در چند سال گذشته قیمت محصولات لبنی مانند قیمت بسیاری از کالاهای دیگر نوسانات قیمتی داشته است. در تیرماه سال 90 که هفت ماه از اجرای هدفمندی یارانهها گذشته بود، دولت تصمیم گرفت یارانه شیر را حذف کند. اما حذف یارانه شیر موجب افزایش مداوم قیمت آن در بازار شد. افزایش قیمت شیر میزان مصرف این فرآورده لبنی را طی سالهای اخیر کاهش داد.تا اینکه دولت یازدهم در مرداد سال گذشته قیمت ثابتی را برای خرید شیر از دامداران به صنایع لبنی ابلاغ کرد.
مصوبه ستاد تنظیم بازار قیمت خرید هر کیلوگرم شیر از دامداران توسط صنایع لبنی را 1440 تومان تعیین کرده بود. اما اتفاقی که افتاد این بود که صنایع لبنی حاضر نشدند شیر را با این قیمت از دامدار بخرند و همچنان شیر را با قیمت کمتر از دامداران خریداری میکنند. استدلال تولیدکنندگان صنایع لبنی برای زیر بار نرفتن خرید شیر با قیمت مصوب این است که اگر آنها بخواهند شیر را کیلویی 1440تومان از دامداران بخرند قیمت شیر باید 16 درصد افزایش یابد که افزایش دوباره قیمت شیر موجب کاهش بیشتر قدرت خرید مردم میشود در نتیجه صنایع لبنی متضرر میشوند.
به گزارش ایران، از سوی دیگر دولت معتقد است صنایع لبنی حدود یک سال است که با قانون شکنی شیر را بهجای قیمت 1440 تومان به طور میانگین حدود 1200 تومان از دامدار میخرند که این قانون شکنی زیان زیادی را متوجه دامداران کرده است، چون قیمت 1440 تومان مصوب سال گذشته است و دولت امسال قیمت را افزایش نداده و همان قیمت را در نظر گرفته است. در این میان با اینکه صنایع لبنی زیر بار خرید شیر 1440 تومانی نرفتهاند اما برخی تولید کنندگان بدون کسب اجازه از دولت قیمتهای خود را در بازار افزایش دادند. هفته گذشته بود که محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی ممانعت صنایع لبنی را از خرید شیر با قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار لجبازی تعبیر کرد.
به گفته حجتی «نرخ 1440 تومانی برای خرید شیر خام از سوی صنایع لبنی به عنوان حداقل قیمت تمام شده این محصول در نظر گرفته شد و به تصویب رسید اما صنایع لبنی کارشکنی کردند و به بهانه نبود کشش در بازار، نرخ مصوب این محصول را رعایت نکردند. شیر و فرآوردههای لبنی برای دولت مهم بوده و مسئولان روی این محصول و تولیدکنندگانش حساسیت دارند و اگر کششی در بازار هم وجود نداشته باشد سازمان تعاون روستایی موظف به خریداری مازاد شیر تولیدشده در بازار است.» راهکاری که دولت برای جلوگیری از ضرر دامداران در مقابل مقاومت صنایع لبنی در نظر گرفت خرید تضمینی شیر از دامداران توسط سازمان تعاون روستایی بود. قیمت هر کیلو شیر در خرید تضمینی همان 1440 تومان است که با استقبال دامداران همچنان ادامه دارد. بعد از این سخنان وزیر کشاورزی بود که معاون امور تولیدات دامی در هشداری به شرکتهای لبنی اعلام کرد که اگر آنها دستورات دولت را اجرایی نکنند شیرخام در جایی غیر از کارخانههای لبنی عرضه میشود. بنا به اظهارت حسن رکنی «سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان در این زمینه با صنایع لبنی در حال رایزنی است و امیدواریم صنایع لبنی، مجموعه دامداران را به عنوان حلقهای از تولید در کنار خود ببینند تا نفع تولیدکنندگان و کارخانهها توأمان در این زمینه دیده شود.»
2 مصوبه دولت برای حل مشکل شیر
در خصوص مسأله قیمت گذاری شیر، احمد مقدس، رئیس هیأت مدیره کانون انجمنهای صنفی گاوداران در گفتوگو با ایران از 2 مصوبه دولت برای حل مشکل قیمت گذاری شیر خبر داد که به گفته مقدس، دولت با این دو مصوبه میخواهد هم از دامداران حمایت کند هم از صنایع لبنی.
به گفته مقدس در قیمت گذاری شیر دولت باید هر دو کفه ترازو یعنی از یک طرف دامداران و از طرف دیگر صنایع لبنی را حمایت کند. وی مشکل امروز شیر را نتیجه تصمیمگیری اشتباه دولت قبل در سال 90 عنوان کرد و گفت: دولت در سال 90 تصمیم گرفت قیمت شیر را از 1100 به 930 تومان کاهش دهد و در قبال آن قرار شد نهادهها را به قیمتهای مصوب به دامداران بفروشد. با محاسباتی که آن زمان انجام شد نشان داد فروش نهاده به قیمت مصوب فقط 57 تومان جبران قیمت قبلی شیر را میکرد در حالیکه قیمت شیر 170 تومان کاهش یافته بود. از سوی دیگر چون مثلاً قیمت سویا آن زمان در بازار آزاد 2200 تومان بود اما قیمت مصوب آن 950 تومان بود بنابراین با این اختلاف قیمت دامداران اگر نهادهها را در بازار آزاد میفروختند به نفع شان بود تا اینکه بخواهند شیر تولیدی را با قیمت 930 تومان بفروشند. به گفته مقدس دولت سابق با نگاه و برخورد دستوری با تولید، گاوداران را ناچار به تمکین از یک خواسته غیر منطقی کرد.
حال دولت 2 راهکار برای قیمت شیر در نظر گرفته است طوری که قیمت آن دیگر در بازار زیاد نشود و هم اینکه دامداران متضرر نشوند. آنطور که رئیس هیأت مدیره کانون انجمنهای صنفی گاوداران اظهار کرد معاونت برنامه ریزی ریاست جهموری در قالب تأمین شیر مدارس مصوبهای دارد که بر اساس آن دولت 550 میلیارد تومان به آموزش و پرورش میپردازد تا آموزش و پرورش شیر با کیفیت بالا را برای مدارس از صنایع لبنی خریداری کند. به گفته مقدس دولت بزودی این مصوبه را ابلاغ میکند.
از طرفی صنایع لبنی اعلام کردند برای جلوگیری از زیان خود اگر بخواهند شیر را با قیمت 1440 تومان از دامدار بخرند باید قیمت تولیدات خود را 16 درصد افزایش دهند. صنایع لبنی این درخواست را به سازمان حمایت ارائه کردهاند اما به گفته مقدس سازمان حمایت با افزایش 13 درصدی قیمت شیر موافقت کرده و آن را به ستاد تنظیم بازار ارسال کرده و ستاد تنظیم بازار در حال بررسی این پیشنهاد است که به نظر میرسد با تصویب این پیشنهاد بزودی این مصوبه به صنایع لبنی ابلاغ شود.به گفته مقدس با افزایش 13 درصدی قیمت شیر صنایع لبنی متعهد به خرید شیر با قیمت 1440 تومان از دامداران میشوند. در مورد نظر صنایع لبنی در خصوص 2 راهکار جدید دولت مدیرعامل شرکت صنایع شیر و رئیس انجمن صنایع لبنی حاضر به گفتوگو با «ایران» نشدند.اما رئیس هیأت مدیره کانون انجمنهای صنفی گاوداران در این خصوص که افزایش 13 درصدی قیمت شیر موجب کاهش قدرت خرید مردم میشود گفت: در مورد مصرف شیر و لبنیات مهمترین موضوع اکنون فرهنگسازی است. وی افزود: اکنون گرانترین قیمت حدود 2800 تومان است اما مردم حاضر به خرید نیستند در حالی که مصرف نوشابه سیر صعودی دارد.وی خاطرنشان کرد: اینکه صنایع لبنی اعلام میکنند افزایش قیمت شیر باعث میشود شیر تولیدی روی دست آنها بماند نوعی سیاه نمایی است. آنها بیشتر نگران صادرات هستند چون معتقدند با افزایش قیمت، صادرات آنها تحت تأثیر قرار میگیرد که راهکار این موضوع هم حمایت از صادرات از سوی دولت است.