قراردادهای آتی گاز «تیتیاف» هلند که معیار قیمت گاز طبیعی اروپا است، در فوریه 2024 کاهش قابل توجهی داشته است و به زیرِ 25 یورو در ازای هر مگاوات ساعت (MWh) رسیده است، سطحی که آخرین بار در تابستان مشاهده شده بود و کاهش شدید بیش از ۵۰ درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال پیش نشان میدهد.
این کاهش نشان دهنده روندی است که تحت تاثیر ترکیبی از عوامل اقلیمی و اقتصادی، از جمله دمای گرمتر از حد متوسط در سراسر نیمکره شمالی و کاهش قابل توجه تقاضای صنعتی و خانگی برای گاز طبیعی شکل گرفته است.
زمستان معتدل، به ویژه در فرانسه و آلمان، که به ترتیب سومین و چهارمین زمستان گرم خود را در ۳۴ سال گذشته تجربه می کنند، به کاهش تقاضا برای گرمایش کمک کرده است.
طبق دادههای رسمی (AGSI,GIE)، سطح ذخیرهسازی گاز طبیعی اروپا در حال حاضر در بالاترین سطح فصلی پنج ساله اخیر قرار دارد. مطابق این دادهها، ذخیره گاز اتحادیه اروپا به ۶۵.۹ درصد ظرفیت آن رسیده است. این نرخ در آلمان به ۷۱.۵۶ درصد، در ایتالیا به ۶۰.۳ درصد و در فرانسه نیز به ۵۱.۳ درصد رسیده است.
هر چند رکود اقتصادی در جهان نیز بر کاهش تقاضای گاز در اروپا تاثیر گذاشته ولی یکی دیگر از عوامل کلیدی در کاهش شدید قیمت گاز طبیعی در اروپا، بهرهبرداری مناسب از منابع انرژیهای تجدیدپذیر و تولید برق با استفاده از انرژی هستهای در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ بوده است.
فرانسیسکو بلانچ، استراتژیست کالا در بانک آمریکایی گلوبال ریسرچ، در یادداشتی که هفته گذشته به اشتراک گذاشته شد، احتمال داد که قیمت گاز با گرمتر شدن هوا در بهار و تابستان ۲۰۲۴ و نیز گستردهتر شدن دامنه رکود اقتصادی در کشورهای بیشتری از جهان، قیمت گاز در بازار اروپا با کاهش بیشتری نیز مواجه شود.
بانک سرمایهگذاری گلدمن ساکس نیز اخیرا پیشبینی خود را از قراردادهای آتی گاز «تیتیاف» هلند را از ۴۱ یورو در هر مگاوات ساعت به ۳۱ یورو به ازای هر مگاوات ساعت کاهش داد که نشان میدهد احتمال بروز مازاد عرضه گاز جدی است.
با این وجود، کسری ساختاری گاز طبیعی اروپا به طور کامل برطرف نشده است، زیرا افزایش عرضه الانجی (LNG) به طور کامل واردات از دست رفته روسیه را جبران نکرده است. در نتیجه، قیمت گاز در اروپا همچنان در معرض نوسان به دلیل رخداد اختلالات عرضه یا افزایش تقاضا، به ویژه در طول فصل زمستان است.
اما پیشبینیها حاکی از این است که از سال ۲۰۲۵، افزایش قابل توجهی در عرضه جهانی گاز طبیعی مایع رخ خواهد داد که منجر به ایجاد مازاد عرضه در بازار و متعاقبا کاهش قیمت گاز در اروپا، به ویژه در طول سال های ۲۰۲۸-۲۰۲۶ خواهد شد.
البته هنوز این احتمال وجود دارد که معکوس شدن روند حرکت اقتصادهای بزرگ جهان به سمت رکود، همزمان با افزایش ریسک تجارت گاز از مسیر دریای سرخ با دامن زدن به تقاضای بیشتر گاز موجب گرانی آن شود. بنابراین، اروپا برای برقراری آرامش طولانیمدت در بازار گاز خود نیازمند سپری شدن یک زمستان دیگر است.