نرخ خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم برای سال جاری 17.5 هزار تومان تعیین شده که اگر نرخ دلار را 55 هزار تومان غیر رسمی بازار آزاد ملاک قرار دهیم، بالاتر از گندم ارزان قیمت ۱۲ هزار تومانی روسی و ۱۵ هزار تومانی سایر کشورها است.
به گزارش ایران جیب از تسنیم ، با توجه به حجم زیاد خرید تضمینی گندم و اینکه بخش قالبی از کشاورزان، اراضی خود را به کشت گندم اختصاص می دهند، تعیین نرخ خرید تضمینی گندم نیز برای آنها و هم برای دولت مورد اهمیت است.
از طرفی با توجه به تعیین نرخ خرید تضمینی گندم، کشاورزان تصمیم می‌گیرند که اقدام به کشت غلات اساسی مانند پنبه، دانه‌های روغنی کلزا، آفتابگردان و گلرنگ یا حتی صیفی‌جات کنند، یا گندم کشت کنند؛ به همین منظور نرخ خرید تضمینی گندم نقش تنظیم‌گری بازار و آمایش سرزمینی دارد و حتی می‌تواند به اجرای الگوی کشت در کشور کمک کند.
از طرفی دولت با در نظر گرفتن هزینه‌های خود و نگاهی به قیمت‌های جهانی نرخ خرید تضمینی را به نحوی تعیین می‌کند که برای کشاورزان به صرفه باشد و از طرفی فاصله معنادار با قیمت‌های جهانی نداشته باشد و بتواند از پس پرداخت آن برآید.
شورای قیمت گذاری کالاهای اساسی که متشکل از دولت، مجلس شورای اسلامی، تشکل‌های مرتبط بخش کشاورزی و کشاورزان خبره است، نرخ خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم را 19 هزار و 500 تومان اعلام کرد و انتظار داشت که وزیر جهاد کشاورزی نیز همین نرخ را ابلاغ کند اما نرخ خرید تضمینی گندم 17 هزار و 500 تومان ابلاغ شد.
تصمیم دولت در تعیین نرخ خرید تضمینی گندم چند استدلال را پشت خود دارد که در ابتدا باید به سنگین شدن بودجه دولت اشاره کرد. سال گذشته 156 هزار میلیارد تومان بابت خرید تضمینی گندم با نرخ 15 هزار تومان به سختی پرداخت شد که این شرایط و مشکلات کسری بودجه برای سال آینده نیز ادامه خواهد داشت.
گندم کشورهای مختلف چند؟
از طرفی نرخ گندم در بازار های جهانی نیز بسیار مهم است زیرا در صورتی که قیمت گندم با قیمت های بالا و با فاصله زیادی باشد قاچاق معکوس این محصول از کشور روی می دهد یعنی این احتمال وجود دارد که گندم های وارداتی به اشکال مختلف از جمله ورود موقت به کشور وارد و در محموله های خرید تضمینی تحویلی به دولت قرار گیرد.
نرخ جهانی گندم با توجه به نرخ امروز دلار در بازار آزاد حدود 14 تا 16 هزار تومان است، حتی در کشوری مانند روسیه و اکراین نرخ گندم از این ارقام نیز پایین تر است؛ البته باید در نظر داشت این نرخ فوب و تحویل در بندر کشورهای خود است و هزینه حمل و نقل نیز به این نرخ ها اضافه می‌شود.
قیمت گندم روسیه 226 تا 237 دلار در هر تن معادل هر کیلوگرم 11 هزار و 800 تومان تا 12 هزار و 430 تومان است. قیمت سایر کشور ها نیز 255 تا 291 دلار در هر تن معادل 14 هزار تا 16 هزار تومان است.
کاوه زرگران، رئیس انجمن غلات کشور با اشاره به قیمت گندم در بازارهای جهانی اظهار داشت: هم‌اکنون گندم باکیفیت در کشور روسیه از کشاورز به قیمت 12 هزار روبل برای هر تن خریداری می‌شود. یعنی قیمت یک کیلو گرم گندم روسی با کیفیت در محل تولید معادل 6 هزار و 700 تومان است (با در نظر گرفتن نرخ دلار به قیمت 50 هزار تومان)؛ در نتیجه اگر دولت می‌خواهد بنا بر هر سیاستی پول بیشتری به کشاورز بپردازد بهتر است مابه‌التفاوت مبلغ را تحت عنوان یارانه کشت به گندمکار بدهد و قیمت گندم را مطابق قیمت واقعی بین‌المللی تنظیم کند.
رئیس کمیسیون تسهیل و توسعه تجارت اتاق تهران ادامه داد: خرید گندم با قیمت 19 هزار و 500 تومان در هر کیلو معادل 390 دلار در هر تن است؛ در حالی که آرد تولیدی روسیه امروز با قیمتی کمتر از 300 دلار به عراق صادر می‌شود. عراق و افغانستان بزرگ‌ترین واردکنندگان آرد در دنیا هستند اما ما در این دو بازار یک درصد هم سهم نداریم و دلیل اصلی عدم توفیق در این بازارهای در دسترس، سیاست‌های اشتباه تجمیع یارانه و قیمت تمام شده گندم است.
وی با اشاره به بار سنگین مالی 156 هزار میلیارد تومانی دولت در سال زراعی گذشته برای خرید تضمینی بیش از 10 میلیون تن گندم از کشاورزان که دولت را با کسری بودجه و مشکل در پرداخت مواجه کرد، افزود: تعیین قیمت 19 هزار و 500 تومانی بی‌توجهی به واقعیت‌های بازار است و فشار زیادی به دولت وارد خواهد کرد.
پیش بینی 21 هزار میلیارد تومان اعتبار برای خرید تضمینی گندم
از طرفی باید توجه داشت که نرخ خرید تضمینی گندم در سال گذشته در ابتدا حدود 12 هزار تومان تعیین شد و در مرحله بعد نرخ این محصول به 15 هزار تومان افزایش یافت؛ بر این اساس نرخ خرید تضمنی گندم در مقایسه به نرخ نهایی 17 درصد و در مقایسه با نرخ ابتدایی بیش از 40 درصد افزایش یافته است.
در سال زراعی گذشته حدود 13 میلیون و 500 هزار تن گندم در کشور تولید شد که از این میزان 10 میلیون و 400 هزار تن گندم توسط کشاورزان با نرخ 15 هزار تومانی به دولت تحویل داده یا همان خرید تضمینی شد.
برای رسیدن به خودکفایی کامل در تولید گندم باید 14 تا 15 میلیون تن تولید و 11 میلیون و 500 هزار تن تا 12 میلیون تن خرید تضمینی شود که وزارت جهاد کشاورزی پیش بینی کرده این امر محقق شود.
به هر حال دولت سعی کرد که نرخی برای خرید تضمینی گندم تعیین کند که به اصطلاح نه سیخ بسوزد نه کباب و با این نرخ جدید خرید تضمینی گندم ( هر کیلوگرم 17 هزار و 500 تومان) در صورتی که 11 میلیون و 500 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شود باید بودجه‌ای بیش از 201 هزار میلیارد تومان برای این امر اختصاص یابد.
پیش بینی می شود که در سال زراعی جاری نیز مبلغ خرید تضمینی گندم را با دشواری پرداخت شود و دوباره شاهد تاخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان باشیم.