گزارشهای ميدانی از خريد و فروش سه ميليارد تومانی چاههای آب در كرمان حكايت دارد. در حالی روز گذشته اين خبر روی خروجی رسانهها قرار گرفته است كه در سالهاي اخير تشديد بحران خشكسالي در كشور منجر به برداشت بيش از حد از ذخاير زير زميني آبها شده است.
اين برداشتها تبعاتي به دنبال داشته است كه از جمله مهمترين آنها ميتوان به تبعات زيستمحيطي اشاره كرد. برداشت بي رويه از ذخاير زير زميني آب باعث شده است بسياري از تالابها، رودخانهها و درياچهها خشك شوند و يا اينكه در معرض نابودي قرار بگيرند. در حالي كه در بسياري از مناطق كشور حفر چاه غير قانوني است اما اين ماجرا به انحاي مختلف ادامه دارد و حتي خبر ميرسد كه كار به خريد و فروش چاههايي كشيده است كه افراد مجوزهايي براي حفر آن كسب كرده اند. روز گذشته اعلام شد گزارشهاي ميداني از خريد و فروش سه ميليارد توماني چاههاي آب در كرمان حكايت دارد.
به گزارش تابناك ، از 12 هزار حلقه چاه مجاز و 20 هزار حلقه چاه غيرمجاز در منطقه كرمان، تعداد معدودي امروز آب دارد. منطقهاي كه به داشتن باغات پسته معروف است، امروز در معرض خشكيدگي است. چاه آب اينجا قيمت گزافي دارد و پروانه بهرهبرداري هر حلقه چاه سه ميليارد تومان خريد و فروش ميشود. بين محليها حقه چاه مصطلح است. هر چاه 96 حقه دارد. كشاورزان كهنهكار دشتهاي كرمان ميگويند اگر مدار را بر 6 بنا بگذاريم هر حقه چاه 144 سهم دارد. قيمت هر سهم نيز 20 ميليون تومان محاسبه ميشود. بنابراين يك چاه با 144 سهم بيش از دو ميليارد و 800 ميليون تومان قيمت دارد. پروانه بهرهبرداري از چاههاي مجاز مدتهاست خريد و فروش ميشود ولي اين روزها آب، همقيمت طلا شده است. بحران دشتهاي پسته كه كم كم به نابودي باغات و سرمايه زندگي باغداران اين منطقه خواهد انجاميد، از زماني آغاز شد كه اجازه حفر چاههاي عميق داده شد و در كنار اين چاهها كه هر روز طويلتر شدند، چاههاي غيرمجاز هم با رشد تصاعدي، سفرههاي زيرزميني را تخليه كرد.
همزمان نيز مادر طبيعت روي خوش خود را برگرداند و با آغاز خشكسالي اين بحران بيشتر شد. جليل مظهري رئيس اتحاديه پسته كرمان با بيان اينكه چاههايي كه آب دارد در كرمان حكم كيميا دارد، از خريد و فروش پروانه بهرهبرداري چاهها به قیمت بيش از دو و سه ميليارد تومان خبر داد. او سمت و سوي انتقادش به سمت مسئولان وزارت جهادكشاورزي است. مظهري داستان باغداري خود را ميگويد. در سال 1349 كه از اداره آبداري مجوز 100 متر چاه را گرفته بود پس از چند سال بهرهبرداري، آب چاهش رو به اتمام رفت.
مظهري اظهاركرد: دوباره در سال 1360 به اداره آب مراجعه كردم و آنها مجوز حفر چاه 170 متري دادند. آب چاه 170 متري در سال 1370 خشك شد و دوباره داستان افزايش عمق تكرار شد و به من مجوز چاه 240 متري دادند. رئيس اتحاديه پسته كرمان تاكيد كرد: آيا اداره آب اين افت سطح آبهاي زيرزميني را نميديد؟ آيا در جريان از دست رفتن آبهاي زيرزميني نبود؟ شايد كشاورزان بيسواد نميدانستند كه چه اتفاقي در حال رخداد است اما آيا مسئولان وزارت جهادكشاورزي هم نميدانستند چه بحراني پيش رو است؟او به نمونه ديگري اشاره كرد. به گفته مظهري، بين كشاورزان و باغداران لوله سبز شدن مرسوم شده بود.
رئيس اتحاديه پسته كرمان در توضيح اين مطلب گفت: باغداران براي آنكه چاه ريزش نكند و پمپ از ريزش احتمالي محفوظ باشد داخل چاه لولههايي كار ميگذاشتند. مظهري ادامه داد: با گذشت زمان لولههاي كار گذاشته شده از چاه بيرون ميزد. هر سال بر ميزان بيرون زدگي لولهها اضافه ميشد و كشاورزان ميگفتند لوله سبز شده است. اما در واقع اين همان نشست دشتها بود. با بيرون كشيده شدن آبهاي زيرزميني هر سال سطح دشتها پايينتر ميرفت و بنابراين لولههاي كار گذاشته شده بيشتر بيرون ميزد. آيا مسئولان از اين اتفاق خبر نداشتند؟ آيا آنها هم معتقد بودند كه لولهها سبز ميشد؟بحران آب در مناطق مركزي كشور جدي است و جز كرمان، امروز جيرفت و بم نيز كه جزو مناطق پرآب كشور بودهاند، در حال خشك شدن هستند و بازار خريد و فروش پروانه چاهها در اين مناطق هم داغ است.