یکی از مهم‌ترین موضوعات تاثیرگذار در کیفیت رانندگی با خودروهای دستی، میزان راحتی تعویض دنده است. اگر به‌هر دلیل جا رفتن دنده خودرو سخت شود، رانندگی با آن مشکل خواهد شد. یکی از عوامل کلیدی که موجب بد جا رفتن دنده ماشین می‌شود، ساییده شدن لنت‌های صفحه کلاچ است. هر چقدر هم که اصول رانندگی حرفه‌ای را به‌خوبی رعایت کنید، باز هم عمر مفید دیسک و صفحه کلاچ خودرو محدود است و باید آن‌ها را تعویض کنید.
در ادامه به بررسی بهترین زمان تعویض دیسک و صفحه خودرو می‌پردازیم.
چرا باید دیسک و صفحه کلاچ خودرو تعویض شود؟
زمانی که پای خود را روی پدال کلاچ فشار می‌دهید، در واقع فرمان درگیر شدن دیسک و صفحه کلاچ با سایر قطعات به‌منظور قطع و وصل اتصال بین موتور و گیربکس را صادر می‌کنید. روی سطح دیسک، لنت قرار دارد که در معرض تماس مستقیم با قطعات دیگر قرار می‌گیرد.
لنت با استفاده از پرچ روی سطح دیسک جانمایی می‌شود. به‌مرور زمان در اثر اصطکاک بیش از حد، لنت صفحه کلاچ ساییده می‌شود. در این حالت زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو فرا می‌رسد. در غیر این صورت عملا فرآیند تعویض دنده در خودرو با مشکل روبه‌رو می‌شود.
البته داستان به همین‌جا محدود نمی‌شود. بلکه عدم تعویض به‌موقع دیسک و صفحه کلاچ، باعث آسیب رسیدن به فلایویل می‌شود. اتفاقی که خسارت چند میلیون تومانی را روی دست شما باقی می‌گذارد.
زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو
نکته اصلی که باید در نظر داشته باشید آن است که نمی‌توان عدد مشخصی را برای زمان تعویض دیسک و صفحه خودروهای مختلف تعیین کرد. کیفیت لنت و سیستم انتقال قدرت خودرو نقش بسزایی در زمان تعویض صفحه کلاچ دارد.
به‌طور کلی تجربه نشان می‌دهد که کیلومتر تعوض دیسک و صفحه برای خودروهای سواری با گیربکس دستی ایرانی حدود 45 تا 60 هزار کیلومتر است. از طرفی دیگر معمولا زمان تعویض صفحه کلاچ اتوماتیک طولانی‌تر است. اگر اصول رانندگی با خودروی اتومات را به‌درستی رعایت کنید، تا 120 هزار کیلومتر هم می‌توانید روی سلامت دیسک و صفحه کلاچ حساب کنید.
در جدول زیر می‌توانید زمان تعویض صفحه کلاچ خودروها را بر اساس پیشنهاد دفترچه راهنمای اختصاصی آن‌ها مشاهده کنید.
زمان تعویض دیسک و صفحه دنا 60 هزار کیلومتر
زمان تعویض دیسک و صفحه تیبا 50 هزارکیلومتر
زمان تعویض دیسک و صفحه برلیانس 70 هزار کیلومتر
زمان تعویض صفحه کلاچ ۲۰۶ 60 هزار کیلومتر
زمان تعویض صفحه کلاچ پراید 50 هزارکیلومتر
دقت داشته باشید که ممکن است دیسک و صفحه حتی بعد از رسیدن به حد نصاب تعیین شده بدون مشکل به‌کار خود ادامه دهد؛ اما بهتر است که در زمان توصیه شده دفترچه خودرو، حتما سلامت دیسک و صفحه را چک کنید تا در صورت نیاز، کیت کلاچ خودرو را جایگزین نمایید.
به‌دلیل نوع متریال به‌کار رفته در تولید دیسک و صفحه‌های جدید، کمتر پیش می‌آید که این قطعات قبل از فرا رسیدن کیلومتر تعویض دیسک و صفحه، نیاز به جایگزین شدن داشته باشند.
نشانه‌های فرارسیدن زمان تعویض دیسک و صفحه
چند نشانه مهم را می‌توان برشمرد که در صورت وقوع باید نسبت به بررسی سلامت دیسک و صفحه اقدام کنید. اولین موضوع لرزش غیرعادی ماشین در زمان آغاز حرکت است. البته لرزش خودرو ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد. در عین حال اگر این اتفاق با بدجا رفتن دنده یک همراه بود، به احتمال بسیار زیاد، زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو فرا رسیده است.
از سویی دیگر سفت شدن پدال کلاچ هم باید شما را حساس کند. گاهی اوقات این مشکل مربوط به سیم کلاچ است که از حالت کالیبره خارج می‌شود. اما در مواردی نیز به دلیل ساییده شدن لنت صفحه کلاچ، انتقال قدرت به‌خوبی صورت نمی‌گیرد.
بعضا شاهد صداهای غیرعادی هنگام فشردن کلاچ یا برداشتن پا از روی آن هستیم. این اتفاق ممکن است ناشی از خرابی بلبرینگ کلاچ باشد. در عین حال می‌تواند نشانه ساییده شدن دیسک و صفحه نیز باشد.
اگر بعد از روشن شدن خودرو، عدم تناسب بین دور موتور و سرعت ماشین را شاهد هستید، باید نیم نگاهی نیز به سلامت دیسک و صفحه داشته باشید.
بعضی از راننده‌ها از یک ترفند خاص برای بررسی سلامت دیسک و صفحه استفاده می‌کنند. آن‌ها خودرو را در حالت درجا روی دنده 2 قرار می‌دهند و پای خود را از روی پدال کلاچ برمی‌دارند. اگر خودرو خاموش شود، نشان‌دهنده سلامت دیسک و صفحه است. اما اگر ماشین خاموش نشود و شروع به حرکت کند، دیسک و صفحه نیاز به تعویض دارد.
دلایل خرابی زودهنگام دیسک و صفحه کلاچ خودرو
تا اینجا درباره زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو بحث کردیم. گاهی اوقات ممکن است دیسک و صفحه خودرو خیلی زودتر از موعد ذکر شده نیاز به تعویض پیدا کند. چند دلیل برای این اتفاق می‌توان برشمرد که مهم‌ترین آن‌ها را در اینجا مشاهده می‌کنید:
کیفیت نامناسب دیسک و صفحه
عدم نصب صحیح دیسک و صفحه
انتخاب دنده نامناسب حین رانندگی
عدم فشردن کامل کلاچ حین تعویض دنده
نگهداشتن پدال کلاچ برای طولانی مدت در ترافیک
وارد کردن فشار بیش از حد به خودرو (مثل بار و سرنشینان غیرعادی)
چگونه مدت زمان تعویض دیسک و صفحه را افزایش دهیم؟
در ادامه باید به این موضوع بپردازیم که آیا راهی برای عقب انداختن مدت زمان تعویض دیسک و صفحه ماشین وجود دارد یا خیر؟ اولین موضوعی که باید در نظر داشته باشید، جنس و کیفیت دیسک و صفحه است. شما باید حتما کیت کلاچ استاندارد را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید.
موضوع بعدی آن است که در زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو، لازم است قطعات دیگری را نیز به‌همراه آن جایگزین کنید. قیفی گیربکس، کاسه نمد گیربکس و میل لنگ، بوش‌های دو شاخه کلاچ بالایی و پایینی از جمله این قطعات هستند. همچنین پیشنهاد می‌کنیم روغن گیربکس خودرو را نیز همزمان عوض کنید.
در کنار این موارد باید به رفتار رانندگی نیز به‌عنوان عامل تاثیرگذار اشاره کنیم. سعی کنید حتما در حالت درجا خودرو را خلاص کنید. همچنین هنگام تعویض دنده، پدال کلاچ را کامل فشار دهید و بلافاصله پس از جا رفتن دنده، آن را رها کنید. میزان بار یا تعداد سرنشینان غیرعادی هم به دیسک و صفحه فشار زیادی وارد می‌کند.
کلام پایانی
در این مطلب بهترین زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو را بررسی کردیم. همان‌طور که شاهد بودیم، باید بین 45 تا 60 هزار کیلومتر یکبار، دیسک و صفحه ماشین‌های دستی را تعویض کنید. این عدد برای خودروهای اتومات بین 100 تا 120 هزار کیلومتر است. فراموش نکنید که رفتار رانندگی شما تاثیر زیادی روی عمر مفید دیسک و صفحه دارد. سعی کنید تا جای ممکن در حالت درجا خودرو را خلاص کنید تا میزان سایش دیسک و صفحه به‌حداقل برسد.