عبدالناصر همتي، وزير امور اقتصادي و دارايي ميگويد اختلاف قيمت ارز نيمايي و آزاد توجيه ندارد و بايد به حداقل برسد.
وي در حاشيه جلسه شوراي گفتوگوي دولت و بخش خصوصي در جمع خبرنگاران درخصوص اختلاف قيمت ارز نيمايي و آزاد گفت: فاصله قيمت ارز نيمايي و آزاد بايد به حداقل برسد در حدي كه توجيه داشته باشد، الان اين اختلاف توجيه ندارد و بسيار زياد است.
آلبرت بغازيان، كارشناس اقتصادي درباره اظهارات اخير وزير اقتصاد درباره ضرورت نزديك شدن نرخ دلار نيمايي و دلار بازار آزاد و افزايش چند روز گذشته نرخ دلار نيمايي و احتمال اجراي برنامه ارزي «طيبنيا» درباره تك نرخي شدن نرخ دلار و ارز اظهار داشت: آن زماني كه آقاي طيبنيا ضرورت اجراي برنامه تكنرخي شدن ارز را مطرح كرد، سوال اين بود كه چگونه اين سياست به اجرا خواهد رسيد، آيا بنا اين است كه نرخ بازار آزاد حذف شود يا فقط نرخ بازار آزاد مبنا قرار بگيرد؟ اعلام برنامههاي كلي براي اقتصاد را كه هر فردي ميتواند انجام دهد.
وي با بيان اينكه بايد بهطور شفاف و با جزييات اعلام ميشد كه منظور از تك نرخي شدن ارز چيست، گفت: تكنرخي شدن ارز از ديد مردم، از ديد فعال اقتصادي، حتي از ديد فردي كه پولشويي ميكند يا خانوادهاي كه ارز براي دانشجوي خود كه در خارج از كشور تحصيل ميكند، اين است كه ارز را با همان قيمت اعلام شده به هر اندازه و بدون هيچ قيدي ميتواند تامين و تهيه كند وگرنه سياست تكنرخي شدن ارز به اجرا نرسيده و باز هم بازار ديگري و بازار آزاد ايجاد ميشود. افرادي كه نتوانند به اندازه مورد نياز ارز را تامين كنند سراغ بازار ديگري براي تامين ارز مورد نياز خود ميروند.
اين كارشناس اقتصادي ادامه داد: در شرايط محدوديت ارزي اجتنابناپذير است كه نرخ آزاد نداشته باشيم. سياستي كه از سوي آقاي طيبنيا اعلام شد بسيار خوب است و كشور در مديريت ارزي به كشوري مانند امارات يا كشورهاي اروپايي تبديل ميشود، اما آيا در اين شرايط محدوديت ارزي امكان اجراي اين سياست وجود دارد؟ اگر نتوانيم ارز مورد نياز مردم را تامين كنيم باز هم بازاري در هرات و سليمانيه ايجاد ميشود.
بغازيان درباره اظهارات اخير وزير اقتصاد مبني بر نزديك شدن نرخ ارز نيما و بازار آزاد افزود: موضوع اين است كه نرخ ارز نيما افزايش پيدا ميكند و به نرخ بازار آزاد ميرسد يا اينكه نرخ ارز بازار آزاد را كاهش ميدهند؟ اما نكته مهم اين است كه وقتي نرخ نيما افزايش پيدا ميكند به بازار آزاد سيگنال ميدهد و نرخ در بازار آزاد هم بالا ميرود و اين دو قطب همنام هستند.
وي گفت: اينكه بانك مركزي موفق بوده در اين تنشها نرخ دلار بازار آزاد را ثابت نگه دارد و جلوي افزايش جهشي آن را بگيرد، نشان ميدهد كه نرخ بازار آزاد هم دراختيار بانك مركزي است. اگر زماني كه دبيركل حزبالله شهيد شد همان دوره قبلي بانك مركزي حاكم بود، نرخ دلار به 70 هزار تومان هم ميرسيد، اما بانك مركزي در اين دوره در بازار آزاد دخالت دارد.
اين كارشناس اقتصادي تاكيد كرد: بانك مركزي همواره عامل نرخ ارز در بازار آزاد بوده و اين ادعا وجود دارد كه بانك مركزي در بازار آزاد دخالت ندارد بايد بگوييم كه قسم حضرت عباس را باور كنيم يا دم خروس را؟ معتقدم نرخ ارز بازار آزاد از خود بانك مركزي استخراج ميشود و اساسا در كنترلها و دخالتها نيازي هم به ارزپاشي ندارد. بايد بپذيريم كه بانك مركزي نميتواند چشمش را روي بازار آزاد ببندد و به هر حال موفق شده در اين شرايط تنشهاي منطقهاي نرخ را حفظ كند.
بغازيان گفت: باتوجه به فاصله قيمتي بين ارز نيمايي و توافقي به بازار آزاد، اين فاصله را عدهاي ميپردازند كه جزو طبقهبنديهاي بانك مركزي نيستند. اگر هم نرخ دلار نيما افزايش پيدا كرده با دستور بانك مركزي بوده البته در بازار نرخ توافقي هم وجود دارد كه كشف قيمت در بازار توافقي مبهم و غيرشفاف است. هيچگاه هم درباره چگونگي كشف قيمت نرخ توافقي توضيحي داده نشد. آيا كشف قيمت با چانهزني است يا اينكه فردي مانند جمشيد بسمالله قيمت را اعلام ميكند. آيا قيمتها تلفني اعلام ميشود يا اينكه عدهاي دور هم جمع ميشوند و بر سر يك قيمت توافق ميكنند.
وي ادامه داد: البته بايد توجه داشت در ابتدا نرخ درهم تعيين و نرخ درهم امارات هم ساعت 11 اعلام ميشود و سوالي كه مطرح ميشود، اين است كه چرا اين نرخ در ساعت 11 اعلام ميشود؟ نرخ درهم كه كشف شد ضرب در 3.67 ميشود و نرخ دلار به دست ميآيد.