همزمان با بیست و ششمین دوره همایش رتبه بندی شرکت های برتر ایران که دیروز در مرکز همایش های صدا و سیما برگزار شد، 500 و مشخصاً 100 شرکت برتر ایران توسط سازمان مدیریت صنعتی معرفی شدند.
مطابق گزارش این سازمان، ارزش افزوده این 100 شرکت 11 درصد و همچنین فروش آن ها 41 درصد تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل داده است. این گزارش همچنین، آمارهای جالبی از مقایسه بین شرکت های برتر ایران و ترکیه و جهان ارائه کرده که به عنوان مثال نشان می دهد فروش شرکت برتر دنیا و ترکیه به ترتیب حدود 41.5 و 3.3 برابری شرکت اول ایران است.
سهم 46 درصدی فروش 500 شرکت اول از تولید ناخالص داخلی کشور
به گزارش ایران جیب از خراسان، داده های سازمان مدیریت صنعتی که طبق آن، صورت های مالی سال 1401 شرکت های صنعتی کشور بررسی شده اند، نشان می دهد ارزش افزوده 100 شرکت اول کشور، 11 درصد GDP و ارزش افزوده 500 شرکت 13 درصد GDP را تشکیل داده است. همچنین فروش 100 شرکت اول 41 درصد GDP و فروش 500 شرکت 46 درصد GDP را تشکیل می دهد. اما در میان 500 شرکت برتر، 100 شرکت اول از نظر فروش نقش مهم تری را در اقتصاد ایران به عهده دارند. گزارش خبرگزاری فارس به نقل از مدیر عامل سازمان مدیریت صنعتی هم حاکی از این است که اگر مجموع فروش 500 شرکت را در نظر بگیریم، 88 درصد متعلق به 100 شرکت اول بوده است.
پررنگ تر شدن حضور دانش بنیان ها در سال جاری
یک نکته مثبت در آمارهای شرکت های برتر کشور در سال جاری (مربوط به سال مالی 1401)، افزایش حضور شرکت های دانش بنیان در میان این شرکت هاست. این داده ها نشان می دهند دربین 500 شرکت برتر سال 1401 در مجموع 61 شرکت دانش بنیان و درمیان 100 شرکت برتر 5 شرکت دانش بنیان حضور داشته اند؛ این در حالی است که در سال 1400 تنها یک شرکت دانش بنیان در جمع 100 شرکت برتر حاضر بوده است.
نفتی های بفروش، بانک ها و خودروسازان اشتغال زا
در میان شاخص های ارزیابی شرکت ها، ملاحظه می شود که در بخش فروش، گروه فراورده های نفتی بیشترین فروش را در سال 1401 داشته اند (با سهم 23.1 درصدی از کل فروش) و پس از آن ها پتروشیمی ها (با سهم 14.4 درصدی) قرار گرفته اند.در حوزه اشتغال نیز براساس رتبه بندی سال 1401، بانک ها (با سهم 16.7 درصدی) بیشترین اشتغال را داشته اند و بعد از آن نیز صنعت خودرو و قطعات وابسته (با سهمی در همین حدود) بیشترین سهم اشتغال را در بین گروه های صنعتی کشور به خود اختصاص داده اند.
91 درصد صادرات مربوط به 100 شرکت
اظهارات مدیر عامل سازمان مدیریت صنعتی نشان می دهد که 91 درصد از صادرات کشور مربوط به 100 شرکت اول است و به نظر می رسد این 100 شرکت برتر مانند یک لکوموتیو اقتصاد کشور را به جلو می راند. در این زمینه و در سال 1401 مانند سال های قبلتر پتروشیمی ها (با سهم 37.2 درصدی از کل شرکت های بررسیشده) بیشترین نقش را داشته اند و بیشترین ارز صادراتی را ایجاد کردند. اگرچه نسبت به سال 1400 کاهش داشته است. فراوردههای نفتی (با سهم 26.4 درصد) و بعد از آن فلزات آهنی (با سهم 15.5 درصد) نیز بیشترین ارز صادراتی را در سال 1401 داشته اند.
فاصله بیش از 40 برابری اولین شرکت ایران و جهان
اما در بخشی از گزارش سازمان مدیریت صنعتی از شرکت های برتر ایران، مقایسه جالب توجهی بین 500 شرکت بزرگ ایران و جهان انجام شده است.
این گزارش حاکی از آن است که اولین شرکت برتر ایران در حالی 15 میلیارد دلار فروش داشته که فروش اولین شرکت جهان در حدود 41.5 برابر یعنی 611 میلیارد دلار بوده است. جالب این جاست که اگر فروش اولین شرکت ایران با پانصدمین شرکت جهان را نیز درنظر بگیریم، باز برترین شرکت ایران، فروشی کمتر و در حدود کمتر از نصف پانصدمین شرکت جهان (با فروش 31 میلیارد دلار) داشته است.
با ترکیه چقدر فاصله داریم؟
ترکیه به عنوان یکی از کشورهایی مطرح بوده که در سال های اخیر همواره با اقتصاد ایران مقایسه شده است. در این زمینه نیز طبق گزارش سازمان مدیریت صنعتی، مقایسه 500 شرکت ایران و ترکیه اطلاعات جالبی را به دست می دهد. بر این اساس مشاهده می شود که فروش اولین شرکت ترکیه (با رقم 48 میلیارد دلار)، 3.3 برابرفروش اولین شرکت ایران (با 15 میلیارد دلار) است. از سوی دیگر فروش اولین شرکت به صدمین شرکت در حالی در ایران به 35.6 برابر می رسد که این رقم در ترکیه 56.9 بوده است. اگر این شاخص را کنار فروش دو برابر صدمین شرکت ترکیه نسبت به صدمین شرکت ایران بگذاریم، به معنای این است که شرکت های برتر ترکیه ضمن بهتر بودن فروششان در کل، تفاوت بیشتری از نظر فروش در مقایسه با شرکت های برتر ایران دارند.
مقایسه شرکت های برتر ایران و ترکیه همچنین در معیار صادرات سرانه (با واحد دلار به ازای هر نفر) بیانگر این است که صادرات سرانه 500 شرکت ایران با رقم 46 هزار و 331 دلار، به میزان 45 درصد صادرات سرانه 500 شرکت ترکیه (با رقم 102 هزار و 943 دلار) است. این موضوع بیانگر کارایی بیشتر تجار ترکیه ای نسبت به ایرانی در حوزه تجارت خارجی است.