«علاءالدین، پایتخت، ایرانیان، چارسو و...». به‌طور حتم نام این پاساژهای مملو از کالاهای فناوری اطلاعات به گوشتان خورده و حداقل یک‌بار به آنجا رفته‌اید. این بازارهای پایتخت که انتخاب را هم برای مشتری آسان‌تر کرده است،
جدیدترین محصولات روز دنیا را عرضه می‌کنند که گاهی مورد استقبال قرار می‌گیرند و گاهی هم شکایت مردم را در پی دارند. اما اگر قبل از مراجعه به این بازارها اطلاعات کافی و آگاهی کامل درباره این محصولات داشته باشید به‌طور قطع کلاه کمتری سرتان می‌رود. «یک بار از یکی از پاساژهای معروف تهران یک تبلت خریدم که مشکل آنتن‌دهی شدید داشت و فقط داخل پاساژ آنتن می‌داد! » این گفته یکی از مشتریان است که از ارائه خدمات یکی از این بازارهای موبایل و تبلت و یارانه ناراضی است. به گفته لیلا.م، فعالان این بازار خودشان به خوبی می‌دانند که با چه ترفندهایی مشتریان را فریب دهند. این گفته‌ها در حالی است که سمیعی، یکی از فروشندگان این بازار نظری مخالف دارد و معتقد است: واحدهای صنفی در پاساژها به طور معمول قانونی عمل می‌کنند چون باید به تعزیرات و اتحادیه‌ها و اصناف پاسخگو باشند. ضمن اینکه بسیاری از مشتریان من از خرید کالاها رضایت کامل دارند به نحوی که مشتری ثابت مغازه شده‌اند.
گشتی در بازار
اینجا یکی از بازارهای مهم خرید و فروش تبلت و موبایل است؛ پاساژی ۱۱طبقه در محدوده خیابان جمهوری که بازاری است پر از محصولات فناوری. از گوشی تلفن همراه گرفته تا انواع تبلت، شارژرها، هندزفری و هر کالای فناورانه که فکر کنید. این ساختمان همیشه شلوغ است به‌طوری‌که به افراد پایتخت‌نشین ختم نمی‌شود و بسیاری هم از شهرهای دیگر برای خرید خوب به تهران و این پاساژها سری می‌زنند. با این حال برخی گزارش‌های رسمی و غیررسمی از این پاساژها، که حال برای خود «شهر فناوری» شده‌اند، حاکی از کلاهبرداری و تقلب‌هایی است که در ارتباط با مشتریان ناآگاه رخ داده است که البته فروشندگان این ادعا را رد می‌کنند. اما در این میان برخی هم راضی‌اند و خشنود.
به گفته یکی از خریداران، برخورد بسیاری از فروشندگان با مشتریان خوب نیست و این امر باعث دفع مشتری می‌شود. این در حالی است که برخی دیگر از مشتریان از نوع برخورد مغازه‌داران راضی بوده و گلایه‌ای ندارند. از شلوغی این بازار هرچه گفته شود باز هم کم است، این شلوغی آنقدر زیاد است که برخی از مغازه‌داران نیمی از کالاهای خود را در کنار خیابان می‌فروشند و با این روش گوی رقابت را از دیگر هم‌صنفان خود می‌گیرند. چراکه خریداران کنار خیابانی هم کم نیستند و دستفروشان را به مغازه‌دار ترجیح می‌دهند. با این حال بسیاری از تقلب‌ها و در پی آن شکایت‌ها هم به برخی از این پاساژهای شلوغ برمی‌گردد. این روزها بازار تبلت هم داغ است و با انواع و اقسام مدل‌ها مشتریان بسیاری را جذب کرده است. محسن.ص از خریداران این محصول است که بیان کرد: بارها دیده‌ام که تبلت‌های کار کرده را به مشتریان می‌فروشند و کسی بر این امر نظارت ندارد. مردم هم اطلاعی از جزییات ندارند و از روی نیاز خرید می‌کنند.
اما تسلیمی که از فروشندگان یکی از پاساژهای شلوغ پایتخت است با رد این ادعا به صمت گفت: هزینه اجاره‌بها در این پاساژ برای من و بسیاری از همکارانم به اندازه‌ای دشوار شده که بعضی وقت‌ها به تعطیلی مغازه‌مان فکر می‌کنیم. این انصاف نیست که برخی مشتریان یکطرفه به این بازار و مسائل آن نگاه می‌کنند. لیلا.م از خریداران این بازار است که معتقد است کلاهی گشاد بر سرش رفته و حسابی پشیمان است. او در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: من یک بار از پاساژ معروفی در تقاطع حافظ و جمهوری یک تبلت خریدم که مشکل آنتن‌دهی شدید داشت و فقط داخل پاساژ آنتن می‌داد! به گفته او، شاید قیمت اولیه تبلت‌ها در این بازار کمتر از مغازه‌های دیگر در سطح شهر باشد اما فروشنده به بهانه نصب برنامه و نرم‌افزار بر تبلت‌ها مبلغی را اضافه می‌کند که قیمت آن از بقیه مغازه‌ها گران‌تر می‌شود.
سمیرا.ز از دیگر خریدارانی است که به ما از قلابی بودن باتری تبلت‌ها خبر داد و گفت: تبلتی که از این پاساژها خریدم باتری قلابی داشت؛ بنابراین به مغازه‌ای که آن را خریده بودم برگشتم که باتری را برایم تعویض کرد اما باز هم باتری قلابی بود. واقعا چه کسی به این مسئله پاسخ می‌دهد؟
زهرا. ج از مشتریانی است که در پاساژ با او گفت‌وگو می‌کنیم. او به صمت گفت: چند ماه پیش برای پسرم یک تبلت خریدم که در بیشتر مواقع خراب است و به عبارت امروزی، هنگ می‌کند. از سوی دیگر اسپیکرها یا همان پخش‌کننده صدای این تبلت کیفیت ندارد. این در حالی است که مغازه تعهدی در قبال کالایی که فروخته است، نمی‌پذیرد.فروشندگان این پاساژ اما معتقدند که بسیاری از اظهارات مشتریان از روی بی‌انصافی است و گاهی نشأت گرفته از بی‌اطلاعی و ناآگاهی خودشان است. حبیبی یکی از فروشندگان این پاساژ است که به صمت گفت: بسیاری اوقات خریداران خودشان هم نمی‌دانند چه چیزی برای خرید می‌خواهند. به‌طور مثال به ما می‌گویند تبلتی با فلان ویژگی می‌خواهیم این در حالی است که تبلتی که آنها می‌خواهند هنوز ساخته نشده است!
اکبری از دیگر فروشندگان است که در گفت‌وگو با ما از صداقت خود و همکارانش در خرید خبر داد. او اظهار کرد: در این مغازه تمامی کالاهایی که به فروش می‌رسد ضمانت و خدمات پس از فروش دارد و ادعای بسیاری از خریداران را قبول ندارم. او ادامه داد: این افراد احتمالا از واحدهایی که مجوز فعالیت ندارند خرید کرده‌اند. چون در واحدهای بدون پروانه این اقدامات بسیار رخ می‌دهد.
90 درصد شکایت‌ها از بازار تبلت
در همین حال رییس اتحادیه صنف فناوران رایانه به برخی ابهامات موجود در بازار تبلت اشاره کرد و گفت: این اتفاق برای محصولاتی که نشان(برند) معتبر هستند نمی‌افتد بلکه در بازار کالاهایی است که نشان معتبری ندارند. سید مهدی کمجانی در گفت‌وگو با صمت درباره آمار شکایت‌ها از یکی از پاساژهای پررونق پایتخت در خیابان جمهوری گفت: آمار بسیاری از شکایت‌ها در صنف فناوران به خرید و فروش در یکی از پاساژهای معروف جمهوری مربوط است که بیشتر این شکایت‌ها هم از تبلت ثبت می‌شود. او این آمار را ۹۰ درصد دانست و ادامه داد: در این پاساژ برخی نشان(برند)های بدون نام، کالای خود را با نام و نشان اصل می‌فروشند یا حتی ظاهر آن را به شکل نشان (برند)های معروف جعل می‌کنند. اما باید توجه داشت که کالاهای غیراصیل در این پاساژ زیاد است؛ بنابراین مشتری باید مراقب باشد تا مبادا در خرید دچار ضرر شود. رییس اتحادیه صنف فناوران رایانه با اشاره به اینکه نیروی انتظامی و سازمان تعزیرات حکومتی باید بر این پاساژ و کالاهایی که در آن خرید و فروش می‌شود نظارت داشته باشند، افزود: بسیاری از نشان(برند)های تقلبی با قیمت ارزان کالا را به مردم می‌فروشند و از آنجایی که مردم آگاهی چندانی از قیمت و نحوه تشخیص این کالاها ندارند، به راحتی فریب خورده و با گمان اینکه کالا را ارزان‌تر از حدمعمول خریداری کرده‌اند خوشحال هستند این در حالی است که بعد از مدتی و با استفاده از سیستم به مشکلات آن پی می‌برند.
پاساژهای شلوغ اما بدون خرید
هرچند پاساژهای عرضه‌کننده محصولات فناوری اطلاعات شلوغ است و جای سوزن انداختن هم نیست اما رکود هم در بازار قدم می‌زند. کمجانی درباره وضعیت این بازار به صمت گفت: به دلیل ماه رمضان و زمان فرارسیدن ارائه اظهارنامه مالیاتی این صنف دچار رکود شد؛ البته در گذشته هم رکود در این صنف وجود داشت اما با این شرایط رکود افزایش یافت. وی با اشاره به اینکه بعضی از واحدها در روز حتی یک فاکتور فروش هم ندارند، افزود: بازار خرید و فروش بسیار ضعیف است به‌طوری‌که بسیاری از کالاها با ضرر به فروش می‌رسد. به عبارت دیگر این بازار مشتری ندارد. به‌طور مثال روزگاری پاساژها در بعدازظهر شلوغ و پر از مشتری بود این در حالی است که اکنون پاساژها خلوت است.
تاثیر توافقات ایران و 1+5
او با بیان اینکه توافقات هسته‌ای ۱+۵ با ایران تاثیر مستقیم و چندان بالایی بر این بازار ندارد، افزود: زمانی این بازار رونق می‌گیرد که قیمت ارز کاهش یابد یا حداقل افت و خیز نداشته باشد. چراکه در دوران تحریم بسیاری از همکاران تحریم را دور زده و کالا را به کشور وارد می‌کردند و هیچ مشکلی نداشتند اما عمده بحث ما در این بازار قیمت ارز و کاهش آن است. رییس اتحادیه صنف فناوران رایانه درباره معیار تشخیص تبلت‌ها در بازار گفت: نشان(برند)های معروف هیچ‌گاه تقلب نمی‌کنند و به راحتی می‌توان به آنها اعتماد و از محصولات آن خریداری کرد. به گفته کمجانی، اگر این نشان‌ها در تولیدات خود تقلب یا کوتاهی کنند مشتریان خود را از دست می‌دهند بنابراین کالای خود را با قیمت بالا به مشتری می‌فروشند و در آن نیز تقلبی انجام نمی‌دهند اما نشان(برند)های گمنام با تقلب کردن به مشتریان ضربه می‌زنند و بیشتر به فکر سود خود هستند تا ارائه کالای با کیفیت به مردم؛ به نحوی که حتی برخی از این نشان(برند)ها کالای خود را با نام و نشان کالای اصل می‌فروشند.
حضور بازرسان نامحسوس در بازار
رییس اتحادیه صنف فناوران رایانه درباره تعداد واحدهای صنفی این اتحادیه گفت: ۳هزار واحد دارای مجوز در این صنف وجود دارد و ۲هزار واحد در دست اقدام و منتظر دریافت پروانه کسب هستند. بازرسان نیز به‌طور نامحسوس در حال فعالیت هستند و چند وظیفه را برعهده دارند. کمجانی تصریح کرد: یکی از این راه‌ها سرکشی بازرسان با لباس شخصی و در قالب خریدار و مشتری از واحدهاست. عده‌ای هم برای رسیدگی به شکایت‌ها و همچنین رسیدگی به صدور پروانه کسب فعالیت می‌کنند.وی درباره قیمت تبلت‌ها به صمت گفت: تبلت‌ها براساس امکانات قیمت‌های متفاوتی دارند. قیمت‌ها از ۲۰۰هزار تومان شروع شده و با توجه به مدل روز تا ۲میلیون تومان نیز می‌رسد. نشان(برند)های معروف نیز از یک‌میلیون تومان تا یک‌میلیون و ۵۰۰هزارتومان قیمت دارند.