دومين دور سفرهای منطقهیی محمدجواد ظريف، رييس دستگاه ديپلماسی كشورمان، با ديدار از پاكستان و هند پايان يافت. آنچه مشخص است، پس از توافق هستهيي و آغاز خروج ايران از انزواي ديپلماتيك خود در نظام بينالملل، سفرهاي منطقهيي ظريف حاكي از بازگشت ايران به مدار طبيعي ديپلماسي و ايجاد فضاي مطلوبي براي نقشآفريني هرچه بيشتر ايران فراهم آورده است.
به گزارش تعادل، يكي از عمده اهداف اين سفرها گسترش مناسبات و همكاريهاي جديد با كشورهاي منطقه و همچنين بازيگري موثر ايران براي حل بحرانهاي عديدهيي است كه گريبان كشورهاي خاورميانه را گرفته است. وزير خارجه كشورمان در اين دور از سفرهاي منطقهيي خود ضمن ديدار از لبنان و سوريه، در مورد مسائلي همچون مبارزه با تروريسم و حل و فصل بحران سوريه با مقامات اين كشورها ديدار و رايزني داشت. به زعم كارشناسان سفر ظريف پس از سوريه به پاكستان نيز ميتواند داراي پيامدهاي مهمي براي منطقه باشد. پاكستان به عنوان يك كشور همسايه كه داراي روابط تاريخي و مطلوبي با ايران بوده است، بازيگري تاثيرگذار در منطقه محسوب ميشود. اين كشور به عنوان متحد استراتژيك عربستانسعودي، ميتواند در پايان جنگ يمن اثرگذار باشد. از سوي ديگر گفتوگوهاي صلحي كه ميان دولت افغانستان و گروه طالبان در پاكستان كليد خورده و اين روزها با مرگ ملا عمر رهبر طالبان و چالشهايي كه در پي آن متوجه اين گروه شده است و نيز تهديدي كه از سوي گروه داعش متوجه افغانستان است، از عمده مسائلي است كه ميتواند به دست پاكستانيها به عنوان يك بازيگر پرنفوذ در افغانستان حل و فصل شود.
تقويت مناسبات دوجانبه ايران و پاكستان
محمدجواد ظريف در ملاقات با نواز شريف نخستوزير پاكستان، با اشاره به روابط گسترده و قوي 2 كشور تاكيد كرد: آمادگي داريم كه روابط را در تمام زمينهها بهويژه انرژي و مبادلات و همكاريهاي بانكي، تجاري، اقتصادي، امنيتي، كنترل مرزها و مبارزه با تروريسم تقويت كنيم. در اين ديدار نخستوزير پاكستان آثار توافق هستهيي ايران و گروه 1+5 را براي منطقه مثبت ارزيابي كرده و گفت: آمادگي گسترش مناسبات 2كشور را داريم و آقاي سرتاج مشاور نخستوزير كه متخصص امور بانكي- اقتصادي هستند امروز با دوستان ايراني تمام زمينهها و مكانيسمهاي لازم را مورد بررسي قرار داده و سازوكارهاي فعالسازي را مورد مطالعه قرار خواهند داد. از سوي ديگر ظريف در ديدار با سرتاج عزيز همتاي پاكستاني خود، بر ضرورت روابط همهجانبه 2كشور اشاره كرده و 2طرف بر ضرورت برداشتن گامهاي متقابل بلند و جدي به ويژه در جهت توسعه مناسبات اقتصادي در شرايط جديد پس از توافق هستهيي و فراهم شدن زمينه لغو تحريمها، تاكيد كردند. همچنين وزير خارجه كشورمان در ديدار با سردار اياز صادق رييسمجلس ملي و رضا رباني رييسمجلس سناي پاكستان ضمن استقبال از تعميق روابط پارلماني 2كشور، تاكيد كرد: ايران و پاكستان در فرآيند تصويب موافقتنامهها، نياز به مساعدت و حمايتهاي مجالس 2كشور دارند و در اين راستا، آمادگي خود را براي تبادل هياتهاي پارلماني ميان تهران و اسلامآباد اعلام ميكنيم.
عربستان دچار نگرانيهاي غيرواقعي شده است
در همين خصوص وزير خارجه كشورمان در سخناني در كميته روابط خارجي مجلس ملي پاكستان گفت: اطمينان ميدهيم روابط ايران با هيچ كشوري، عليه روابط خوب ما با پاكستان نخواهد بود. به گزارش ايرنا، ظريف در جلسه كميته روابط خارجي مجلس ملي پاكستان در پاسخ به سوال يكي از اعضاي اين كميته درخصوص روابط ايران و عربستان گفت: من از همان اوايل كه به عنوان وزير خارجه ايران منصوب شدم، براي روابط خوب با عربستان اعلام آمادگي كردم. اعتقاد داريم كه نه ايران و نه عربستان نميتوانند از معادلات منطقه كنار گذاشته شوند. ما هرگز نگفتهايم كه عربستان نبايد در منطقه نقش نداشته باشد. حرف ما اين است كه همه كشورها بايد از راه صحيح براي حل مشكلات و مسائل منطقه كمك كنند. اما عربستان گويا دچار يكسري نگرانيهاي خيالي و غيرواقعي است. رييس دستگاه ديپلماسي كشور در بخشي ديگر از سخنانش درخصوص تحولات افغانستان گفت: اگر افغانستان ناامن باشد، هم ايران و هم پاكستان متضرر خواهند شد. مخصوصا الان كه گروه تروريستي داعش در مناطقي از افغانستان نفوذ كرده است. بايد دولت وحدت ملي افغانستان را كمك كنيم و خواستار افغانستاني آرام، باثبات و به دور از خشونت هستيم.
افزايش مراودات ايران و هند به 25ميليارد دلار
در ادامه اين سفرها، ظريف به دهلينو پايتخت هند وارد شد تا در مورد زمينههاي مشترك همكاري 2كشور با مقامات هند ديدار و گفتوگو داشته باشد. هند به عنوان كشوري قدرتمند از لحاظ سياسي و اقتصادي و با داشتن نيروي انساني عظيم خود، به كشوري تاثيرگذار در جامعه بينالملل بدل شده است. به گفته كارشناسان اقتصادي حجم مراودات تجاري ايران و هند هماكنون حدود 15ميليارد دلار است كه اين مقدار قرار است تا 4سال آينده به 25ميليارد دلار افزايش پيدار كند. در همين راستا رويترز گزارش داده است: راژيو مهريشي، قائممقام وزير دارايي هند از پالايشگاههاي كشورش درخواست كرده بخشي از بدهيهايشان به ايران را در 2بسته 700ميليون دلاري پرداخت كنند.
توسعه روابط دوجانبه مهمترين هدف سفر ظريف
در همين راستا، محمدجواد ظريف روز گذشته در فرودگاه اينديرا گاندي دهلينو در گفتوگو با خبرنگاران، توسعه روابط دوجانبه بين ايران و هند را مهمترين هدف سفر خود به دهلينو عنوان كرد و افزود: فضاي جديد بعد از توافق هستهيي فرصت مناسبي براي توسعه روابط 2كشور فراهم كرده است. وي در ديدار با ناندرا مودي نخستوزير اين كشور، خاطرنشان كرد: برجام خاستگاه 2طرف مذاكره را به طور متوازن و متعادل تامين كرد و آثار سازندهيي براي تحولات منطقهيي در چارچوب ترويج رويكرد گفتوگو و همكاري و انتخاب گزينه ديپلماسي به جاي جنگ و بيثباتي را به همراه داشته و خواهد داشت. نخستوزير هند نيز در اين ديدار افزود: من به شدت تحت تاثير افكار مثبت و سازنده دكتر روحاني در اجلاس اوفا قرار گرفتم و جديت ايشان را براي توسعه روابط بين 2كشور احساس كردم. وي همكاري در زمينه چابهار، راهآهن ايران به آسياي ميانه و كريدور شمال و جنوب را ازجمله زمينههاي همكاريهاي 2كشور عنوان كرد. مودي در ادامه اين ديدار خواستار برگزاري هرچه سريعتر كميسيون مشترك براي توسعه روابط 2كشور شد و با اشاره به نزديكي ديدگاههاي ايران و هند در زمينه افغانستان، سوريه و منطقه بر ادامه رايزنيها بين 2كشور براي برقراري صلح و ثبات در منطقه تاكيد كرد.
هند مشتاق ورود به بخش عمراني ايران
در ادامه اين ديدارها، وزير امور خارجه كشورمان و نيتين گادكاري وزير حملونقل جادهيي، بزرگراهها و كشتيراني هند با يكديگر ديدار و پيرامون مسائل دوجانبه بحث و تبادل نظر كردند. ظريف در اين ديدار تصريح كرد: ما در نخستين فرصت تمايل و اشتياق فراوان دوستان هندي را در مشاركت و حضور در پروژههاي مختلف ازجمله ترابري و صنايع پاييندستي ايران به اطلاع وزراي ايران خواهيم رساند. به گزارش ايسنا، گادكاري نيز تاكيد كرد: آمادگي كامل داريم تا با وزير راه و مسكن ايران در نخستين فرصت ممكن ديدار كنيم و براي اين امر اراده جدي داريم كه پيشنهادهاي طرف ايراني در حوزههاي جادهيي - ريلي، بنادر و پتروشيمي را هر چه سريعتر دريافت كنيم. لازم به ذكر است وزير خارجه كشورمان در سفر خود به هند با همتاي هندي خود و رييس شوراي امنيت ملي اين كشور نيز در مورد مسائل دوجانبه همچنين همكاريهاي گسترده سياسي، اقتصادي، فرهنگي و امنيتي ديدار و رايزني كردند.