اعتماد نوشت: مرکز آمار ایران گزارش تحولات شاخص قیمت مصرف‌کننده در مرداد ماه را منتشر کرده است. این گزارش از آن جهت اهمیت دارد که مرداد ماه آخرین ماه مدیریت اقتصاد کشور توسط تیم اقتصادی دولت سیزدهم بوده و در واقع این آمارها، جزو آخرین اطلاعاتی است که مربوط به عملکرد دولت سیزدهم می‌شود. نگاه کلی به میزان تورم در مرداد ماه امسال نشان از کاهش شتاب افزایش قیمت‌ها در میانه تابستان دارد. چنان‌که در هر سه بازه زمانی نقطه به نقطه، سالانه و ماهانه، نرخ تورم کاهشی بوده است. هرچند، نرخ تورم نقطه به نقطه همچنان در کانال بالای 31درصدی جولان می‌دهد و حتی در گروه‌های مختلف کالایی مانند مسکن و اجاره‌بها، بالاترین سطح تورم را در بازه نقطه به نقطه شاهدیم. پيش از اين رييس كل بانك مركزي وعده داده بود كه در پايان امسال تورم تا كانال 20درصد كاهش پيدا كند و حالا دولت چهاردهم درحالي كار خود را آغاز کرده كه اقتصاد ايران با تورم بالاي 32درصدي دست و پنجه نرم مي‌كند.
تورم نقطه به نقطه
نرخ تورم نقطه به نقطه، به شتاب افزايش قيمت‌ها در بازه مرداد ماه 1403 نسبت به مرداد ماه 1402 اشاره دارد. در واقع اين شاخص نشان مي‌دهد كه خانوارها به‌طور ميانگين، چه ميزان بيشتر از پارسال همين موقع براي خريد يك «مجموعه كالا و خدمات يكسان» هزينه كرده‌اند. اين شاخص از آن نظر مهم است كه بازه قيمتي يك‌ساله را درنظر مي‌گيرد و كمك مي‌كند تا بفهميم چقدر نسبت به پارسال، قدرت خريد بيشتري نصيب خانوارها شده است، به همين دليل هم هست كه برخي كارشناسان تورم نقطه به نقطه را معيار بهتري براي نشان دادن وضعيت قيمت‌ها در بازه بلندمدت مي‌دانند. مرکز آمار می‌گوید تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور در مرداد ماه 31.6درصد بوده است. به عبارتی خانوارهای کشور به طور میانگین 31.6درصد بیشتر از مرداد ماه 1402 برای خرید یک مجموعه کالا و خدمات یکسان هزینه کرده‌اند. هر چند در مقایسه با تیر ماه سال جاری، تورم نقطه نقطه در مرداد ماه 6دهم درصد کاهش یافته است.
تورم اجاره باز هم بالا رفت
اما آمارها نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه اجاره مسكن در مرداد ماه 42.1درصد بوده است. این عدد نسبت به تیر ماه اندکی کاهش پیدا کرده اما به صورت ماهانه اين شاخص 3.3درصد رشد كرده است و التهاب بازار اجاره در میانه تابستان همچنان وجود داشته است.
پيش از اين آمارها نشان مي‌داد تورم اجاره پاييز در دو سال نخست دوره رياست‌جمهوري دولت سيزدهم بالاترين سطح را در ۱۲ سال گذشته داشته است. اين درحالي است كه از مهم‌ترين وعده‌هاي اين دولت، مهار قيمت‌ها در اين بازار بود. داده‌هاي آماري نشان مي‌دهد سهم شهرهاي كوچك از رشد اجاره در اين بازه زماني بيشتر بوده است. تورم ماهانه اجاره مسكن در ارديبهشت سال گذشته 1.7درصد بود. در مهر ماه به بيش از 4درصد رسيده و در پايان سال 2.4درصد شد. حالا و با آمار تازه مشخص مي‌شود كه از ابتداي امسال روند تورم اجاره مسكن به صورت ماهانه به كار خود ادامه داده و حتي در بخش نقطه به نقطه يعني تير ماه امسال نسبت به تير ماه سال گذشته به سطح بالای 43.2 هم رسید. بررسي آمارهاي رسمي بيانگر آن است كه فروردين ۱۳۹۶ متوسط قيمت مسكن نسبت به پايه حقوق، ماهانه ۴.۶ برابر برآورد مي‌شده و فروردين امسال، اين نسبت به ۱۱.۳ برابر رسيده است. اين بدان معناست كه افراد در سال جاري، بايد نسبت به سال ۹۶ زمان بيشتري را براي خريد خانه در انتظار سپري كنند. تورم مسكن طي سال‌هاي اخير سرعت بالايي داشته است. قيمت اين كالاي اساسي از دهه ۸۰ تاكنون بيش از دو هزار درصد رشد داشته و اين درحالي است كه ميزان افزايش دستمزدها كماكان نتوانسته خود را به آن برساند.
تورم 20 استان بالاتر از تورم عمومي
مانند تیر ماه امسال، نرخ تورم سالانه مرداد ماه هم در 20 استان كشور بيشتر از نرخ تورم ماهانه كل كشور بوده است. بالاترين نرخ تورم ماهانه در تير ماه بين استان‌هاي كشور را اصفهان داشته است. تورم ماهانه اين استان نسبت به تیر ماه 2.3درصد بالاتر رفته اما تورم سالانه آن در آستانه 40درصد است. كمترين ميزان تورم سالانه نيز متعلق به سيستان و بلوچستان با عدد 36.5درصد است. نکته جالب اینکه با گذشت یک ماه، هیچ تغییری در این لیست به وجود نیامده و اصفهان همچنان رکوددار تورم سالانه است و سیستان و بلوچستان با همان عدد تیر ماه، پایین‌ترین تورم سالانه را داشته است.
ركورد كاهشي تورم سالانه
نرخ تورم سالانه، درصد تغيير ميانگين اعداد شاخص قيمت در يك‌سال منتهي به ماه جاري، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در واقع تورم سالانه، ميانگين تغييرات قيمتي كالاها در يك‌سال نسبت به سال گذشته را اندازه‌گيري مي‌كند. اين شاخص از 36.1درصد در خرداد به 35.5درصد در تير ماه رسيده بوده و حالا در مرداد ماه به 34.8درصد رسیده است.
تورم سالانه تير ماه در كمترين سطح خود از اسفند 1401 به بعد قرار گرفته و از اين نظر يك ركورد را زده بود. حالا با آمارهای تازه مشخص می‌شود که تورم سالانه در مرداد ماه نیز به روند کاهشی خود ادامه داده است.
تورم ماهانه
نرخ تورم ماهانه در مرداد ماه 2درصد بوده که کاهش 0.2 واحد درصدی را نشان می‌دهد. براساس گزارش مرکز آمار نرخ تورم ماهانه در تیر ماه با ثبت عدد ۲.۲درصد برای سومین ماه متوالی افزایشی بود و تورم ماهانه برای چهارمین ماه متوالی در سال جدید بالاتر از ۲درصد به ثبت رسیده بود، اما حالا این روند چهار ماه شکسته شده است.