بافت فرش‌های آمریکایی‌پسند در ایران

بازار آمریکا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین بازارهای هدف صادراتی فرش دستباف ایرانی طی یکی دو دهه گذشته، از‌ سال 2010 به واسطه تحریم‌های اقتصادی از هنر صنعت فرش دستباف ایرانی محروم مانده بود. حال با توافقات هسته‌ای و البته قید شدن رفع ممنوعیت صادرات فرش ایران به آمریکا در بیانیه مشترک، پس از ٥‌سال غیبت، فرش ایران مجددا به بازارهای آمریکا بازخواهد گشت. البته بازگشت فرش ایرانی به بازارهای آمریکا چندان ساده هم نخواهد بود. چراکه در سال‌های غیبت ایران، فرش‌های هندی، پاکستانی و چینی‌توانسته‌اند جا پای خود را در این بازار محکم کنند. بی‌گمان در چنین شرایطی تنها با تکیه بر طراحی فرش‌های کیفی اما مطابق با سلیقه و خواست مشتریان و کاهش قیمت تمام شده می‌توان به تصاحب این بازار امید داشت. هر چند این نکته مورد توجه مسئولان قرار گرفته و رئیس مرکز ملی فرش روز گذشته از تولید فرش‌های آمریکایی‌پسند خبر داده است.

حمیدرضا کارگر رئیس مرکز ملی فرش ایران در گفت‌وگو با "روزنامه شهروند" با اشاره به ممنوعیت واردات فرش دستباف ایران به آمریکا از ‌سال 2010 ، میزان صادرات فرش به این کشور را پیش از تحریم بیش از ٨٠‌میلیون دلار اعلام و اظهار کرد: ایالات متحده آمریکا به‌عنوان بزرگترین بازار هدف ١٦,٥‌درصد از صادرات فرش ایران را به خود اختصاص داده بود.او در ادامه سخنان خود با بیان این‌که طی ٥‌سال گذشته کشورهای رقیب ما در تولیدات فرش و به‌طور مشخص هندوستان جایگزین ایران در آمریکا شده‌اند، ابراز امیدواری کرد که با لغو تحریم واردات فرش ایران در برنامه جامع توافق وین مورد تأکید قرار گرفته است، شاهد بازپس‌گیری سهم صادراتی‌مان در بازار آمریکا باشیم.

کارگر همچنین از جهش صادراتی فرش دستباف در‌ سال ٢٠١٦ میلادی خبر داد و افزود: در حالت خوشبینانه ظرف یک‌سال بعد از لغو تحریم‌ها میزان صادرات فرش دستباف به ٥٠٠‌میلیون دلار و در نگاه منطقی به ٤٠٠‌میلیون دلار در‌ سال افزایش خواهد یافت.

به گفته او، براساس آمار ارایه شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران در ٤ ماهه نخست امسال میزان صادرات فرش با اندکی رشد‌ هزار تن به ارزش ٦٠‌میلیون دلار رسیده است.رئیس مرکز ملی فرش ایران همچنین با اشاره به واردات ٢٠٠‌میلیون دلار فرش دستباف توسط آمریکا، خاطرنشان کرد: نباید ساده‌انگارانه گمان کنیم که بازار این کشور کاملا در دسترس است و در نخستین ‌سال بعد از لغو تحریم‌ها به ٨٠‌میلیون دلار ‌سال ٢٠١٠ بازخواهد گشت چرا که نه‌تنها با واقعیتی به‌عنوان تغییر دایمی سلایق مشتریان روبه‌رو هستیم بلکه با افزایش سهم رقبا در ٥‌سال غیبت ایران در بازار آمریکا نیز مواجه هستیم. به باور این مقام مسئول، هرچند ورود به بازار آمریکا به خاطر پیشینه قوی و خوشنامی برند فرش ایران و پشتیبانی شهروندان آمریکایی از این هنر صنعت ممکن و میسر است اما شناخت سلایق و رصد بازار امری ضروری است.

آغاز بافت پیش از توافق وین

او در ادامه با بیان این نکته که بافت فرش با توجه به علایق و سلیقه‌های خریداران آمریکا از مدت‌ها پیش در کشور آغاز شده است، اظهارکرد: شم تجاری تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران و شناخت و ارتباطی که بین فعالان فرش و شبکه توزیع در آمریکا وجود داشت موجب شد تا آنها پیش از دولت، با پیش‌بینی شرایط بازار به سمت تولیدات متناسب با نیاز بازار حرکت کنند.به گفته کارگر، در اوایل‌ سال ٩٤ یعنی بعد از توافق لوزان بازار آمریکا نسبت به ورود فرش‌های ایرانی امیدوار شد و این هنر صنعت رونقی دوباره یافته است.رئیس مرکز ملی فرش همچنین در رابطه با اقدامات صورت گرفته ازسوی این مرکز برای رصد بازارهای هدف نیز گفت: تعامل دولت با بخش خصوصی در این زمینه از چندی پیش آغاز شده و به دنبال این هستیم که در فرآیند تجاری سلیقه‌یابی، نیازسنجی و تبلیغات نگاه فعالانه‌ای به بازار آمریکا داشته باشیم.

فرش ایرانی ٥٠‌ درصد بالاتر از هند و پاکستان

از سوی دیگر، عابد عضو هیأت‌مدیره شرکت سهامی فرش ایران در گفت‌وگو با «شهروند» با بیان این‌که پیش از تحریم حدود یک‌پنجم صادرات فرش ایران به آمریکا انجام می‌شد، تنوع تولیدات فرش دستباف کشورمان در مقایسه با دیگر تولیدکنندگان این هنر صنعت را مورد توجه قرار داد و افزود: هرچند قیمت تمام شده رقبایمان در مقایسه با ما کمتر است اما با توجه به کیفیت و تنوع فرش‌های ایرانی می‌توان نسبت به بازپس‌گیری سهممان از بازارهای هدف امیدوار بود.

صادرات فرش ایرانی به اسم پاکستانی

او با اشاره به این‌که قیمت تمام شده تولیدات فرش دستباف ایران ٣٠ تا ٥٠‌درصد بالاتر از هند و پاکستان است، خاطرنشان کرد: البته با لغو تحریم‌ها و گشایش نقل و انتقالات بانکی، واردات مواد اولیه تسهیل و قیمت تمام شده تولیدات کاهش خواهد یافت. عضو هیأت‌مدیره شرکت سهامی فرش ایران با بیان این‌که در گذشته نیز صادرات فرش دستباف ایران متوقف نشده بود، گفت: با توجه به علاقه‌مندی شهروندان آمریکایی به فرش دستباف ایرانی، تجار پاکستانی برای پاسخ دادن به این نیاز و افزایش سهم خود در بازار این کشور، نسبت به واردات فرش‌های ایرانی و صادرات مجدد آن به ایالات متحده به اسم خودشان اقدام می‌کردند.به گفته این مقام مسئول، ایران زمانی بزرگترین صادر‌کننده فرش در جهان بود، اما تحریم‌ها و رقبای هندی و پاکستانی و چینی با تولید نسخه‌هایی ارزان‌تر و بی‌کیفیت‌تر از الگوهای فرش سنتی ایران به صنعت فرش این کشور ضربه وارد کردند البته برای جلوگیری از سوءاستفاده کشورهای رقیب از نام شهرهای ایران در تولیدات فرش نام ١٠ منطقه به ثبت جهانی رسیده است.