حريم خصوصی كاربران مساله‌يي است كه با ورود گوشي‌هاي هوشمند و فراگيرشدن آن به يك چالش بزرگ تبديل شده است، چراكه بسياری از كاربران معتقدند كه حريم خصوصي آنها رعايت نمي‌شود و براي آن نيز دلايلي دارند كه اين دلايل براي برخي قانع‌كننده و براي برخي ديگر قانع‌كننده نيست. پيامك‌هاي تبليغاتي يكي از پرچالش‌ترين خدمتي است كه كاربران بي‌شماري معتقدند كه با ارسال شدن وقت و بي‌وقت اين پيامك‌ها حريم خصوصي‌شان رعايت نمي‌شود. اينكه ارسال‌كنندگان اين پيامك‌ها در ساعت‌هاي مختلف از شبانه‌روز پيامك ارسال مي‌كنند باعث اعتراض كاربران است، هرچند كه به دفعات اين مساله مطرح شده ولي تاكنون به نتيجه نرسيده است.
به گزارش تعادل، ازسوي ديگر برخي از پيامك‌هاي تبليغاتي با ارزش‌ها و آداب ايراني‌ها مغايرت دارد و متاسفانه نمونه اين پيامك‌ها كم نيست. اگر زير 18سال هستيد اين پيامك را نخوانيد......! و... اين نمونه پيامك تبليغاتي است كه بدون درنظر گرفتن كاربر براي آن ارسال شده است و جاي تعجب دارد كه كه چرا هيچ‌گونه نظارتي در محتواي پيامك‌ها صورت نمي‌گيرد و اينكه آيا ورود به حريم خصوصي كاربران نيازمند اجازه نيست و وعده ساماندهي پيامك‌هاي تبليغاتي كه بارها ازسوي مسوولان و نهادهاي مختلف داده شده، چرا هنوز اجرايي نشده است؟
شهريورماه سال گذشته، كميسيون عالي ارتقاي محتواي مركز ملي فضاي مجازي اينگونه خبر داد كه آيين‌نامه ساماندهي پيامك‌هاي انبوه تبليغاتي و پيامك‌هاي خدمات ارزش افزوده را پس از برگزاري جلسات كارشناسي فشرده تصويب كرده است.
مركز ملي فضاي مجازي درعين حال اعلام كرد: در اين آيين‌نامه چگونگي نظارت بر ارسال پيامك‌هاي انبوه تبليغاتي و پيامك‌هاي خدمات ارزش افزوده و ضوابط فعاليت اپراتورها و زيرمجموعه‌هاي آن اعم از فراهم‌كننده و تجميع‌كننده محتوا تعيين شده است.
همچنين كميسيون عالي ارتقاي محتواي مركز ملي فضاي مجازي شرايط ارائه‌دهندگان خدمات پيامك ارزش‌افزوده و پيامك‌هاي انبوه تبليغاتي را در اين آيين‌نامه تشريح كرده و از ارسال و ابلاغ آن براي نهادها و سازمان‌هاي مرتبط خبر داد. در آن مقطع اينگونه اعلام شد كه اين آيين‌نامه براساس مشكلات مطرح شده در ارسال و دريافت اين پيامك‌ها اعم از محتواي آنها، نامشخص بودن مرجع ارسال و نقش اپراتورها در ارسال و دريافت پيامك‌ها به تصويب رسيده و براساس آن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي موظف شده است تا كارگروهي براي نظارت بر ارسال و تبادل پيامك‌هاي انبوه تبليغاتي و پيامك‌هاي ارزش افزوده با حضور نمايندگاني از مركز ملي فضاي مجازي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، نيروي انتظامي، وزارت اطلاعات، سازمان تبليغات اسلامي، دادستان كل كشور، ستاد كل نيروهاي مسلح، شوراي عالي انقلاب فرهنگي و كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي تشكيل دهد.
اما بحث ساماندهي و نظارت بر اين پيام‌ها به اين نقطه ختم نشد و بهمن‌ماه سال1393 نيز اين بحث درجلسه شوراي عالي فضاي مجازي با حضور رييس‌جمهور و روساي دو قوه ديگر مورد بررسي قرار گرفته و در نهايت آيين‌نامه ساماندهي و نظارت بر خدمات پيامكي شبكه‌هاي ارتباطي در جلسه شوراي عالي فضاي مجازي به تصويب رسيد تا به اين ترتيب سياست‌هاي خاص در اين زمينه اعمال شده و نهادي ويژه خاص نيز مسوول نظارت بر محتواي اين پيامك‌ها باشد.
اكنون طبق سياست‌هاي ساماندهي خدمات پيامكي ارزش افزوده و انبوه در شبكه‌هاي ارتباطي مصوب شده كه هرگونه محتوا در خدمات پيامكي انبوه و ارزش افزوده پيامكي بايد با رعايت قوانين و مقررات كشور و عدم مغايرت با ارزش‌هاي ايراني- اسلامي باشد؛ همچنين مقرر شده است براي پايش و نظارت محتوا، كارگروهي با مسووليت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و عضويت نمايندگان وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، وزارت كشور، دادگستري و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و سازمان تبليغات اسلامي، نيروي انتظامي، نماينده دادستاني و مركز ملي فضاي مجازي، تشكيل شده و گزارش عملكرد آن هر 6ماه به دبيرخانه شوراي عالي فضاي مجازي ارائه شود.
اما به نظر مي‌رسد پيامك‌هايي كه عنوان ارزش افزوده را يدك مي‌كشند، هنوز براي كاربران به عنوان مزاحمت محسوب مي‌شوند و درخواست كاربران قطع اين پيامك‌هاست، اما معاون وزير ارتباطات معتقد است پيامك‌هاي ارزش افزوده يك تجارت است و با قطع اين پيامك‌ها ديگر اين تجارت رشد نمي‌كند.
علي‌اصغر عميديان در پاسخ به اين سوال كه آيا مي‌توان امكاني را فراهم كرد كه مانند پيامك‌هاي تبليغاتي، رضايت و تمايل مشترك براي دريافت پيامك‌هاي ارزش افزوده سوال شود و در صورت نبود رضايت پيامك ارزش‌افزوده براي او ارسال نشود، اظهار داشت: نمي‌توان مانند پيامك‌هاي تبليغاتي شماره‌يي را براي اين كار تعيين كرد.
معاون وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات افزود: پيامك‌هاي ارزش افزوده يك نوع تجارت تازه است كه عده‌يي عمدتا از قشر جوان در اين بازار فعال شده‌اند و از آن كسب درآمد مي‌كنند.
وي گفت: اگر سامانه‌يي قرار داده شود كه اين نوع پيامك‌ها را مشتركان دريافت نكنند، مشترك با يك درخواست تمام پيامك‌هاي ارزش افزوده را قطع مي‌كند و ديگر اين تجارت رشد نمي‌كند.
عليرضا نيكخواه كارشناس مسائل حقوقي در آن خصوص به «تعادل» كفت: تا چند سال پيش كه گوشي‌هاي هوشمند آنقدر فراگير نشده بود و مردم بيشتر از سرويس پيامك استفاده مي‌كردند، گاهي پيامي تبليغاتي هم دريافت مي‌كردند، اما اين روزها اين پيام‌ها آنقدر آزاردهنده هستند كه حتي شنيدن صداي زنگ پيامك هم موجبات ناراحتي كاربران را فراهم مي‌كند و معمولا بدون خواندن، اقدام به حذف آنها مي‌كنند.
وي افزود: برخي از اين پيامك‌ها در ساعت‌هايي از شبانه‌روز ارسال مي‌شود كه خلاف قانون است به عنوان مثال اين پيامك‌ها نبايد از ساعت 24 براي كاربران ارسال شود، اما رعايت نكردن اين قانون و ورود به حريم شخصي كاربران به معضل اساسي تبديل شده است.
وي با اشاره به اينكه پيش‌تر اين پيامك‌ها فقط در طول روز ارسال مي‌شد، اما به تازگي دريافت اين پيامك‌ها حتي تا ساعاتي از شب نيز ادامه دارد، گفت: ارسال پيامك‌هاي تبليغاتي از سال‌هاي گذشته تبعاتي هم درپي داشته است. اين پيام‌ها نه تنها به اشكال مختلف موجبات آزار و اذيت كاربران را فراهم كرده‌اند، بلكه گاهي محتواي سخيف و غيراخلاقي هم دارند. گاهي نوع نگارش اين پيام‌ها آنقدر زشت و زننده است كه بسياري از دريافت آنها ناراحت مي‌شوند. ازسوي ديگر هم به نظر مي‌رسد كه برخي از پيام‌ها درجهت فرهنگ‌سازي خرافه و نادرست تنظيم و ارسال مي‌شوند.
نيكخواه خاطرنشان كرد: رعايت حقوق مشتركان كوچك‌ترين مساله‌يي است كه بايد ازسوي اپراتورها و شركت‌هايي كه پيامك ارزش افزوده ارسال مي‌كنند رعايت شود، از اين‌رو وزارت ارتباطات و رگولاتوري بايد قوانيني خاص براي اين شركت‌ها درنظر بگيرند تا حريم خصوصي كاربران رعايت شود.
وي گفت: مسوولان نبايد با عنوان رشد تجارت در اين حوزه، اجازه ارسال هرگونه پيامك با محتواي خاص را بدهند، بلكه بايد تدابيري را بينديشند كه كاربر درصورت رضايت اينگونه پيامك‌ها را دريافت كند.
گفتني است در گذشته در پي تشديد نارضايتي‌ها از پيامك‌هاي تبليغاتي، اپراتورهاي تلفن‌همراه سامانه‌يي را براي اعلام رضايت يا عدم رضايت مشترك از دريافت اين پيامك‌ها طراحي كردند كه مشترك با ارائه درخواست به اين سرشماره ديگر پيامك تبليغاتي دريافت نمي‌كنند. اين درحالي است كه بسياري از مشتركان تلفن همراه از ارسال روزانه ده‌ها پيامك ارزش افزوده اظهار نارضايتي مي‌كنند و خواستار مكانيسمي براي پايش اين پيامك‌ها در گوشي خود هستند. اميد است مسوولان با ارائه راهكاري بتوانند اين مشكل كاربران را نيز حل كنند.