چند هفته پس ازمصوبه شورای پول و اعتبار درباره افزایش سقف تسهیلات مسکن، تقریبا اکثر قریب به اتفاق بانک‌ها از پرداخت وام مسکن سر باز می‌زنند و در این میان متقاضیان وام بانکی در مراجعه به بانک‌ها سر گردان مانده‌اند.
به گزارش فرصت امروز خودداری اغلب بانک‌ها از پرداخت تسهیلات مسکن درحالی است که بسیاری از بانک‌ها دلایل خاص خود را دارند و حاضر نیستند با وجود نرخ 21 درصدی (با توجه به تورم 15 درصدی) به متقاضیان تسهیلات مسکن پاسخ مثبت دهند. از طرف دیگر وضعیت پرداخت تسهیلات بافت‌های فرسوده هم حال و روز خوبی ندارد.
دلایل اینکه بانک‌ها زیر بار نمی‌روند
اما چرا بانک‌ها از امکان پرداخت تسهیلات مسکن با سود 21 درصدی طفره می‌روند؟ رامین شیری، کارشناس اقتصادی در این باره به «فرصت امروز» گفت: این روند پرداخت تسهیلات با توجه به فشاری که به منابع بانک‌ها از ناحیه مطالبات معوق دولتی و محدودیت‌های اعمال شده برای فعالیت بانک‌ها در بخش اقتصادی و تولیدی اعمال می‌شود، شاید چندان دور از انتظار نباشد. بانک‌ها در سال‌های اخیر با مشکلات زیادی برای فعالیت‌های خود روبه‌رو شده‌اند و دولت محدودیت‌هایی را برای آنها در نظر گرفته که این محدودیت‌ها به منابع بانک‌ها فشار وارد می‌کند.
وی افزود: اگر قرار باشد بانک‌ها فقط از طریق عملیات‌های بانکداری به کسب سود بپردازند، سود 21درصدی تسهیلات مسکن برای آنها جذابیت نخواهد داشت و به همین دلیل هم زمزمه آن شنیده می‌شود که برخی بانک‌ها قصد دارند تسهیلات مسکن را با سود 24 درصد بپردازند. یعنی چیزی حدود 9 درصد بیشتر از سطح تورم. البته این کار خلاف قانون است ولی اگر صحت داشته باشد نشان می‌دهد که بانک‌ها از محل منابع، تحت فشار هستند و از این طریق می‌خواهند بخشی از فشارها را روی منابع خود کم کنند.
این کارشناس تاکید کرد: برای افزایش سطح توان بانک‌ها برای تسهیلات مسکن، دولت باید به بانک‌ها منابع تزریق کند و با افزایش توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها رونقی در بازار مسکن ایجاد شود، اگر نه نمی‌توان انتظار داشت که با مصوبه فعلی شورای پول و اعتبار اتفاق خاصی به نفع متقاضیان تسهیلات مسکن رخ بدهد.
چه بانک‌هایی وام مسکن می‌پردازند؟
در چنین شرایطی رقابت برای دریافت تسهیلات مسکن هم افزایش می‌یابد. بنابراین اطلاع از اینکه کدام بانک‌ها در چنین شرایطی تسهیلات 60 میلیون تومانی پرداخت می‌کنند از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این باره سایت اخبار‌بانک، گزارشی را از وزارت راه و شهرسازی منتشر کرده که نشان می‌دهد هم‌اکنون تنها پنج بانک برای پرداخت تسهیلات مسکن اعلام آمادگی کرده‌اند و هنوز سایر بانک‌ها در این زمینه اقدامی انجام نداده‌اند. البته براساس اعلام بانک مرکزی پرداخت وام خرید مسکن توسط بانک‌ها الزامی نیست و هر بانکی می‌تواند براساس توازن منابع و مصارف خود و درصورتی‌که منابع لازم را در اختیار داشته باشد در این زمینه اقدام کند. برپایه این گزارش بانک پارسیان پرداخت وام ۴۰ میلیون تومانی خرید مسکن را از یکی‌دو هفته آینده آغاز می‌کند. این وام با سود مصوب شورای پول و اعتبار برای تسهیلات «عقود مشارکت مدنی» ۲۴درصد و بازپرداخت پنج ساله به متقاضیان ارائه می‌شود.
اعطای این تسهیلات نیاز به سرمایه‌گذاری (سپرده کوتاه‌مدت) یا داشتن گردش مالی و همچنین بلوکه شدن مبلغی از تسهیلات ندارد و متقاضیان با ارائه مدارک مورد نیاز شامل سند واحد مسکونی، مدارک استخدامی (از قبیل فیش حقوقی، حکم کارگزینی و...) پس از افتتاح حساب (قرض‌الحسنه) در شعبه نزدیک به محل واقع شدن ملک، می‌توانند یکی دو هفته پس از تشکیل پرونده، تسهیلات موردنظر را دریافت کنند.
به گفته یکی از مدیران این بانک، مبلغ اقساط این وام ماهانه کمتر از ۸۰۰ هزار تومان خواهد بود. همچنین بانک تجارت با پرداخت وام ۶۰ میلیون تومانی خرید مسکن موافقت کرده است. پرداخت این وام با موافقت مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره بانک تجارت روبه‌رو شده و این بانک منتظر دریافت دستورالعمل بانک مرکزی درخصوص نحوه پرداخت وام ۶۰میلیون تومانی خرید مسکن است تا براساس آن، تسهیلات خرید مسکن را به متقاضیان اعطا کند. همچنین سیدکامل تقوی‌نژاد، مدیرعامل بانک سپه نیز از موافقت این بانک با پرداخت وام ۶۰ میلیونی خرید مسکن خبر داد و گفت: دستورالعمل بانک مرکزی در حال تدوین نهایی است تا برای اجرا به شعب ابلاغ شود.
کدام وام به درد ما می‌خورد؟
در چنین شرایطی مهم‌ترین پرسش و دغدغه متقاضیان تسهیلات این است که کدام نوع از تسهیلات موجود در بازار در روند خرید مسکن می‌تواند برای آنها مفید باشد؟ رحیم سنگلجی، یک مشاور خریدو فروش مسکن و ملک در محدوده خیابان ولی‌عصر در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: برای اینکه ببینیم کدام یک از این نوع تسهیلات برای متقاضیان مفید است باید ببینیم توان مالی و میزان پس‌انداز آنها نسبت به محله و ساختمانی که می‌خواهند اقدام به خریداری کنند چقدر است. فکر می‌کنم برای افرادی با توان مالی نسبی و قدرت پرداخت قسط متوسط درصورتی‌که از پس‌انداز مناسبی برخوردار باشند یا در مناطقی اقدام به خرید کنند که قیمت کمتری دارد، دریافت وام‌های 40 میلیون تومانی بانک پارسیان و 60 میلیون تومانی به صرفه‌تر باشد.
وی افزود: علاوه بر اینکه هنوز بانک مسکن تسهیلات 45 میلیون تومانی مسکن را که همان وام اوراق مسکن است و در بورس عرضه می‌شود پرداخت می‌کند. به نظر من این تسهیلات از جذابیت بیشتری برای اقشار حقوق بگیر برخوردار است، اما کسانی که توان پرداخت اقساط بیشتری دارند بهتر است پول‌شان را سپرده‌گذاری کنند و تسهیلات 80 میلیون تومانی دریافت کنند که البته با توجه به میزان اقساط آن توصیه‌ای در این باره به مردم نمی‌کنم.
وی درباره چرایی این نظر خود گفت: دولت نمی‌تواند برای همیشه بازار مسکن را در رکود نگه دارد. این تسهیلات هم که اعلام شده آن اقدام اصلی و نهایی که دولت باید برای بازار مسکن کند نیست. اخیرا مدیرعامل بانک مسکن اعلام کرده است که تلاش می‌کنیم در سال 95 تسهیلات مسکن را تا 50درصد ارزش ملک افزایش دهیم. بنابراین در سال 95 یا در نهایت در سال 96 دولت این کار را انجام خواهد داد و قیمت ملک افزایش می‌یابد. به اعتقاد من کسانی که برای خرید مسکن عجله‌ای ندارند بهتر است از دریافت این تسهیلات خودداری کنند و امتیاز دریافت تسهیلات مسکن خود را نسوزانند تا بتوانند از تسهیلاتی که طی دو سال آینده به بازار می‌آید بهره‌مند شوند.