ایلان ماسک گفته است که نورالینک، شرکت رابط مغز و رایانه او، نخستین دستگاه خود را در انسان کاشته است.
ماسک امیدوار است که این دستگاه در نهایت بتواند برای ادغام انسان‌ها با رایانه‌ها استفاده شود و به آن‌ها امکان دهدبرای نمونه، صرفا از طریق فکر کردن، با هوش مصنوعی تعامل داشته باشند.
اما در حال حاضر ظاهرا از آن برای افراد مبتلا به فلج کامل دست‌وپا استفاده می‌شود و به آن‌ها امکان دهد تا فقط با فکر کردن با دستگاه‌ها تعامل داشته باشند.
آقای ماسک می‌گوید نخستین فرد در تاریخ که یکی از تراشه‌های مغزی نورالینک را در سر خود دریافت کرد، اکنون این کار را انجام داده است. اگرچه ماسک، اطلاعات کمی در مورد این آزمایش ارائه داد، او در گذشته درباره طرح‌های بزرگ خود برای این شرکت صحبت کرده است.
تراشه مغزی چیست؟
این بررسی جدید در وب‌سایت نورالینک، با نام «آزمایش ابزار پزشکی تحقیقاتی پیشگامانه برای رابط مغز و رایانه بی‌سیم و کاملا قابل‌کاشت» توصیف شده است، که «هدف آن، ارزیابی ایمنی ایمپلنت (Implant) و ربات جراحی ما و ارزیابی عملکرد اولیه رابط مغز-رایانه ما به منظور توانمندسازی افراد مبتلا به فلج کامل برای کنترل دستگاه‌های خارجی با افکار آن‌ها است.»
افراد در این بررسی، یک «ایمپلنت کوچک که دیده نمی‌شود و مشکلی برای زیبایی ایجاد نمی‌کند، در بخشی از مغز که حرکات را برنامه‌ریزی می‌کند» دریافت خواهند کرد. این ایمپلنت برای تفسیر فعالیت در مغز آن‌ها ساخته شده است، به طوری که آن‌ها می‌توانند فقط با «قصد و نیت حرکت»، از رایانه یا تلفن هوشمند استفاده کنند.
نورالینک در گذشته گفته بود این سیستم با استفاده از رباتی که به‌طور اختصاصی برای انجام این کار ساخته شده است در سر کاشته می‌شود. به نظر می‌رسد این چیزی شبیه چرخ خیاطی است که میل [یا اصطلاحا پروبی] را که از الکترودهای مرتبط به سیم تشکیل شده است – در مغز قرار می‌دهد.
آقای ماسک پس از اعلام خبر [کاشت] نخستین ایمپلنت، اظهارات مشابهی را در توییتر مطرح کرد. او گفت که این سیستم، «تله‌پاتی» نام دارد.
او در توییتر، اکس سابق، نوشت: «[این ایمپلنت]، کنترل تلفن یا رایانه شما و تقریبا هر دستگاهی را فقط با فکر کردن امکان‌پذیر می‌کند. «کاربران اولیه کسانی خواهند بود که [توانایی] استفاده از اندام‌های خود را از دست داده‌اند.»
تصور کنید که استیون هاوکینگ می‌توانست سریع‌تر از یک تایپیست سرعتی یا متصدی حراجی ارتباط برقرار کند. هدف این است.»
آیا نخستین آزمایش موفقیت محسوب می‌شود؟
هنوز کاملا مشخص نیست. ایلان ماسک در مورد آن خیلی کم صحبت کرده است – هرچند گفته که به نظر می‌رسد اوضاع خوب پیش می‌رود.
او گفت نخستین فرد مورد بررسی، «به خوبی در حال بهبودی است» و «نتایج اولیه نشان می‌دهد که شناسایی اسپایک عصبی امیدوارکننده است.»
اما متخصصان گفتند ممکن است مدتی طول بکشد تا دریابیم آیا این سیستم کار می‌کند یا خیر.
آنه فانهوستنبرگ، استاد دستگاه‌های پزشکی قابل‌کاشت فعال در کینگز کالج لندن، گفت: «انتظار دارم نورالینک بخواهد پیش از شروع آموزش و تمرین سیستم خود با فرد داوطلب، به او زمان بدهد تا بهبود یابد.»
«ما می‌دانیم که ایلان ماسک در ایجاد تبلیغات برای شرکت خود بسیار ماهر است، از این رو ممکن است به محض شروع آزمایش، انتظار اعلام خبرهایی را داشته باشیم، اگرچه موفقیت واقعی از نظر من باید در بلندمدت ارزیابی شود، این که چقدر رابط کاربری در طول زمان پایدار است. و چقدر به سود فرد داوطلب است.»
نورالینک از کجا آمد؟
نورالینک در سال ۲۰۱۶ تاسیس شد و آقای ماسک یک سال بعد، تاسیس آن را اعلام کرد. در ادامه، گزارشی از وال‌استریت‌ژورنال نشان داد که این شرکت در تلاش است تا انسان‌ها را با ماشین‌ها و به‌ویژه هوش مصنوعی ادغام کند – اما تمرکز نخستین کاربردها بیشتر روی بررسی بیماری‌هایی مانند صرع و افسردگی خواهد بود.
نورالینک یکی از پروژه‌های کوچک‌تر و آینده‌نگرانه آقای ماسک است که زمانی شامل اوپن‌ای‌آی خالق چت‌جی‌پی‌تی نیز می‌شد. این یکی از مجموعه شرکت‌هایی است که در زمینه پیشرفته‌ترین رابط‌های مغز و رایانه یا بی‌سی‌آی کار می‌کند، که هدف آن امکان دادن به انسان برای برقراری ارتباط مستقیم با ماشین‌ها است.
نورالینک در سال‌های پس از تاسیس، به خاطر گزارش‌هایی از کارکنان ناراضی و پرسش‌هایی در‌خصوص موارد آزمایش حیوانی این شرکت، با واکنش‌های منفی شدیدی مواجه شده است. اما پیشرفت‌هایی را نیز از جمله آزمایش روی میمون‌ها اعلام کرده است.
ایلان ماسک می‌خواهد با نورالینک چه کند؟
آقای ماسک برنامه‌های بزرگی برای این شرکت دارد. او در مورد آن با عبارات علمی-تخیلی صحبت کرده و در مورد امکان ترکیب افکار بشر با هوش مصنوعی گمانه‌زنی کرده است. با این حال، در حال حاضر به نظر می‌رسد که این شرکت روی اهداف ساده‌تری مانند کمک به افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی خاص تمرکز کرده است.
مدیر اجرایی اسپیس‌اکس و توییتر اغلب تمایل دارد شرکت‌های خود را به این روش اداره کند. برای نمونه، اسپیس‌اکس بخشی از یک طرح گسترده‌تر است که به بشر امکان می‌دهد در سیارات مختلف زندگی کند – اما در حال حاضر روی کار مشخص‌تر ارسال موشک‌ها به فضا تمرکز کرده است.
تا اینجای کار چه اتفاقی افتاده است؟
نورالینک ظاهرا در آزمایش روی حیوانات تا حدی موفقیت داشته است. برای نمونه نشان داده شده که از این سیستم در ممکن کردن بازی پونگ برای یک میمون استفاد شده است - شاهکاری که پیش از این، محققان دیگر به دست آورده بودند، اما با وجود این نشان می‌دهد که نورالینک در حال پیشرفت است.
فارغ از نورالینک، دانشمندان پیشرفت قابل‌توجهی در اتصال مغز افراد به دستگاه‌ها داشته‌اند. اما متخصصان هشدار می‌دهند که ما هنوز با دستگاه‌هایی که به راحتی یا به‌طور معمول در دسترس باشند فاصله داریم.
تارا اسپایر جونز، رئیس انجمن علوم اعصاب بریتانیا، گفت: «دانشمندان در آزمایش‌های تحقیقاتی اخیر (که به نورالینک مرتبط نمی‌شود) توانسته‌اند رابط‌های مغز و ستون فقرات را کاشت کنند که به افراد فلج کمک می‌کند راه بروند و کارهای دیگر را انجام دهند و این، نتایج امیدوارکننده‌ای را در تفسیر امواج مغزی و اسکن‌های مغزی با رایانه‌ها نشان می‌دهد تا برقراری ارتباط را برای افرادی که نمی‌توانند صحبت کنند ممکن کند.»
«با این حال، بیشتر این رابط‌ها به جراحی تهاجمی مغز و اعصاب نیاز دارند و هنوز در مراحل آزمایشی به سر می‌برند، از این رو احتمالا سال‌ها طول می‌کشد تا به‌طور معمول در دسترس باشند.»