پوشاک و کفش از جمله کالاهای مصرفی هستند که تغییر فصل در تولیدات آنها تاثیر بسیاری دارد. در فصل تابستان معمولا از لباس‌های نازک و روشن و از کفش‌های جلو باز با رنگ‌بندی‌های مختلف استفاده می‌شود در حالی که در فصل زمستان از لباس‌های ضخیم و کفش‌های چرمی با رنگ‌های تیره استفاده می‌شود. علاوه بر تفاوت‌های ظاهری پوشاک و کفش تابستانه و زمستانه قیمت این نوع اجناس نیز در فصل‌های مختلف سال با یکدیگر متفاوت است که این تفاوت ناشی از تفاوت قیمت تمام شده کالاهای تولیدی است به نحوی که معمولا لباس و کفش‌های زمستانی چندین برابر لباس و کفش‌های تابستانی قیمت دارند. بنابراین صمت در گفت‌وگو باصاحب‌نظران این دو صنعت علل اختلاف قیمت تمام شده تولیدات زمستانی و تابستانی را بررسی کرده است.
سهم ۶۵ تا ۸۵ درصدی مواد اولیه در قیمت تمام شده پوشاک
علیرضا حائری، عضو جامعه متخصصان نساجی در گفت‌وگو با صمت درباره عوامل اختلاف قیمت تمام شده پوشاک تابستانه و زمستانه گفت: صنعت نساجی جزو صنایعی است که سهم مواد اولیه در قیمت تمام شده آن بالاست به طوری که حدود ۶۵ تا ۸۵ درصد قیمت تمام شده محصولات نساجی را به خود اختصاص می‌دهد که هرچه سهم مواد اولیه در قیمت تمام شده افزایش یابد، حاشیه سود کاهش می‌یابد.
حائری با بیان اینکه در پوشاک زمستانه از مواد اولیه بیشتری استفاده می‌شود، افزود: به همین منظور پوشاک زمستانه وزن بیشتری دارد. برای نمونه اگر در تی‌شرت ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم پنبه به کار می‌رود اما در پلیور ۴۰۰ تا ۵۰۰ گرم پنبه مصرف می‌شود بنابراین سهم مواد اولیه در پوشاک تابستانه بسیار کمتر از پوشاک زمستانه خواهد بود. عضو جامعه متخصصان نساجی با بیان اینکه افزایش سهم مواد اولیه منجر به افزایش قیمت تمام شده می‌شود، تصریح کرد: یکی دیگر از عوامل افرایش قیمت تمام شده محصولات زمستانه، مصرف برق است به طوری که برای تولید یک کیلوگرم نخ، حدود ۵ کیلووات برق مصرف می‌شود و این درحالی است که برای تولید یک متر پارچه تابستانی حدود ۴ کیلووات برق صرف می‌شود که با این احتساب و با در نظر گرفتن مواد اولیه، هزینه بیشتری صرف انرژی می‌شود اما عوامل دیگر تولید اعم از ماشین‌آلات، دستمزد، مالیات و... در طول سال تقریبا ثابت است.
وی درباره تفاوت مواد اولیه مصرفی در پارچه‌های تابستانی و زمستانی گفت: به طور قطع جنس الیاف به کار گرفته شده در پوشاک زمستانه و تابستانه متفاوت است و به طبع قیمت آنها نیز متفاوت خواهد بود. هم‌اکنون در پوشاک تابستانه از پنبه کیلویی ۱/۵ دلار استفاده می‌شود در حالی که در پوشاک بافتنی زمستانه از الیاف اکریلیک استفاده می‌شود که حدود ۴ تا ۵ دلار با پنبه اختلاف قیمت دارد.
محدودیت، عامل ضعف در طراحی و مد
عضو جامعه متخصصان نساجی با اشاره به اینکه تنوع در تولید محصول نیز باعث افزایش قیمت می‌شود، افزود: اگر تنوع تولیدات محدود باشد و لباس‌ها در مقیاس بیشتری تولید شود، قیمت تمام شده کاهش پیدا می‌کند اما توجه به مد و تولید محصولات متنوع نیز باعث ایجاد خطوط تولید بیشتر و افزایش قیمت تمام شده می‌شود البته در این‌باره تنوع در پوشاک تابستانه بیشتر است. حائری درباره تاثیر رنگ‌بندی در قیمت تمام شده نیز اظهار کرد: هرچه لباس رنگ روشن‌تری داشته باشد از شید کمتری در رنگ‌آمیزی استفاده شده که در این شرایط ارزان‌تر تمام می‌شود و این در حالی است که در بیشتر پوشاک زمستانه از رنگ‌بندی تیره استفاده می‌شود. وی با بیان اینکه طراحی و مد (چه در پوشاک زمستانه و چه در پوشاک تابستانه) دچار ضعف است، تصریح کرد: از نظر فناوری و طراحی مشکلی در ایران وجود ندارد اما طراحی و مد پوشاک در ایران با محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی روبه‌رو است که موجب شده تولیدکننده مطابق میل مصرف‌کننده و بازار طراحی انجام ندهد در حالی که طراحی‌های روز و مد از طریق واردات به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد.
عضو جامعه متخصصان نساجی با بیان اینکه یکی از دلایل گسترش قاچاق، نبود مد در تولیدات داخلی است، اظهار کرد: وقتی تولیدکننده داخلی سال‌ها یک مدل را تنها به دلیل محدودیت‌ها وارد بازار می‌کند، این روند نمی‌تواند سلیقه مصرف‌کننده را ارضا کند که در این شرایط تقاضا برای کالای قاچاق و وارداتی افزایش می‌یابد.
کفش‌های تابستانی متنوع و ارزان
یکی دیگر از کالاهای مصرفی که متناسب با فصل‌های سال انواع مختلف آن تولید می‌شود، کفش است. انواع تابستانه صنعت کفش همچون پوشاک از لحاظ قیمت تمام شده ارزان‌تر از انواع زمستانه خواهد بود که این امر بیشتر به دلیل جنس مواد اولیه‌ای است که متناسب با فصل‌ها در کفش‌های مختلف استفاده می‌شود. در همین راستا علی لشگری، رییس هیات مدیره جامعه کفش ایران در گفت‌وگو با درباره علل کاهش قیمت تمام شده کفش‌های تابستانه نسبت به زمستانه گفت: کفش‌هایی که در تابستان بیشتر مورد مصرف قرار می‌گیرد، در گروه کفش‌های صندل، دمپایی، ورزشی و... بوده و این درحالی است که در زمستان بیشتر کفش‌های چرمی و پوتین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رییس هیات مدیره جامعه کفش ایران با اشاره به اینکه مواد اولیه به کار رفته در صندل و دمپایی در گروه مواد پلیمری قرار دارند، تصریح کرد: این در حالی است که در مواد اولیه کفش‌های زمستانه بیشتر از چرم طبیعی استفاده می‌شود و طبیعی است که قیمت چرم طبیعی نسبت به چرم مصنوعی بیشتر است که این مهم‌ترین دلیل گران بودن کفش‌های زمستانه نسبت به کفش‌های تابستانه است.
وی افزود: به دلیل آنکه در رویه کفش‌های ورزشی و صندل از چرم مصنوعی استفاده می‌شود، قابلیت تنوع در طراحی و رنگ‌آمیزی بیشتر است که همین امر باعث می‌شود در تابستان تنوع کفش‌ها بسیار بیشتر باشد؛ این درحالی است که در کفش‌های زمستانی از چرم طبیعی استفاده می‌شود که این امر امکان رنگ‌بندی را کمتر می‌کند به طوری که بیش از ۸۰ درصد کفش‌های زمستانی به رنگ‌های تیره مشکی و قهوه‌ای هستند که همین امر باعث می‌شود تا دست طراحان در طراحی کفش تابستانی بازتر باشد.
لشگری با بیان اینکه هم‌اکنون شاهد قاچاق بالا در کفش‌های تابستانی هستیم، گفت: ارزان بودن کفش‌های تابستانی دلیلی است که جذابیت قاچاق را افزایش می‌دهد ضمن آنکه بیشترین کفشی که از طریق قاچاق وارد کشور می‌شود به کفش‌های ورزشی اختصاص دارد به نحوی که کفش‌ها به قیمت ۱۰ تا ۱۵ دلار خریداری می‌شود اما به نسبت موقعیت مکانی فروشگاه و مخاطبان آن فروشگاه ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
وی با اشاره به اختلاف قیمت کفش‌های تابستانی و زمستانی گفت: کفش‌هایی همچون صندل حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان قیمت دارد اما کفش چرمی مردانه از ۱۰۰ هزار تومان به بالا در بازار وجود دارد و این مسئله به نوع چرم و میزان استفاده مواد اولیه بستگی دارد. کفش‌های تابستانه معمولا جلو باز هستند و مواد کمتری در آنها مصرف شده است.
بنا بر این گزارش، نوع و میزان مواد اولیه مصرفی دو شاخص مهم در تولید محصولات پوشاک و کفش به شمار می‌روند که باعث می‌شوند قیمت محصولات در ۶ماه نخست سال کمتر از ۶ ماه دوم سال باشد. همچنین محصولات تابستانه به دلیل رنگ‌بندی و طراحی‌های بیشتر متنوع‌تر بوده و این دو موضوع باعث شده تا خرید این محصولات در ۶ ماه نخست سال بیشتر باشد.