باتوجه به افزایش و به عبارت بهتر هدر رفت آب در منازل مسکونی، طرح استفاده از آب خاکستری در فلاشتانکها و آبیاری فضای سبز مورد بررسی جدی قرار گرفته است.
فاضلاب تولید شده در خانه شامل فاضلاب تولیدی آشپزخانه، حمام و ماشین لباسشویی (به جز فاضلاب توالت) آب خاکستری میگویند که تقریباً ۵۰ تا ۸۰ درصد فاضلاب شهری را تشکیل میدهد. آب خاکستری پس از تصفیه، میتواند بسته به نوع و میزان تصفیه اعمال شده، برای مصارف غیر شرب، آبیاری سطحی و زیرزمینی، لباسشویی و سرویس بهداشتی، مورد استفاده مجدد قرار گیرد. درواقع میتوان مسیر لوله کشی آب خاکستری را در خانه یا ساختمانی تغییر داد و پس از تصفیه برای مواردی که ذکر شد مورد استفاده قرار بگیرد.
البته تصفیه و استفاده از آب خاکستری الزامات فنی و بهداشتی زیادی دارد اما اگر بتوان از آن بهره گرفت، باعث میشود بخش اعظمی از آبی که استفاده شده مجدداً بازچرخانی شود و از آب شرب استفاده نشود. در برخی کشورها و ژاپن از این پکیجها استفاده میکنند و تسهیلاتی برای آن در نظر گرفتهاند ولی در ایران یک بحث جدید و نو در محسوب میشود.
از سال ۱۳۹۸ موضوع بازچرخانی آب خاکستری در وزارت نیرو پیگیری میشود، حفاظت از آب شیرین، حفاظت از منابع آب سطحی و زیرزمینی و تأمین آب از مزایای استفاده مجدد از آب خاکستری است. طبق بند ع تبصره ۸ بودجه ۱۴۰۲ باید از ظرفیتهای پساب فاضلاب و منابع غیرمتعارف در بخش صنعت و کشاورزی استفاده کنیم که در این زمینه تاکنون صنایع بزرگی چون فولادمبارکه اصفهان، ذوبآهن اصفهان و صنایعی در خراسان جنوبی، خراسان رضوی و کرمان قراردادهایی را در جهت ایجاد تأسیسات جمعاوری، تصفیه و انتقال پساب منعقد کردهاند و در زمینه کشاورزی نیز اقدامانی در راستای جایگزینی پساب در بخشهای غیرمثمر و آبیاری فضای سبز با منابع متعارف آغاز شده است.
آنطور که هاشم امینی - مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور بهتازگی اعلام کرده استفاده از منابع آب خاکستری در ساختمانهای مسکونی نیز در دستور گار قرار گرفته است این اقدام، اقدامی مهم در راستای مدیریت بهینه مصرف آب در ساختمانها است بهگونهای که از پساب تصفیهشده آب مصرفی در روشوییها و سینک ظرفشویی بتوان با بازچرخانی و تصفهی در ساختمانها، برای فلشتانکها و آبیاری فضای سبز همان ساختمانها استفاده کرد.
به گفته وی در این زمینه باید سازمان نظام مهندسی ساختمان پای کار بیاید تا با تأکیدات قانونی و ظرفیتهای مباحث ۱۶ و ۱۹ قوانین ساختمان بتوان این امر مهم را پیادهسازی کرد.
از کل آبی که در یک واحد مسکونی مصرف میشود، ۴۰ درصد صرف استحمام، ۲۰ درصد صرف ماشین لباسشویی و ظرفشویی، ۱۲ درصد صرف شست و شوی دست و مسواک زدن و ۱۰ درصد صرف آبیاری گل و گیاه و مابقی صرف شرب، پخت و پز و ... میشود. درواقع حدود ۷۰ درصد فاضلابهای خانگی، آب خاکستری است و در حال حاضر باتوجه به اینکه وضعیت منابع آبی کشور مطلوب نیست و بخش زیادی از این آبها امکان بازچرخانی دارد باید به این موضوع توجه حدیتری شود.