پس از سالها كشوقوس بر سر برنامه هستهای ميان ايران و غرب و قريب به دو سال رايزنيهای فشرده و نفسگير كه پس از روی كار آمدن دولت تدبير و اميد با هدف تنشزدایی در برنامه هستهای كشور با غرب پيگيری شد، اين روزها در وقتهای حساس اضافه برای حصول به توافق هستهای بهسر ميبريم.
درحالي كه رويترز در گزارش خود نوشت، مذاكرات هستهيي به پايان خط خود رسيده و ايران قرار است پروتكل الحاقي را امضا كند، اما مسائلي در مذاكرات هستهيي وجود دارد كه باعث وجود ترديدهايي در روند آن شده است. از آنجا كه در منطق روابط بينالملل هر كشوري خواستار بهدست آوردن حداكثر منافع ملي است، در اين مذاكرات هم كه از كمنظيرترين ماراتنهاي ديپلماتيك قرن حاضر است، پا فشاري براي كسب منافع حداكثري در مذاكرات باعث كندي روند مذاكرت خواهد بود. همچنين اين را هم نبايد فراموش كرد كه مخالفان داخلي توافق در ايران و امريكا هم با استناد به همين منطق حداكثري در حال فشار آوردن بر دولتهاي خود در مذاكرات هستند كه اين امر سختي كار را براي تيم مذاكرات دوچندان خواهد كرد.
بكوشيد نيكي به كار آوريد
محمدجواد ظريف وزير امور خارجه كشورمان در پيامي ويدئويي با بيان اينكه 1+5 بايد يك تصميم حساس و تاريخي از ميان توافق يا تحميل انتخاب كنند، تصريح كرد: دستيابي به توافق نيازمند شجاعت براي مصالحه، خودباوري براي انعطاف، پختگي براي تصميمات منطقي، خردمندي براي كنار گذاشتن توهمات و جسارت براي عبور از عادتهاي كهنه است. وي در اين پيام گفت: من در وين هستم تا به يك بحران غيرضروري و طولاني كه مدتها قبل بايد خاتمه مييافت پايان دهم. باوجود برخي اختلافات باقيمانده در اين ساعات آخرين، هيچگاه به اين اندازه به دستيابي به يك راهحل پايدار نزديك نبودهايم با اين حال هنوز رسيدن به راهحل قطعي نيست. وي در پايان پيام خود خاطرنشان كرد: هزار سال پيش، فردوسي شاعر ايراني گفت: «بكوشيد نيكي به كار آوريد / چو ديديد سرما بهار آوريد» من جواد ظريف هستم و اين همواره پيام ايران بوده است.
اختلافات جاري فراتر از انپيتي است
حسين موسويان عضو پيشين تيم هستهيي ايران كه همراه سه خبرنگار از رسانههاي امريكايي و انگليسي در برنامه يك ساعته چارلي رز، پاسخگوي پرسشهايي درباره مذاكرات هستهيي ايران و 1+5 بود، گفت: مشكل باقيمانده درمورد زيادهخواهيهايي است كه بسيار فراتر از انپيتي است. وي افزود كه اجراي تعهدات دو طرف بايد متناظر و متناسب باشد. درمورد هستهيي نيز بايد واقعبين باشيم؛ درمورد هستهيي ايران و قدرتهاي جهاني توافق كردهاند كه ملاك انپيتي خواهد بود، پس در اين مورد همهچيز توافق شده و اختلافي نيست اما اختلافات جاري درمورد اقدامات فراتر از انپيتي است.
به گزارش ايلنا، وي در پاسخ به پرسش ديگري مبني بر اينكه مقامات ايران گفتهاند كه بمب نميخواهند پس چرا اين همه مخفيكاري در برنامه هستهيي ايران وجود دارد؟ گفت: آژانس ميخواهد با دانشمندان هستهيي ايران مصاحبه كند و ايران هم ميگويد كه ما قبلا اجازه مصاحبه داديم اما بعد دو نفر از دانشمندان ترور شدند لذا اطميناني به آژانس ندارد.
توافق در همهچيز يا در هيچ چيز
خبرگزاري فرانسه در گزارش خود به نقل از يك مقام ارشد دولت امريكا گفت: بايد تصميمهاي سياسي دشواري گرفت كه اين امر تنها در سطح وزيران ممكن است. اين مقام كه نامش فاش نشده، در جمع خبرنگاران افزود: بعضي مسائل دشوار در روزهاي گذشته با كار فراوان حل شده اما تا وقتي درمورد همهچيز توافق نشود، درمورد هيچ چيز توافق نشده است. ازسوي ديگر يك ديپلمات غربي نيز به خبرگزاري فرانسه گفت: بهنظر ميرسد به پايان راه رسيده ايم؛ موضوعات فني در متن اصلي و ضميمهها رو به پيشرفت است.
طول كشيدن مذاكرات مخالفان را وسوسه ميكند
سرگئي ريابكوف معاون وزير خارجه و مذاكرهكننده ارشد هستهيي روسيه تاكيد كرده كه مذاكرات درمورد برنامه هستهيي ايران بار ديگر تمديد نخواهد شد. اين مقام روس خاطرنشان كرد: طرفهاي مذاكرهكننده شامل ايران و اعضاي گروه 1+5 بر اين باورند كه هر قدر روند مذاكرات طول بكشد، مخالفان آن براي افزايش فشار و ايجاد مسائل بيشتر وسوسه ميشوند و تفاهم آنها در اين مورد بسيار مهم است.
وي افزود: در مذاكرات هستهيي مسائل معدودي باقيمانده و كاملا ممكن است اين مباحث را تا روز هفتم ماه جولاي -موعد مقرر براي دستيابي به توافق جامع- حلوفصل و برطرف كرد. بر اين باورم كه هيچ ناكامي در مذاكرات رخ نخواهد داد و طرفهاي مذاكرهكننده ميتوانند درمورد مسائل باقيمانده مورداختلاف به توافق برسند.