باز به آن ماهی رسیده‌ایم که غول‌های تکنولوژی آخرین مدل تولیداتشان را به نمایش می‌گذراند تا شما را وسوسه کنند تلفن خود را به‌روز کنید.
شرکت گوگل تازگی از مدل جدید گوشی هوشمند خود، گوشی پیکسل ۹ رونمایی کرد و هم‌زمان شرکت اپل هم گوشی آیفون ۱۶ را به نمایش گذاشت.
در ماه ژوِئیه، شرکت سامسونگ جدیدترین گوشی تاشوی خود، مدل زد فلیپ ۶ و زد فولد ۶ را رونمایی کرد. شرکت هواوی با رونمایی از گوشی مدل میت اکس تی در چین سعی کرد عقب نماند. این گوشی دو بار تا می‌شود و می‌تواند صفحه نمایش را تا یک سوم کوچک کند.
درحالی‌که فروش گوشی‌های هوشمند در سراسر جهان کندتر است، پیام‌هایی که این شرکت‌ها برای بازاریابی می‌فرستند از قبل به‌مراتب خیره‌کننده‌تر شده است.
تیم کوک، رئیس شرکت اپل وعده داده آیفون ۱۶ بتواند تعریفی جدیدی از قابلیت‌های یک گوشی هوشمند پیش رو بگذارد. حالا معنی حرفش هر چه باشد.
برایان راکوفسکی، معاون مدیریت محصولات گوگل از طراحی خیره‌کننده و زیبایی گوشی پیگسل ۹ حرف زده است اما آنچه به چشم من می‌آید همان مستطیل سیاه همیشگی است.
درست است، ما هنوز درباره گوشی‌های هوشمند حرف می‌زنیم.
هم اپل و هم گوگل، روی ویژگی‌های هوش مصنوعی داخل گوشی‌های خود حساب باز کرده‌اند. مجیک ادیتور جدید گوگل می‌تواند عناصر ساخته شده باهوش مصنوعی را به عکس‌ها اضافه کند و همین‌طور می‌تواند بخش‌هایی از یک عکس را که دوست ندارید پاک کند (آن‌طور که من آزمایش کردم، در این کار تا حدی موفق است.)
اپل اینتلیجنس بخشی از آیفون ۱۶ است که شامل چت جی بی تی، ساخته شرکت اوپن ای آی می‌شود که حالا به دستیار دیجیتال سیری این گوشی‌ها اضافه شده است. بسیاری مدت‌ها بود می‌گفتند اپل باید چنین به‌روزرسانی انجام دهد.
آما آیا کسی همه این چیزهای جدید را خواسته بود؟
بن وود، کارشناس گوشی‌های هوشمند از شرکت تحقیقاتی سی سی اس اینسایت می‌گوید هرچند ویژگی‌های هوش مصنوعی اضافه شده به گوشی‌ها زندگی دیجیتال افراد را تا حدی آسان‌ترمی کنند، هوش مصنوعی در صدر لیست خواسته‌های کاربران قرار ندارد.
او می‌گوید: «فکر می‌کنم اکثر مردم می‌دانند چه خواسته‌هایی از گوشی هوشمند دارند. یکی از مهم‌ترین‌های خواسته‌ها دوربین بهتر برای گوشی است.»
طراحان گوشی هم از این خواسته خبردارند. معمولاً مشخصات فنی دوربین گوشی‌ها از مدلی به مدل جدید بهبود پیدا می‌کند. اما حتی این خصوصیت هم به‌تنهایی فروش بالا را تضمین نمی‌کند.
آقای وود اضافه می‌کند: «آنچه مسلم است این است که مردم گوشی‌های هوشمند خود را برای مدت طولانی‌تری نگه می‌دارند. در سال ۲۰۱۳، سالانه ۳۰ میلیون گوشی هوشمند فروخته می‌شد. امسال این رقم حدود ۱۳.۵ میلیون خواهد بود.»
البته بحران ادامه‌دار هزینه‌های زندگی هم بر تصمیم‌های مردم اثر دارد. هزینه محیط زیستی هر گوشی هوشمند، ازجمله مواد و عناصر کمیابی که برای ساخت اجزا آن‌ها به کار می‌رود هم ازنظرها دور نیست.
علاوه بر این، رویه رفتاری جدیدی که خصوصاً بین پدر و مادرها و جوان‌ترها برای دوری و کمتر استفاده کردن از گوشی‌های هوشمند رایج شده است در میزان استفاده از گوشی‌ها مؤثر بوده است.
تعدادی از مدارس بریتانیا در حال بازنگری قوانین خود در مورد استفاده از گوشی‌های هوشمند در مدرسه هستند. تعدادی از مدرسه‌ها از قبل استفاده از گوشی هوشمند در مدرسه را ممنوع اعلام کرده بودند. به دانش‌آموزانی که این ترم تحصیل در کالج خصوصی ایتون را شروع کرده‌اند، گوشی‌هایی شبیه آنچه به گوشی‌های خنگ معروف شده‌اند، داده شده است. آن‌طور که شنیده‌ام، چندین موسسه آموزشی دیگر هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی برنامه دارند این رویه را در پیش بگیرند.
شبکه تلفن همراه ای‌ای توصیه می‌کند کودکان زیر ۱۱ سال به‌هیچ‌وجه نباید گوشی هوشمند داشته باشند.
نوا ایست، از مدیران کارزار کودکی بدون گوشی هوشمند است. او از والدین و مدارس می‌خواهد با آن‌ها همکاری کنند و کمک کنند کودکان از سن بالاتری گوشی هوشمند داشته باشند.
او می‌گوید: «ما ضد تکنولوژی نیستیم. ما توقع داریم شرکت‌های بزرگ تکنولوژی ابزار و گوشی‌های مناسب کودکان تولید کنند. گوشی‌هایی که فقط ویژگی‌های ضروری برای یک تلفن را در خود دارند. مانند تماس گرفتن، پیامک فرستادن، گوش دادن به موسیقی و نقشه. ما از آن‌ها می‌خواهیم دیگر کارکردها را برای کودکان حذف کنند.»
دکتر ساشا لوچونی، محقق علمی در شرکت هوش مصنوعی هاگینگ فیس، می‌گوید فعلاً به نظر نمی‌رسد شرکت‌های تکنولوژی گوش شنوایی در مورد این نگرانی‌ها داشته‌اند.
او می‌گوید: «این روزها صحبت از روزه گرفتن و دوری از تکنولوژی بین کاربران رایج است اما خود تولیدکنندگان کاملاً در مسیر خلاف این خواسته درحرکت هستند.»
من این موضوع را با اپل، گوگل و سامسونگ مطرح کردم. شرکت سامسونگ گفت: «کاربران سامسونگ می‌توانند نحوه استفاده از گوشی‌های گلکسی خود را بر اساس آنچه برایشان مناسب است تنظیم کنند. به‌عنوان مثال ویژگی‌های رفاه دیجیتال به کاربران اجازه می‌دهد انتخاب کنند از کدام ویژگی گوشی و برای چه مدت استفاده کنند. ازجمله آن‌ها محدود کردن استفاده از صفحه نمایش است که اپلیکیشن مخصوصی می‌تواند میزان آن را تنظیم و محدود کند.»
یکی از شرکت‌هایی که به خواسته رو به رشد کاربران برای کاهش قابلیت‌های استفاده از گوشی هوشمند توجه کرده است، شرکت فنلاندی اچ ام دی است که هنوز سازنده اصلی گوشی‌های نوکیا است. آن‌ها ماه گذشته با همکاری شرکت متل یک گوشی جدید با ایده از باربی عرضه کردند. من این گوشی را امتحان کردم. می‌توان آن را با دو کلمه توصیف کرد: کاربردی و صورتی.
مانند بسیاری از گوشی‌های ساده، روی آن هیچ اپلیکیشن، راه تماس با فروشگاه اپ و امکان سلفی گرفتن وجود ندارد. فقط یک بازی در آن وجود دارد. اگر بخواهید به موسیقی گوش بدهید، می‌توانید به رادیو اف ام متصل شوید.
شرکت سی سی اس اینسایت پیش‌بینی می‌کند که احتمالاً امسال در بریتانیا حدود چهارصد هزار تلفن ساده به فروش برسد. این میزان در حدی نیست که بتواند به این زودی‌ها آیفون را از جایگاه پرفروش‌ترین گوشی جهان پایین بیاورد اما بازار این گوشی‌ها بازارچندان بدی نیست.
من هم هفته گذشته میزان استفاده از صفحه‌نمایش گوشی‌ام را بررسی کردم. میزان استفاده من ۵ ساعت در روز بود. این یک علامت هشداردهنده بود. اما از جهاتی این تصویری واقعی نیست زیرا تلفن من ابزار کار من هم هست. وسیله‌ای است که از آن برای کارهای بانکی، خرید، مسیریابی، کنترل سلامت، پیگیری برنامه‌های خانوادگی، و البته بازی و شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنم.
پیت اچلز، استاد روانشناسی و ارتباطات علمی در دانشگاه باث اسپا که در مورد مسئله استفاده از صفحه نمایش مطالب زیادی نوشته است، می‌گوید: «آنچه معمولاً فراموش می‌کنیم این است که استفاده از گوشی‌های هوشمند، فواید زیادی هم برای ما دارد.»
او می‌گوید: «ما بیشتر روی نکات منفی تمرکز داریم. همیشه باید به یاد داشته باشیم این‌ها وسایلی برای رفاه بیشتر هستند و به ما کمک می‌کنند. جنبه‌های خوبی هم در استفاده از آن‌ها وجود دارد.»