فعالان صنايع لبنی در كشور همواره از دخالت‌های دولت در كار خود گله مي‌كنند. حالا در گردهمايی مديران كارخانجات صنايع فرآورده‌های لبنی، به صلاح نبودن افزايش قيمت مطرح شده است. فعالان صنايع لبني مي‌گويند ضربه افزايش قيمت به سبد كالاي مصرف‌كننده برخورد خواهد كرد و بهتر است كه دولت با پرداخت يارانه به توليد هم شير را در سبد كالايي خانوار حفظ كند، هم حاشيه سود توليد‌كنندگان و دامداران محصولات لبني را حفظ كند.
به گزارش تعادل، بعد از عبور از 4ماهه نخست سال كه صنايع غذايي مجاز به افزايش قيمت نبودند حالا با گذشت ماه مبارك رمضان وزارت جهاد كشاورزي اجازه افزايش قيمت 6درصدي را صادر كرده است اما فعالان اين صنعت افزايش قيمت را به صلاح نمي‌دانند. روز شنبه گردهمايي مديران كارخانجات صنايع فرآورده‌هاي لبني برگزار شد و باصدور قطعنامه‌يي در خصوص وضعيت لبنيات در كشور به كار خود پايان داد. اين گردهمايي كه براي بررسي راه‌حل‌هاي مناسب براي چالش‌هاي پيش روي صنايع لبني با تكيه بر اصل ايجاد تعامل حداكثري فيمابين ذي‌نفعان دولت، مصرف‌كنندگان، دامدارها و صنايع لبني برگزار شد با صدور قطعنامه‌يي پايان يافت.
طبق گزارش‌های پيشين و به نقل از دبير انجمن صنايع لبنيات ايران از ميان 600 كارخانه لبني كشور 400 كارخانه با ظرفيتي كمتر از 50 درصد كار مي‌كنند و اغلب زيان‌ده هستند و همچنين سود 3ماهه 5 كارخانه لبني فعال در بورس رقمي معادل 2.24درصد بوده است. بنابراين اوضاع اين صنايع چندان تعريفي ندارد.
در اين قطعنامه راهكارهايي براي برون‌رفت از ركود حاكم براين صنعت ارائه شده است. فعالان صنايع لبني طبق اين قطعنامه اين‌بار خواهان عدم افزايش قيمت هستند زيرا برآورد مي‌كنند كه با افزايش قيمت اين محصولات، بخشي از تقاضاي بازار خود را از دست خواهند داد و با توجه به آنكه شير و محصولات لبني از اهميت بالايي در سبد كالايي مصرف‌كنندگان برخوردار است اين كاهش تقاضا مي‌تواند در سلامت مردم تاثيرگذار باشد. در متن قطعنامه آمده است كه هرگاه دولت در حمايت از امر سلامت آحاد ملت و مصرف‌كنندگان براي افزايش سطح مصرف سرانه سالانه شير و لبنيات و جلوگيري از كاهش توليد شيرخام لازم و ضروري تشخيص دهد نسبت به كنترل قيمت و پرداخت مابه‌التفاوت قيمت‌هاي تعادلي عرضه و تقاضاي بازار و قيمت‌هاي دستوري هر يك از بخش‌هاي كل زنجيره اقدام كند. آنها همچنين اصلاح قوانين مالياتي و گمركي و... را براي كاهش فشار از روي مصرف‌كننده را نيز مهم دانستند. افزايش تقاضاي مصرف‌كنندگان هم مساله ديگر مورد تاكيد در قطعنامه است كه از طرق مختلف مي‌تواند نظير توزيع در مدارس و... هم در تنظيم بازار كمك كند و هم در افزايش سطح سلامتي مردم. آنها همچنين خواستار شدند، سازمان دامپزشكي كشور براي اجراي طرح «ارتقاي بهداشتي و كيفي شيرخام» و عملي كردن استاندارد اجباري شيرخام در سطح گاوداري‌هاي كشور برنامه‌ريزي و اقدام كند و وزارت بهداشت و درمان و نظام صنفي، بر عرضه محصولات لبني سنتي غيرصنعتي و غير پاستوريزه نظارت بيشتري براي جلوگيري از اشاعه بيماري‌هاي مشترك انسان و دام داشته باشد.
يارانه، پيشنهادي براي كنترل بازار
محمد فربد، نايب‌رييس انجمن صنايع لبني با تاكيد بر نقش دخالت نكردن دولت در قيمت‌گذاري گفت: بازار عرضه و تقاضا بايد قيمت‌ها را تعيين كند.
وي افزود: صنايع لبني ملزم هستند شيرخام را به قيمت 1440تومان از دامداران خريداري كنند كه صنايع مقدور به خريد شيرخام در قيمت فوق نيستند و از طرف ديگر بازار نيز كشش افزايش قيمت را ندارد بنابراين انجمن صنايع لبني پيشنهاد مي‌كند كه اين مابه‌التفاوت به‌صورت يارانه پرداخت شود تا تقاضاي مصرف‌كنندگان كم نشود.
محمد فربد به «تعادل» گفت: اگر صنايع لبني بخواهند شيرخام را در قيمت 1440تومان بخرند نياز به افزايش قيمت 16درصدي دارند و در اين قيمت مصرف‌كنندگان توان خريد نخواهند داشت، حال وزارتخانه پذيرفته است 6درصد هزينه‌ها افزايش يافته است كه اين ميزان مربوط به افزايش دستمزد و سربار كارخانجات لبني است و كفاف هزينه شيرخام را نمي‌دهد. نايب‌رييس انجمن صنايع براي نخستين بار سود 3 ماهه 5 كارخانه لبني فعال در بورس را به «تعادل» اعلام كرد كه رقمي معادل 2.24درصد است و فاصله زيادي با سقف قانوني 14 تا 20درصدي (بسته به منطقه) دارد بنابراين حتي با وجود قانوني بودن، رسيدن به اين رقم غير قابل دسترسي است.
سر دامداران هم بي‌كلاه مانده
همچنين پيش‌تر نعمتي، رييس هيات‌مديره دامداران كشور به «تعادل» گفته بود: قيمت شير و پرداخت بهاي آن مشكل بزرگي براي دامداران به وجود آورده است. سال گذشته دولت قيمت شير را 1440تومان تعيين كرد ولي شير 1100تومان و گاه كمتر از دامدار خريداري مي‌شود. گاوداري‌هاي صنعتي معمولا شير خود را مستقيم به كارخانه مي‌فرستند اما دامداري‌هاي نيمه‌‌صنعتي و سنتي شير خود را از طريق واسطه‌ها به كارخانه‌ها مي‌رسانند. به همين دليل دامدار سنتي 900-800تومان شير را مي‌فروشد. خوراك دام خشوي تقريبا 100درصد افزايش پيدا كرده است.
وي گفت: دامداران حدود 2سال است كه در فروش شير ضرر مي‌دهند. تا چند ماه پيش تمام ذخاير خود را استفاده كردند و نمي‌توانند گاوهاي خود را سير كنند. دولت بايد حمايتي از دامداران بكنند مثلا قيمت شير بالا برود يا يارانه‌يي به آن تعلق گيرد. اگر اين اتفاقات نيفتد دامداران، گاوهاي خود را به كشتارگاه مي‌فرستند و توليد شير پايين مي‌آيد. امسال قيمت لبنيات 13.8درصد افزايش داشت. از اين افزايش هيچ چيزي به دامدار نرسيده و حتي قيمت شير نسبت به ماه گذشته هم كاهش پيدا كرده است. با اين اوصاف با وجود قيمت بالاي شيرخام سر دامداران هم بي‌كلاه مانده است و آنها هم وضعيت نابساماني دارند و اغلب از حاشيه سود اندك برخوردارند يا ضرر مي‌دهند. به‌نظر مي‌رسد راه‌حل در رهاكردن بازار و اجازه كاركردن بخش عرضه و تقاضا باشد تا هم دامداران با قيمت منطقي مواجه باشند هم صنايع بتوانند به حيات خود ادامه دهند زيرا با پرداخت يارانه بازهم اين امكان وجود دارد تا زمينه‌ساز رانت شود و خطرات ديگري را گريبانگير اين صنعت كند.