ماجرای اختصاص خودرو به مادران در قالب مصوبات مجلس با چالش‌هایی همراه شده و آمارها نشان می‌دهد که از یک طرف خودروسازان نمی‌توانند به تعهداتشان به خوبی عمل کنند و از طرف دیگر بخشی از مادران موفق به دریافت خودرو نشده‌اند.
بسیاری از مادران نسبت به اجرای این طرح گلایه دارند و برخی هنوز با وجود آن که ماه‌ها از ثبت‌نامشان می‌گذرد، موفق به دریافت خودرویشان نشده‌اند.
برخی دیگر از مادران گلایه دارند که طرح‌هایی که از سوی خودروسازان ارائه می‌شود، مطابق سطح معیشت و منابع مالی خانواده‌ها نیست؛ به این معنا که خودروهایی برای ثبت‌نام ارائه می‌شود که بیش از حد گران است. برخی دیگر بر این باورند که چون خودروسازها قصد تخصیص خودرو ندارند، خودروهای گران قیمت ارائه می‌کنند.
یکی از مادرانی که سال گذشته در طرح مادران برای خرید خودرو ثبت‌نام کرده ولی هنوز موفق به خرید خودرو نشده است، به همشهری گفت: من در ابتدای زمستان سال قبل، از طریق سامانه یکپارچه خودرو، اقدام به ثبت‌نام در طرح مادران کردم؛ اما در آن زمان فقط ۲خودرو یعنی خودروهای هایما و لاماری ارائه شده بود و خودروی دیگری برای اجرای طرح مادران ارائه نشده بود که هر دو خودرو بالای ۱.۵میلیارد تومان قیمت داشتند.
او با بیان اینکه با وجود بالا بودن قیمت در طرح ثبت‌نام کرده است، ادامه داد: پس از ثبت‌نام در بهمن‌ماه۱۴۰۲ به من اعلام شد که خودروی هایما به من تخصیص یافته و در این دوره یک مهلت ۴روزه تعیین شد که مبلغ یک میلیارد و ۴۳۰میلیون تومان به‌حساب شرکت خودروساز واریز کنم که موفق به تأمین این مبلغ نشدم.
او افزود: برای بار دوم در اسفند ماه، پیامک جدیدی با همان محتوای قبلی به من داده شد تا مبلغ موردنظر را تأمین کنم و هفته گذشته برای سومین بار، پیامک جدیدی به من ارسال و اعلام شد که تا ۲۹اردیبهشت برای تکمیل وجه فرصت دارم که البته در هر ۳ نوبت موفق به تأمین مبلغ موردنظر نشدم.
او توضیح داد: بسیاری از خانواده‌ها قدرت تأمین این مبلغ را ندارند و بهترین حالت این است که خودروهایی در حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان ارائه شود که خانواده‌ها قدرت تأمین این مبلغ را داشته باشند.
او در پاسخ به این پرسش که چرا در گذشته که خودروهای ارزانقیمت‌تری ارائه شده بود شرکت نکرده است، گفت: در گذشته بارها برای خرید خودرو از طریق طرح مادران اقدام کردم اما در نهایت خودرویی به من تخصیص پیدا نکرد.
او اضافه کرد: برای من واضح نیست؛ چرا خودروسازان در این طرح، خودروهای گرانقیمت و لاکچری ارائه می‌کنند که کمتر کسی قادر به پرداخت وجه موردنظر آن است.
او افزود: اینکه گفته می‌شود چرا مادرها دلال شده‌اند و حواله‌های خود را در بازار می‌فروشند، به‌دلیل این است که خودروهای معقولی برای ارائه وجود ندارد؛ در واقع یک طرح به مادران اختصاص یافته اما عملا خودرویی ارائه نمی‌شود که متناسب با بودجه خانواده باشد.
او در پاسخ به این پرسش که خودروی مطلوب شما که مطابق بودجه شما باشد، چه خودرویی است، گفت: مثلا خودروی شاهین یا خودرویی که در حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان باشد، می‌تواند متناسب با بودجه برخی از خانواده‌ها باشد.
سال۱۴۰۰، مجلس شورای اسلامی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت را تصویب کرد؛ در این طرح امتیازاتی برای مادران، جهت افزایش فرزندآوری ازجمله دریافت خودرو در نظر گرفته شد. در واقع، براساس ماده۱۲ این قانون، شرکت‌های خودروساز داخلی مکلف شدند از زمان ابلاغ این قانون، یک خودروی ایرانی به قیمت کارخانه به انتخاب و به نام مادران پس از تولد فرزند دوم به بعد، در هر نوبت ثبت‌نام برای یک مرتبه تحویل دهند. در واقع در طرح جوانی جمعیت، ثبت‌نام خودرو برای مادران یکی از ابزارهای دولت برای تشویق خانواده‌ها برای داشتن فرزند بیشتر است.
جزئیات طرح چیست؟
طبق این قانون، مادرانی که فرزند دوم و ما بعد از آنها پس از تاریخ ۱۹آبان‌ماه۱۴۰۰ به دنیا آمده‌اند، می‌توانند در طرح ثبت‌نام خودروی مادران شرکت کنند. به هر کدملی فقط یک دستگاه خودرو، از یکی از شرکت‌های خودروساز تعلق می‌گیرد. مادران زیر ۱۸سال نیز می‌توانند در این طرح شرکت کنند. در این طرح، نیازی به داشتن گواهینامه رانندگی نیست و محدودیت عدم‌خرید خودرو در ۴۸ماه گذشته از خودروسازان وجود ندارد.
چه میزان خودرو برای مادران تخصیص داده شده است؟
شرکت‌های خودروساز برای اجرای این قانون پس از تصویب، دست به‌کار شدند و در هر دوره از طرح‌های فروش و پیش‌فروش ۵۰درصد از محصولات تولیدی خود را برای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اختصاص دادند. براساس آخرین آمارهای موجود، ۹۰۰هزار مادر مشمول طرح جوانی جمعیت برای دریافت خودرو بودند.
سال گذشته وزارت صنعت با ارائه آماری در این‌باره اعلام کرد: ۸۲۰هزار خودرو به طرح جوانی جمعیت اختصاص یافته است. یعنی وزارت صمت ۸۲۰هزار دستگاه خودرو را برای مادران مشمول این طرح کنار گذاشته است؛ با وجود این آمارها، تازه‌ترین اطلاعات نشان می‌دهد که بسیاری از مادران هنوز موفق به دریافت خودروی خود نشده‌اند.