نتیجه رکوردشکنی واردات طلا چیست؟

آن گونه که رئیس کل گمرک ایران به تازگی اعلام کرده است، واردات شمش طلای استاندارد در 5 ماه امسال با ثبت رکورد 30 تن و 633 کیلو‌گرم به یک میلیارد و 600 میلیون دلار رسید، این در حالی است که به گفته محمد رضوانی‌فر میزان واردات شمش طلا در ۵ ماه سال گذشته برابر با ۴ تن و ۲۳۳ کیلوگرم و به ارزش ۲۷۴ میلیون دلار بوده است؛ به عبارتی واردات شمش طلا که یکی از جایگاه‌های مهم عرضه آن، حراجی های مرکز مبادله ارز و طلا است؛  طی 5 ماه امسال نسبت به سال گذشته بیش از 6 برابر شده است، اکنون جای طرح این پرسش است که چرا در حالی که واردات شمش طلا 6 برابر شده تاثیری روی قیمت انواع شمش و مسکوکات در داخل کشور نگذاشته است مگر قیمت طلا و شمش آن نباید مانند سایر کالاهای دیگر از قانون عرضه و تقاضا تبعیت کند؟

قیمت هر سکه تمام بهار طرح جدید، از ابتدای امسال بالای 40 میلیون تومان نوسان می کند و آخرین قیمت آن در زمان نوشتن این یادداشت  بین 42 میلیون و تا 43 میلیون تومان است! چرا قیمت طلا و سکه در داخل کشور از قانون عرضه و تقاضا تبعیت نمی کند، مگر نه این که عرضه شش برابر بیشتر شده است ، آیا تقاضا هم 6 برابر شده که قیمت‌ها تغییر نمی کند یا اتفاقات دیگری درحال وقوع است.

به نظر می رسد بررسی این پرسش و یافتن پاسخ حقیقی آن یک وظیفه جدی برای سیاست گذار پولی و دستگاه های نظارتی است چراکه امکان قاچاق انواع طلا و سکه و شمش به خارج از کشور به دلیل حذف سود بازرگانی در واردات آن و امکان ایجاد تفاوت قیمت با کشورهای همسایه وجود دارد. همچنین پذیرش طلا و شمش برای رفع تعهد ارزی صادرکنندگان انگیزه را برای برخی از افراد سودجو برای واردات طلا به قصد رفع تعهد ارزی و سپس قاچاق آن با کمک عوامل خریدار شمش‌های وارداتی به خارج از کشور فراهم می کند.

در هر حال رکوردشکنی واردات طلا باید خاصیتی در کاهش قیمت طلا در بازار و فراهم کردن زمینه برای تقویت پول ملی داشته باشد وگرنه وسیله ای می شود برای افزایش ثروت سودجویان و برخی از ثروتمندان و درنتیجه افزایش فاصله طبقاتی در جامعه؛ سیاست گذار پولی و در راس آن بانک مرکزی باید بررسی کند به چه دلیل افزایش شش برابری واردات شمش نتوانسته تاثیری روی کاهش قیمت در داخل داشته باشد.

آن هم در حالی که به عقیده ی بسیاری از کارشناسان و با یک محاسبه سرانگشتی معلوم می شود که قیمت سکه دارای چندین میلیون تومان حباب است، حداقل خاصیتی که این رکورد شکنی واردات طلا باید داشته باشد، شکستن حباب های کاذب و واقعی ساختن قیمت سکه در بازارهای داخلی باید باشد که از این مسئله نیز هنوز خبری نیست و طبق برخی از محاسبات قیمت هر سکه تمام بهار طرح جدید(امامی) بالای 5 میلیون تومان حباب دارد. از سوی دیگر به تازگی در خبرها داشتیم که طی ۴۷ جلسه حراج شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا ، 9 هزار و ۵۲ کیلوگرم شمش به ارزش حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفته است. به عبارتی با فرض این که تمامی عرضه های حراجی ها در مرکز مبادله ارز و طلا از محل 30 تن طلاها و شمش های وارداتی باشد، باز وضعیت بالای 20 تن طلای دیگر معلوم نیست که البته همین فرضیه نیز جای بررسی دارد.

حال جای ورود جدی دستگاه های نظارتی به مسئله است، آیا حجم بالایی از شمش های وارداتی در داخل برای زمان های خاصی دپو می شود؟ آیا به خارج قاچاق می شود؟ آیا این حجم بالا به سفارش بانک مرکزی برای کنترل بازار وارد شده است و برخی ابهامات و سوالات دیگر که دستگاه های نظارتی و سیاست گذار پولی باید به پاسخی برای آن دست یابند، در غیر این صورت بازار طلا و سکه و شمش داخلی می تواند عرصه یکه تازی عده ای افراد سودجو و مافیاهای متصل به مراکز قدرت و ثروت شود./ خراسان