شکر یکی از کالاهای اساسی به شمار می‌آید که وزارت جهاد کشاورزی طبق برنامه 10 ساله (1394 تا پایان سال 1404) به دنبال آن است که با توسعه کشت نیشکر و چغندرقند به خودکفایی در تولید آن نائل شود.
البته در سال‌های گذشته کشورمان همچنان واردکننده این کالای استراتژیک بوده است. بر اساس آمارهای گمرک، اگرچه در نیمه نخست سال‌جاری 605 هزار و 334 تن شکر به ارزش 388 میلیون و 517 هزار دلار وارد کشور شد، اما در همین بازه زمانی طی سال گذشته تنها 315 هزار تن از این محصول به ارزش 191 میلیون دلار وارد کشور شده بود. به همین دلیل می‌توان گفت در بازه زمانی مذکور، میزان واردات این محصول نسبت به سال گذشته به لحاظ وزنی رشدی 48درصدی و به لحاظ ارزشی رشدی 50 درصدی داشت.
چالش‌آفرینی برخی دلالان
از آنجا که درمجموع سال گذشته 685 هزار تن شکر به ارزش 726 میلیون دلار وارد کشور شد، به همین دلیل می‌توان پیش‌بینی کرد میزان واردات شکر امسال به بیش از یک میلیون تن خواهد رسید. بر این اساس به صراحت می‌توان گفت افزایش 50 درصدی واردات شکر در حالی صورت گرفت که طی یک ماهه اخیر برخی دلالان با القای کمبود شکر در بازار به دنبال افزایش قیمت این محصول بودند.
تفاوت 10 کیلویی سرانه مصرف
این در حالی است که اردیبهشت ماه سال جاری بود که ستاد تنظیم بازار و ابلاغ مصوبه کارگروه تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت در سراسر کشور رسماً نرخ جدید شکر را اعلام کرد که طبق آن نرخ هر کیلوگرم شکر سفید تصفیه‌شده در کارخانه و انبار ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان در نظر گرفته شد و نرخ شکر سفید فله برای مصرف‌کننده نیز ۴۲ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد. در وضعیت فعلی آمارها گویای آن است که بیشترین مصرف‌کننده قند و شکر کشور، در درجه اول خانوارها و سپس صنایع‌غذایی و لبنی هستند. از طرف دیگر سرانه مصرف شکر در دنیا ۱۹/۵ کیلوگرم است، در حالی که براساس برآوردهای وزارت جهادکشاورزی، سرانه مصرف شکر در ایران ۲۹ کیلوگرم است.
افزایش قیمت، کاهش می‌یابد
غلامحسین بهمنی، دبیر پیشین انجمن کارفرمایی تصفیه‌کنندگان شکر و فعال این صنف تأکید دارد: در حال حاضر عرضه شکر در بازار وضعیت مناسبی دارد، هرچند کاهش واردات، منجر به روند صعودی قیمت‌ها شده است.
دبیر پیشین انجمن کارفرمایی تصفیه‌کنندگان شکر درباره زمان توزیع شکر تولید داخل در بازار اظهار داشت: از نیمه آبان امسال، شکر تولید داخل وارد بازار می‌شود. بعد از این موضوع و تأمین شدن کمبودها، روند افزایش قیمت‌ها نیز کنترل می شود. این فعال صنفی با اشاره به وضعیت توزیع شکر در بازار عنوان کرد: شکر تولید داخل معمولاً از اواسط شهریور تا اوایل مهر وارد بازار می‌شود. در صورت خوب بودن وضعیت بارندگی، تولید شکر هم بالا می‌رود که در نتیجه بازار با کمبود مواجه نمی‌شود، اما در صورت بارش کم، نیاز بازار فقط برای 3 ماه پوشش داده می‌شود.
فراوانی محصول و جرایم سنگین
رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران نیز معتقد است: شکر در بازار فراوان است و هیچ کمبودی وجود ندارد. وی به تفاوت نرخ شکر در بین بنکداران اشاره کرد و گفت: شکر باید به نرخ ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان در اختیار مصرف‌کننده قرار بگیرد، اما به‌دلیل مشخص نبودن منبع تأمین، نرخ‌ها متفاوت است. کنگری افزود: در حال حاضر شکر به نرخ ۴۰ هزار تومان در کارخانه بدون فاکتور رسمی فروخته می‌شود که جرایم سنگین برای واحدهای صنفی در پی دارد، چرا که نهادهای نظارتی فاکتور رسمی می‌خواهند. رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی بیان داشت: از طرف دیگر وزارت جهاد کشاورزی نیز اعلام کرده که مصوبه اصلاح نحوه توزیع شکر به تصویب ستاد تنظیم بازار رسیده است، همچنین ستاد تنظیم بازار مصوبه‌ای داده که مجوز توسط اصناف صادر شود و مباشرین توزیع کنند. البته در این روند درج قیمت برای شکر‌های بسته‌بندی شده الزامی است و تا چند هفته آینده باید این درج قیمت به‌طور کامل صورت گیرد.