چهارمین برش از برش‌های حمایتی دولت سیزدهم در قالب طرح کالابرگ الکترونیک از 17 بهمن‌ماه سال جاری به مدت سه ماه برای دهک‌های اول تا 7 درآمدی اجرا می‌شود. در قالب این برش که به «طرح فجرانه» تعریف شده است، با افزایش اعتبار یارانه مضاعف از 120 هزار تومان به 220 هزار تومان و حذف پیش‌شرط خرید 200هزار تومان از یارانه نقدی، آنها می‌توانند از این یارانه تشویقی علاوه بر یارانه 300 و 400 هزار تومانی، از فروشگاه‌های متصل به طرح کالابرگ الکترونیک خرید کنند.
همزمان با آغاز به‌کار دولت سیزدهم، تورم افزایشی در کشور حاکم و شیوع ویروس کرونا نیز آن را تشدید کرده بود. در این شرایط میزان مصرف کالری مواد غذایی مغذی به حد قابل‌توجهی با کاهش مواجه شده بود. دولت برای امنیت پایدار غذایی در اولین گام در اردیبهشت‌‌ماه 1401 یارانه نقدی را 6 تا 9 برابر افزایش داد و در خرداد‌ماه امسال از طرح کالابرگ الکترونیک به عنوان اولین طرح سه‌گانه امنیت غذایی رونمایی کرد.
دولت با اجرای طرح کالابرگ الکترونیک، اختیار، افزایش تاب‌آوری و رشد قدرت خرید، دسترسی به نشان‌های غذایی داخلی و خارجی با یارانه موجود و پرداخت مابه‌التفاوت خرید انجام شده از سوی دولت، اعتباری برای 61 میلیون واجد شرایط در هفت دهک اول درآمدی فراهم کرده است.
مرحله اول اجرای این طرح به گونه‌ای بود که سه دهک اول درآمدی و مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد از امتیاز تشویقی آن بهره‌مند می‌شدند و اگر 200 هزار تومان مبلغ یارانه خود را از میان این ۱۱ قلم (برنج ایرانی، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر، ماست کم‌چرب، مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند و شکر که طبق نظر انستیتوی تغذیه ایران به تأیید رسیده بود در سبد غذایی این طرح با قیمت سال 1401 تعریف شد.) خریداری می‌کردند، یارانه تشویقی به میزان 120 هزار تومان در بستر شبکه ملی اعتبار و بر اساس کد ملی سرپرستان خانوار به حساب آنها واریز می‌شد. به عبارتی دیگر با استفاده از این طرح، یارانه دهک‌های یک تا ۳ درآمدی به ۵۲۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم تا هفتم درآمدی به ۴۲۰ هزار تومان افزایش یافت.
طرح فجرانه، چهارمین برش از طرح کالابرگ الکترونیک
در برش حمایتی جدید دولت سیزدهم به عنوان طرح فجرانه، مبلغ حمایتی دولت مثل سابق در قالب اعتبار بوده و در بستر زیرساخت شبکه ملی اعتبار که برش‌های کالابرگ الکترونیک، امنیت غذایی کودکان و حمایت از مادران شیرده روی آن در حال اجراست، عملیاتی می‌شود.
در این برش، اقلام 11گانه در وزن و کالای تعریف شده، کماکان در فروشگاه‌های متصل به طرح کالابرگ الکترونیک ارائه می‌شود.
به عنوان نمونه سرپرست خانوار مشمول نمی‌تواند اعتبار برنج خود را به روغن اختصاص بدهد. به عبارتی یارانه اعتباری هر قلم غذایی بر مبنای قیمت سال 1401 به صورت جداگانه در قالب طرح کالابرگ الکترونیک واریز خواهد شد.
بر اساس گزارش ارائه شده از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سرپرستان خانوار‌های دهک‌های یک تا هفت درآمدی بر مبنای قیمت سال ۱۴۰۱، اقلام 11گانه را به قیمت 523 هزار و 300 تومان از فروشگاه‌های متصل به طرح کالابرگ الکترونیک خریداری می‌کنند و با استفاده از اعتبار دولت که به آنها ارائه شده، مابه‌التفاوت قیمت این سبد کالایی را بر اساس داده‌های دی‌ماه امسال ( 220 هزار و 450 تومان) در قالب یارانه مضاعف پرداخت می‌کنند. مابه‌التفاوت قیمت اقلام 11گانه با قیمت روز (۱۴۰۲)، ۷۴۳ هزار و ۷۵۰تومان است.
مزایای طرح کالابرگ الکترونیک
«زیرساخت اعتباری» مسأله اصلی و مهمی به حساب می آید که به عنوان شاه‌کلید «طرح کالابرگ الکترونیک» مطرح بوده و آن را با همه طرح‌های مشابه متمایز کرده است. شبکه ملی اعتبار از اواخر سال گذشته راه‌اندازی شد که در اوایل سال جاری طرح کالابرگ روی آن ایجاد و در ادامه دو طرح تغذیه سالم کودکان زیر پنج سال و مادران دارای کودکان شیرخوار نیز در قالب کالابرگ به آن اضافه شد. در واقع دولت طرح سه‌گانه کالابرگ را روی شبکه ملی اعتبار قرار داد بدون آنکه بار تورمی داشته باشد.
با این زیرساخت نه تنها دیگر نیازی به ابزارها و برنامه‌های جدید نبوده، بلکه باعث شده است مصرف‌کنندگان از اعتباری که دارند نهایت استفاده را ببرند.
به معنای دیگر در طرح کالابرگ الکترونیک، دیگر مردم که همان مصرف‌کنندگان نهایی هستند نگران افزایش قیمت مواد غذایی نخواهند بود، چراکه می‌دانند با اعتباری که در کارت‌های بانکی خود دارند، می‌توانند خرید کرده و دولت مابه‌التفاوت قیمت کالای خریداری شده را به صورت یارانه به فروشنده پرداخت می‌کند.
شبکه ملی اعتبار در طرح کالابرگ الکترونیک این اختیار را به مردم خواهد داد که یک ماه زودتر براساس اعتبار یارانه، هر برندی را به دلخواه خرید کنند یا اینکه به صورت نقدی در حساب خود داشته باشند. در طرح کالابرگ الکترونیک، مردم با کارت‌های بانکی خود اقدام به خرید کالا می‌کنند، پرداختی مصرف‌کننده ثابت و فقط سهم پرداختی دولت تغییر خواهد کرد و دولت به صورت یارانه به حساب فروشنده تراکنش انجام می‌دهد.
هیچ تفاوتی بین برندهای کالاهای غذایی وجود نخواهد داشت و مصرف‌کنندگان می‌توانند به دلخواه برند مورد نظر خود را بخرند، چراکه وزارت صمت با یک کد مشخص همه برندهای داخلی و خارجی را کدگذاری می‌کند. بر اساس این شبکه است که اقلام غذایی مشمول یارانه کددار شده و همچنین کد ملی یارانه‌بگیران شارژ شده است و با همه کارت‌های بانکی به همان میزان یارانه، خرید صورت می‌گیرد.
در قالب طرح کالابرگ الکترونیک، اعتبار شارژ شده در اختیار مردم است. اگر آن اعتبار را مصرف کرده باشند آخر ماه یارانه برای آنها واریز نمی‌شود و اگر استفاده نکرده باشند آخر ماه برایشان واریز می‌شود. نکته جالب آنکه آنهایی که مصرف کرده‌اند هر چند یارانه برایشان واریز نمی‌شود اما می‌توانند خرید کنند، چراکه صاحب اعتبار هستند. اختیار مردم در هیچ حوزه‌ای محدود نخواهد شد.