با انتخاب مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس‌جمهور منتخب، ماموریت سخت تشکیل دولت چهاردهم برعهده این سیاستمدار کهنه‌کار قرار گرفته است؛ ماموریتی دشوار که باید در زمانی اندک تا شهریورماه به نتیجه برسد و هر چه سریع‌تر سکان قوه مجریه را برعهده بگیرد.
طبق آن چه بهارستانی ها اعلام کرده اند 9 مرداد مراسم تحلیف مسعود پزشکیان نهمین رئیس جمهور کشورمان با حضور مهمانان عالی‌رتبه داخلی و خارجی در خانه ملت برگزار خواهد شد و پس از آن او باید ظرف مدت دو هفته و پیش از پایان مردادماه کابینه خود را برای گرفتن تایید صلاحیت، به مجلس معرفی کند.
حالا در تازه ترین خبر، پزشکیان در اطلاعیه‌ای ضمن قدردانی از مردم ایران، شاخص‌ها و معیارهای تعیین افراد را برای خدمت در دولت چهاردهم اعلام کرد. در این اطلاعیه 18 شاخص و معیار برای انتخاب برترین‌ها اعلام شده است که برخی از این معیارها عبارت اند از: «اعتقاد به قانون اساسی و قوانین بالادستی ـ اشتهار به پاک‌دستی، صداقت و شجاعت، داشتن نگرش ملی ، دوری از گرایش‌های جناحی قومی مذهبی و منطقه‌ای ـ باور به ضرورت توسعه عدالت ـ باورمند به ایده صدای بی‌صدایان و تحقق مطالبات زنان، جوانان و اقوام، باور به ضرورت همگرایی وفاق و انسجام ملی، معتقد و عامل به تخصص‌گرایی و شایسته‌گزینی ، باور به ضرورت همراهی و توأمانی مقاومت و انعطاف در سیاست خارجی و اعتقاد به کار کارشناسی.» با وجوداین اما گمانه زنی ها و تحلیل ها از این که چه کسانی در کابینه او حضور دارند، ادامه دارد.
آذری‌جهرمی : مسئولیتی در کابینه جدید نخواهم پذیرفت
اما آذری جهرمی وزیر سابق ارتباطات که نقش اثرگذاری در کمپین انتخاباتی مسعود پزشکیان داشت و از او به عنوان یکی از گزینه های جدی وزارت دولت چهاردهم یاد می شد؛ درکانال تلگرامی خود اعلام کرد که به دانشگاه بازخواهد گشت و پستی در هیئت دولت پزشکیان نخواهد داشت: «انتخابات به سرانجام رسید و ملت ایران و نظام اسلامی سرافراز شدند. مقدماتی بر آشتی مجدد مردم با حق و حقوقشان فراهم شد. امیدوارم این سرمایه قدر دانسته شود و حفظ شود.همان طوری که از ابتدای آغاز تبلیغات انتخابات نوشته بودم، امروز که کار انتخابات به سرانجام رسید، مسئولیتی در کابینه جدید نخواهم پذیرفت. معتقدم باید با مردم صادق بود و نباید با بازی با کلمات از وعده ای که داده شده عدول کرد؛ نیاز است نفس های تازه در روح دولت چهاردهم دمیده شود. چهره های تکراری برای مردم ملالت آورند. باید تمرکز کنم بر اتمام پایان نامه نیمه تمامم و ادامه تحصیل در مقطع دکترا، این برنامه قبلی من برای زندگی بود که همان را پیگیری خواهم کرد.برای رئیس جمهور منتخب و دولت آینده آرزوی موفقیت دارم.
او الان امید جمع زیادی از مردم است و با راستی، صداقت و پاک‌دستی و شجاعتی که دارد، انشاءا... در تمشیت امور اجرایی کشور هم خواهد درخشید. همچنان با بضاعت کمی که دارم و با همه توان از او و راهش حمایت خواهم کرد تا با اقدامات ایشان، همه باهم به زندگی برگردیم....» این اظهارات او در حالی است که پیش از این نیز محمدجواد ظریف که او هم یکی از اضلاع اصلی کمپین انتخاباتی پزشکیان بود، اعلام کرد که پستی در دولت چهاردهم نخواهد داشت. موضوعی که واکنش های زیادی را به همراه داشت و شایعاتی از اختلاف ظریف و آذری جهرمی با برخی از اطرافیان پزشکیان در فضای مجازی همراه شد. در همین راستا یک کانال تلگرامی نوشت:«اخباری که از چینش کابینه به گوش می‌رسد حاکی از این است که برخلاف ستاد پزشکیان که افرادی چون آذری جهرمی و ظریف چهره‌های اصلی‌اش بودند؛ حلقه اصلی تصمیم‌گیر چینش دولت، تیمی متشکل از علی ربیعی، الیاس حضرتی، محسن حاجی میرزایی، تاجگردون و چندنفر دیگر هستند. گویا در روزهای اخیر اختلافات این تیم با تیم نزدیک به روحانی و چهره‌هایی چون ظریف و جهرمی بالا گرفته و منجر به کنار گذاشته شدن این دو نفر از کابینه شده است.»
تکذیب سهم‌خواهی سیدمحمد خاتمی از کابینه پزشکیان
در همین راستا طی روزهای اخیر شایعاتی بدون ذکر منبع در فضای مجازی درباره سهم خواهی سیدمحمد خاتمی از کابینه دولت چهاردهم و رئیس جمهور منتخب مسعود پزشکیان منتشر شد. شایعاتی که با واکنش محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین همراه شد و او در واکنش به این ماجرا هرگونه سهم خواهی رئیس دولت اصلاحات را رد کرد و اخبار منتشرشده در این باره را نادرست خواند.
ظریف: پست معاون اولی را حاضر نیستم بپذیرم
ظریف همچنین در نشستی که با چند تن از کارفرمایان و فعالان اقتصادی داشت، در بخشی از اظهارات خود گریزی به کم و کیف چینش کابینه دولت پزشکیان زد و از جوان گرایی قابل توجه در کابینه او خبرداد: دولت منتخب به زودی نامه ای را در قالب فراخوان برای دریافت پیشنهادهای معرفی تیم اقتصادی دولت به شما کارآفرینان ارسال خواهد کرد تا در کمیته انتخاب وزرا مشارکت داشته باشید. بر اساس تصمیماتی که گرفته شده با هدف جوان سازی دولت قرار است ۶۰ درصد از وزرا برای نخستین بار وزیر شوند و شرایط سنی آنان نیز زیر ۵۰ سال باشند.»
وی افزود: «بنا داریم دولت جوانی تشکیل شود و واقعا قرار نیست افرادی مانند من که بارها مسئولیت داشته ایم دوباره در این دولت مسئولیت بگیریم، در دوره تبلیغات ریاست جمهوری بارها تاکید کرده ام که من ظریف در دولت مسئولیتی نمی خواهم و برای پست و مقام نیامده ام، حتی پست معاون اولی را به خاطر پست و مقامش حاضر نیستم بپذیرم. پزشکیان به شدت سالم و صادق است به همین دلیل به میدان آمدم و از وی حمایت کردم.» ظریف همچنین با اشاره به تلاش ها برای معرفی کابینه ای توانمند افزود:«در هر صورت من تحت هر شرایطی با سهم خواهی مخالفم و معتقدم روند انتخاب کابینه باید کاملا شفاف باشد؛ به همین خاطر در نظر داریم بخش خصوصی را در انتخاب تیم اقتصادی دولت دخیل کنیم. باید این مسیر را با هم طی کنیم و تا جایی که می توانیم به دولت در کاهش مشکلات اقتصادی و رفع موانع کمک کنیم.»
جوانگرایی خوب اما ناکافی
جوان گرایی که مورد تاکید ظریف هم بود البته با استقبال برخی چهره ها همراه شده است . محمد مهاجری نوشت :« این که آقای پزشکیان اعضای دولت خود را از وزیراولی ها برگزیند علاوه بر آن که یک رخداد بی نظیر در سال های پساانقلاب است، انتظارات بسیاری را هم برآورده می‌کند. وزرای دولت های قبل هر آنچه می‌خواستند انجام بدهند در دوران تصدی خود انجام داده‌اند.» شهاب‌الدین طباطبایی فعال سیاسی اصلاح طلب نیز تاکید کرد: «کابینه پزشکیان باید خالی از سالمندان و وزرای تکراری باشد.
دیگر قرار نیست ترکیب کابینه جنسیتی و فقط شامل مردان باشد.» رضا رشیدپور نیز با تاکید بر این که کابینه پزشکیان جای افراد خسته و تکراری نیست، نوشت: « از رئیس‌جمهور دور شوید. بگذارید در آرامش و مطابق وعده استفاده از کارشناسان زبده و نخبگان جوان کابینه خود را انتخاب کند. این هشدار جدی است. مردم چهره‌های خسته و تکراری و مردود نمی‌خواهند.» با وجود این برخی معتقدند که جوانگرایی صرف نباید معیار انتخاب کابینه باشد. در همین باره کاربری نوشت: «میدان دادن به جوانان اقدامی پسندیده است اما به نظر می رسد «شایسته گزینی» معیار بهتری برای انتخاب وزرا باشد؛ قطعا این فرد شایسته می تواند گاهی یک جوان متخصص، با دانش و نخبه باشد اما معیار «وزیر اولی» و «جوانی» به تنهایی، می تواند منجر به تکرار برخی اشتباهات دولت قبل شود!»
توصیه ها برای چینش هیئت دولت
در کنار موضوع جوانگرایی برخی دیگر از کارشناسان و رسانه ها توصیه هایی نسبت به چینش کابینه رئیسی در فضای مجازی مطرح می کنند. در همین باره محمد فاضلی نوشته است:« جناب آقای رئیس‌جمهور توافق‌سازی از طریق کابینه ائتلافی را فراموش نکنید. کابینه ائتلافی شایستگان در شرایط نزاع سیاسی شدید ایران امروز می‌تواند تسهیل‌کننده توافق‌سازی بر سر مسائل، راهبردها و روش‌های حل مسئله، به‌کارگیری شایستگان بیشتر، و جلوگیری از گذاشتن چوب لای چرخ دولت شود.»
محمد ذاکری فعال سیاسی اصلاح طلب نیز نوشته است: «در بسیاری از کشورهای جهان این وظایف برعهده احزاب است. بسته به این که نظام سیاسی ریاستی یا پارلمانی باشد احزاب موظفاند ضمن رصد دائم اوضاع کشور و سازمان‌های دولتی از یک‌سو با تشکیل گروه‌های مطالعاتی در فرایند خط‌مشی‌گذاری و اجرای خط‌مشی به پارلمان و دولت کمک کنند و از سوی دیگر با طراحی ساز و کارهای روشن و استاندارد نسبت به شناسایی همه استعدادهای مدیریتی و قرار دادن آن ها در مسیر کارراهه رشد سیاسی و حزبی فهرستی از افراد شایسته و مجهز به سیاست‌ها و برنامه‌های مشخص برای تصدی جایگاه‌های مختلف داشته باشند و در صورت نیاز به دولت‌ها معرفی کنند و در قبال عملکرد آن فرد نیز مسئولند.» حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم رئیس کمیسیون امور زیربنایی و تولیدی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در اظهارات جدید خود درباره ویژگی های کابینه دولت چهاردهم گفت: کابینه‌ای می‌تواند موفق باشد که عناصر حاضر در آن از شایستگی‌های بالا در حوزه تصدی‌گری برخوردار باشند؛ بنابراین شایسته‌گزینی کابینه کمک می‌کند تا امور بهتر سامان یابد. نکته دوم این است که همه اعضای کابینه خصوصا تیم اقتصادی کابینه باید با یکدیگر هماهنگ باشند. در تیم اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس بانک مرکزی تاثیر زیادی در جهت‌گیری‌ها و تصمیمات دارند. آنان باید از خط‌مشی اقتصادی دولت و نظام تبعیت کنند و به شدت از خنثی کردن یا تخریب توان یکدیگر اجتناب کنند.»