ویروس تبخال می‌تواند برای مدت‌های طولانی به شکل پنهان در بدن زنده بماند و به صورت دوره‌ای باعث ایجاد تاول‌هایی شود که مدام می‌ترکند و به زخم‌های سرباز تبدیل می‌شوند. در صورتی که با تبخال کاری نداشته باشید، علائم ظاهری‌اش بعد از ۱۰ تا ۱۴ روز بهبود پیدا می‌کند؛ اما در این مدت سبب قرمزی پوست، درد، سوزش و البته خجالت‌زدگی فرد برای حضور در اجتماع می‌شود.
به همین دلیل بسیاری از افراد به دنبال پیدا کردن روش‌هایی طبیعی برای درمان این مشکل هستند. هرچند برخی از دارو‌های طبیعی برای درمان آثار تبخال وجود دارند، عامل ویروسی که سبب ایجاد تبخال می‌شود، به لحاظ حقیقی از بین نمی‌رود. در صورتی که بتوانید عواملی را که سبب بروز و ایجاد تبخال می‌شوند، شناسایی کنید، به احتمال قوی می‌توانید از بروز تبخال جلوگیری کنید.
تقویت سیستم ایمنی بدن با داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب، تغییر سبک زندگی و احتیاط بیشتر در زمانی که به تبخال دچار شده‌اید، از مهم‌ترین عوامل کنترل و درمان تبخال به شمار می‌روند.
مواد غذایی مفید برای درمان تبخال
تمامی افرادی که به تبخال دچار می‌شوند، علائم مشترکی را از خود نشان نمی‌دهند. تعداد زخم‌ها، میزان شدت آنها، میزان مسری بودن و مدت زمانی که روی بدن باقی می‌مانند، همگی این موارد به قدرت دستگاه ایمنی افراد بستگی دارد.
خوراکی‌های که برای درمان تبخال مفیدند، عبارت‌اند از:
۱ - مواد مغذی
اولین قدم برای درمان تبخال افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن است. برای این منظور باید از مواد مغذی بیشتری استفاده کنید. با اضافه کردن این مواد به رژیم غذایی خود تا جای ممکن جلوی ویروس تبخال را خواهید گرفت.
۲ - مواد غذایی سرشار از لیزین
این آمینو اسید از تکثیر ویروس تبخال جلوگیری می‌کند. حبوبات، ماهی، بوقلمون، مرغ و سبزیجات حاوی لیزین هستند.
۳ - سبزیجات قرمز و نارنجی رنگ
این نوع از سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مثل کاروتنوئید‌ها (که در هویج یافت می‌شود)، بیوفلاونوئید‌ها و ویتامین C هستند که به از بین بردن جای زخم و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک فراوانی می‌کنند.
۴ - ماهی
ماهی یکی از مهم‌ترین منایع تأمین کننده امگا ۳ برای بدن است که به درمان التهاب و ترمیم بافت‌ها کمک می‌کند.
۵ - پروتئین
افرادی که دچار تبخال می‌شوند، برای کوتاه کردن طول درمان به پروتئین بیشتری نیاز دارند، به همین دلیل باید از مواد غذایی سرشار از پروتئین همچون ماهی‌های غیر پرورشی، مرغ و گوشت قرمز کم چرب استفاده کنند و در هر وعده غذایی ۱۰۰ گرم پروتئین دریافت کنند.
۶ - زینک
زینک (روی) برای انجام واکنش‌های شیمیایی که به ترمیم و محافظت از بدن در برابر ویروس و عفونت‌ها کمک می‌کنند، ضروری است. استفاده از زینک به صورت موضعی روی پوست برای درمان تبخال مفید است. البته دریافت زینک با مصرف پروتئین می‌تواند در فرآیند بهبود نیز تاثیر بگذارد. خوراکی‌هایی مانند جگر، گوشت گاو، آجیل و سبزیجاتی مثل اسفناج سرشار از زینک هستند.
خوراکی‌های مضر برای تبخال
تعدادی از مواد غذایی سبب افزایش التهاب، ضعف سیستم ایمنی بدن و افزایش حساسیت پوستی خواهند شد. سعی کنید از مصرف غذاهایی که در ادامه به آن اشاره شده است، بپرهیزید:
۱ - قند و شکر افزودنی
ضعف در سیستم ایمنی و بد‌تر شدن التهابات از جمله مضرات شکر و قندی است که در فرآیند تولید به مواد غذایی افزوده می‌شود. شکر و قند را می‌توان در نوشابه، اسنک‌ها و مواد خوراکی مانند ماست، غلات صبحانه، شکلات‌ها و نوشیدنی‌های انرژی‌زا و… پیدا کرد.
۲ - الکل
مصرف الکل و تنباکو می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را مختل کند و باعث بروز نشانه‌هایی مثل احساس خستگی، درد و التهاب پوستی شود.
۳ – خوراکی‌های فرآوری شده
بسیاری از مواد غذایی فرآوری شده حاوی روغن‌های هیدروژنه هستند و باعث ضعف دستگاه ایمنی می‌شوند. اینگونه از مواد غذایی سبب بروز آلرژی و حساسیت خواهند شد و به جز کالری خاصیت دیگری ندارند.
۴ - مواد غذایی اسیدی
این مواد سبب افزایش خارش پوست و همچنین افزایش درد در قسمتی که تبخال ظاهر شده است، می‌شود. بهتر است در مواقعی که دچار تبخال هستید، از مصرف گوجه فرنگی، پرتقال، سرکه و سایر مرکبات اجتناب کنید.
سایر روش‌ها برای درمان تبخال
۱ - مکمل‌ها
گیاهان ضد ویروسی: مانند آقطی، گل همیشه بهار، سرخار گل، سیر، گون و ریشه شیرین بیان.
لیزین: روزی ۳ وعده هر مرتبه ۱۰۰۰ میلی گرم برای پیشگیری از شیوع بیشتر.
استفاده از عصاره فرنجمشک (وارنگ بو) به صورت موضعی: (این گیاه تسکین دهنده و برای درمان اگزما پوستی نیز مفید است.)
ویتامین C : ۱۰۰ میلی گرم به صورت روزانه برای تقویت سیستم ایمنی بدن.
زینک: ۳۰ میلی گرم روزی دو مرتبه، برای تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از فعال شدن ویروس تبخال.
ب. کمپلکس: روزانه ۵۰ میلی گرم ویتامین B. برای مقابله با استرس و شیوع تبخال.
۲ - روغن‌های ضروری
روغن‌های ضروری مانند روغن میخک و روغن درخت چای برای درمان تبخال بسیار موثر و مفید هستند. روزی ۳ مرتبه و هر مرتبه به اندازه ۱ تا ۳ قطره از این روغن‌ها را مصرف کنید. در صورتی که پوست حساسی دارید، این روغن‌ها را با روغن جوجوبا یا روغن نارگیل ترکیب کنید تا از غلظت آنها کاسته شود.
۳ - درمان درد ناشی از زخم‌ها
• زخم‌ها را باز نکنید تا بتوانید از شیوع آنها در سراسر بدن جلوگیری کنید و بعد از تماس با زخم ها دست‌های خود را بشویید.
• کسی را نبوسید و از وسایل مشترک استفاده نکنید. از به اشتراک گذاشتن مسواک، رژ لب و سایر لوازم آرایشی خودداری کنید.
• هنگامی که زخم بهبود پیدا کرد، حتما مسواک خود را عوض کنید؛ زیرا احتمال دارد ویروس روی مسواک باقی مانده باشد و دوباره سبب ایجاد مشکل شود.
• برای کاهش حساسیت از صابون‌های طبیعی و آب گرم استفاده کنید.
• برای رفع درد از کرم‌های ضد خارش یا وازلین استفاده نکنید.
• اگر درد دارید، یک حوله گرم روی ناحیه‌ای که تبخال ظاهر شده است، بگذارید و یا دوش آب گرم بگیرید.
• اگر تبخال اطراف دستگاه تناسلی قرار دارد، از یک حوله جداگانه استفاده کنید؛ زیرا احتمال انتقال ویروس وجود دارد.
علائم تبخال
تبخال یا هرپس سیمپلکس یک بیماری ویروسی است که با ویروسی به همین نام ایجاد می‌شود و موضع درگیر به صورت التهاب و مجموعه تاول‌های ریز نمایان می‌شود. ویروس هرپس سیمپلکس عامل بیماری تبخال است که ممکن است در آلات تناسلی هر دو جنس، مغز و چشم آشکار شود و گاه ممکن است به فلج بی‌انجماد. برای تبخال هنوز درمان قطعی وجود ندارد و اگر ویروس وارد بدن شود تا پایان عمر همراه شخص خواهد ماند و در هنگام ضعف دفاعی بدن بروز می‌کند. اگرچه در برخی از بیماران و پس از چندین سال از بازگشت بیماری ناگهان تظاهر دوباره تبخال از بین می‌رود، همچنان ناقل ویروس به دیگران خواهند بود.
تبخال عبارت است از ویروس‌هایی که باعث ایجاد زخم‌های چرکینی روی پوست می‌شوند. دو نوع از تبخال‌ها از همه شایع‌ترند که عبارت‌اند از:
هردو عفونت HSV-۱، HSV-۲: مهم‌ترین عاملی که باعث می‌شود افراد به تبخال مبتلا شوند، ویروس "HSV-۱" است. این ویروس سبب ایجاد زخم‌هایی در بخش‌هایی از دهان و لب می‌شود که به آن "تب آبله" نیز می‌گویند. ممکن است یک فرد در کودکی به این ویروس آلوده شده باشد و ویروس به صورت پنهان و غیر فعال در بدن باقی مانده باشد. به همین دلیل زمانی که دستگاه ایمنی بدن ضعیف می‌شود، نشانه‌های تبخال بیشتر نمایان می‌شوند.
ویروس "HSV-۲": معمولا عامل تبخال ناحیه تناسلی است که سبب ایجاد جوش در این ناحیه می‌شود و بنا به آمارها از هر سه بزرگ‌سال یک نفر به آن مبتلا می‌شود.
هر دو ویروس بسیار مسری هستند و سبب ایجاد زخم در بخش‌هایی از بدن می‌شوند.
نشانه‌های تبخال عبارت‌اند از:
• ایجاد زخم یا تاول‌هایی در اطراف لب، درون دهان، دستگاه تناسلی، باسن و قسمت بالای ران.
• تبخال نوع اول عموما زبان، لب‌ها، لثه و فک را تحت تاثیر قرار می‌دهند و تبخال نوع دوم در آقایان در اطراف آلت جنسی و در زنان در اطراف دهانه رحم بروز می‌کند.
• این زخم‌ها برخی مواقع دردناک و چرکین هستند. در اطراف ناحیه زخم نیز درد، حساسیت و التهاب وجود خواهد داشت.
• بیمار می‌تواند قبل از بروز تبخال وجود آن را حس کند؛ زیرا قبل از بروز تبخال دچار حس خارش و حساسیت می‌شود.
• برخی افراد مبتلا به تبخال نشانه‌های بیماری سرماخوردگی از جمله خستگی، بی‌قراری، درد یا کمی تب را دارند.
دلایل بروز تبخال
تبخال از راه رابطه جنسی و به دلیل عملکرد ضعیف سیستم ایمنی و گاه رژیم غذایی نامناسب ایجاد یا منتقل می‌شود. انواع ویروس تبخال از راه تماس مستقیم با ناقل ویروس منتقل می‌شوند. ویروس در دهان، ناحیه تناسلی و مایع مخاطی وجود دارد و از راه تماس پوست با پوست و تماس با زخم یا ناحیه تناسلی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.
نوع اول ویروس تبخال معمولا از راه تماس دهانی و نوع دوم آن از راه تماس جنسی منتقل می‌شود. نتایج یک یافته نگران کننده نشان می‌دهد که امروز افراد بیشتری بر اثر ویروس "HSV-۱" به تبخال ناحیه تناسلی مبتلا می‌شوند. حدود ۸۵ درصد افراد مبتلا به این نوع تبخال از وجود آن اطلاعی ندارند و این یکی از دلایل رشد سریع این نوع تبخال است. مطالعات نشان می‌دهند که ویروس "HSV-۱" عامل ابتلای ۵۰ درصد جوانان به تبخال ناحیه تناسلی است.
کار‌هایی که موجب بروز تبخال می‌شوند
• بوسیدن فردی که ناقل ویروس فعال تبخال است
• فعالیت جنسی با فرد مبتلا به تبخال
• تماس با تبخال یا ترشحات آن
• ابتلا به بیماری‌هایی که دستگاه ایمنی را تضعیف می‌کنند، مانند ایدز یا هپاتیت
• رژیم غذایی نامناسب که سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود
• سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و استفاده از مواد مخدر