرده و از او خواسته شده تا تاثیر خود را در ایران افزایش دهد. بیگلری در این مصاحبه، به طور کاملا شفافی اعلام کرد که به‌خوبی از شدت این چالش باخبر است.

وی در گفت و گو با بلومبرگ تصریح کرد: ایران دوران طلایی پیوستن به روند جهانی شدن در اواخر دهه 90 میلادی تا سال 2008 را میلادی از دست داده است. بنابراین، نباید موج بعدی و فرصت‌های پیش‌رو را از دست بدهد. گذشته اخیر اقتصاد این کشور اصلا جذاب نبوده و این یکی از بخش‌های مهم ظرفیت ایران برای جذب سرمایه‌گذاران است.

بیگلری افزود: ایران بازاری 80 میلیون نفری دارد که از دسترسی به کالاها و خدمات با کیفیت محروم مانده‌اند؛ اما حتی پس از لغو تحریم‌ها، که احتمالا در ماه مارس 2016 این اتفاق عملی شود، بازهم به‌نظر می‌رسد موانع بسیاری پیش‌روی سرمایه‌گذاران وجود داشته باشد. دولت ایران همچنان بخش اعظمی از اقتصاد را تحت کنترل دارد و سیستم قضایی این کشور نیز تصور تحریف شده‌ای از سرمایه‌گذاران خارجی دارد. ایران همچنین از نظر سهولت انجام فعالیت‌های کسب و کار در بین 189 کشور جهان در رتبه 130 قرار دارد که بنابر اعلام بانک جهانی، از این حیث حتی نسبت به همسایگان خود یعنی عربستان سعودی و امارات متحده عربی که به ترتیب در رتبه 49 و 22 جهان قرار دارند، رتبه نازل‌تری دارد. بااین‌حال، توافق هسته‌ای ایران و غرب می‌تواند این ساختار را در هم شکند. این توافق شامل فرآیند بهبودی است که طی آن اگر طرفین به تعهدات خود پایبند نباشند، تحریم‌ها قابلیت برگشت‌پذیری دارد.

بیگلری زمانی که بحث ها در کنگره برای تصویب تحریم‌ها علیه ایران و مخالفت با توافق هسته‌ای در جریان بود، با تلاش بسیار و لابی‌گری در جهت منافع ایران فعالیت کرد. او نامه‌ای را تنظیم کرد که در آن امضای چهره‌های برجسته ایرانی و امریکایی در حمایت از توافق هسته‌ای ایران و غرب به چشم می‌خورد. در میان امضا کنندگان این نامه، نام مدیران حاضر و اسبق توئیتر، گوگل و دراپ‌باکس به چشم می‌خورد.

پراکندگی سرمایه ایرانی

سرمایه خارجی ایران و صنعت فن‌آوری آن، هردو در تیررسی هدف بیگلری قرار دارند. وی اوایل ماه ژوئن گذشته، کنفرانسی را با عنوان iBridge در برلین برگزار کرد که هدف آن آشنا کردن کارآفرینان ایرانی با همتایان خود و سرمایه‌گذاران احتمالی در خارج از کشور بود. درواقع، ایرانیان خارج از کشور یک منبع سودآور محسوب می‌شوند. طبق برآوردهای انجام شده ازسوی دولت، درحال حاضر هفت میلیون ایرانی در خارج از کشور حضور دارند که در مجموع 2 تریلیون دلار دارایی در اختیار دارند. «وحید علاقه‌بند»، تاجر ایرانی مقیم لندن که به دلیل تحریم‌های غرب علیه ایران ناچار شد تا تجارت فولاد خود با با کشورش را قطع کند، گفت: مقامات ایران باید تلاش کنند تا شرایط را برای بازگشت این سرمایه‌های پراکنده در خارج از مرزهای خود فراهم کنند.

مشاوره‌های خردمندانه

«افشین مولوی»، تحلیلگر و مشاور ارشد در موسسه مطالعات تحلیلی آکسفورد می‌گوید: آخرین پست بیگلری در سیتی‌گروپ، ریاست بخش نظارت بر بازارهای نوظهور بوده و توانسته حدود نیمی از درآمد این بانک را از این بخش تامین کند. بنابراین، تجربه وی برای ایران بسیار ارزشمند خواهد بود. 

به گفته وی، بیگلری تاکنون مشاوره‌های ارزشمند و خردمندانه‌ای را در سطح عالی در اختیار کشورهای ترکیه، نیجریه و هند قرار داده است و هم‌اکنون قصد دارد این تجربیات را در اختیار ایرانیان نیز قرار دهد. بیگلری، برای نخستین بار، در سال 2013 میلادی و پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران، در سفر نیویورک با وی دیدار و گفت و گو کرد.

بیگلری، علاوه بر ذخایر نفت و گاز ایران، ظرفیت صنایع پتروشیمی، زیرساخت‌های گردشگری و کالاهای مصرفی را، از بخش‌های جذاب سرمایه‌گذاران خارجی معرفی کرده و معتقد است: ایران باید در دراز مدت به فکر فروش دارایی‌های دولتی خود باشد و استقلال بانک مرکزی را افزایش دهد. این کشور همچنین باید قوانین و آئین‌نامه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری خارجی را اصلاح کند.

    

هفته‌نامه «تجارت فردا» اخیر مصاحبه‌ای با حمید بیگلری انجام داده است .