همشهری: از این پس گزارشگران فساد که به آنها سوت‌زن گفته می‌شود می‌توانند با ارائه گزارش فساد پاداش بگیرند. نماینده‌های مجلس تأکید می‌کنند که تصویب و ابلاغ این قانون می‌تواند مانع از گسترش فساد در کشور باشد.
این قانون در تلاش است تا از افرادی که فساد را گزارش می‌کنند، حمایت کند. علت این حمایت‌ها این است که در طول سال‌های گذشته گزارش‌دهندگان و مطلعان فساد با تهدیدهای مختلفی مانند اخراج از کار، کسر حقوق، مورد غضب واقع‌شدن از طرف شخص مافوق از طرق مختلف مادی و معنوی، تشکیل پرونده در محاکم و... مواجه می‌شدند.
حالا اما با تصویب و ابلاغ قانون حمایت از گزارشگران فساد زمینه‌های لازم برای جلوگیری از فساد و حمایت از سوت‌زنان فراهم می‌شود.
هیچ شخص یا سازمانی در امان نیست
طرح حمایت از گزارشگران فساد در مهم‌ترین بخش‌های خود بر حمایت از افشاگران رشوه و اختلاس، تصرف غیرقانونی در اموال دولتی، اعمال نفوذ برخلاف حق، تبانی در معاملات دولتی، دریافت پورسانت، تدلیس در معاملات دولتی، تحصیل مال نامشروع و... تمرکز دارد.
طبق تعاریف رایج، سوت‌زن به کسی اطلاق می‌شود که تخلفات سازمان‌ها یا نهادها را افشا می‌کند. این تخلفات می‌تواند شامل انواع رفتارهای غیرقانونی و متخلفانه مدیران و کارکنان یک سازمان، از قبیل تقلب، رانت، رشوه، احتکار، تولید محصول غیرایمن و نقض قوانین یا مقررات باشد.
سوت زدن را می‌توان نوعی فراخوان برای مطلع‌کردن افراد از محل وقوع جرم تلقی کرد و هدف سوت‌زن نیز جلوگیری از آسیب‌رساندن بیش از پیش به افراد جامعه، سازمان‌ها و نهادهای عمومی است. همچنین سوت‌زن فردی است که هر نوع فعالیت غیرقانونی و متخلفانه در یک سازمان خصوصی یا عمومی را افشا می‌کند.
سامانه گزارشگران فساد راه‌اندازی می‌شود
با ابلاغ این قانون، از این پس سازمان بازرسی کل کشور موظف است با همکاری نهادهای امنیتی نسبت به طراحی و راه‌اندازی سامانه گزارشگران فساد اقدام کند.
اطلاعات این سایت البته محرمانه باقی می‌ماند و یکی از نهادهای امنیتی مانند دادستانی‌ها، مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضاییه، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه و فرماندهی انتظامی مسئول رسیدگی به گزارش ارسالی می‌شود.
پیش از این محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس با بیان اینکه قانون حمایت از گزارشگران فساد در مجلس مبارزه با فساد را در تمام ابعاد مردمی‌سازی خواهد کرد، گفت: این قانون در کنار مبارزه با فساد، برخی رفتارهای سوءاستفاده‌گرانه تعداد معدودی از افراد را نیز از بین می‌برد.
سوت‌زن‌ها چقدر پاداش می‌گیرند؟
طبق قانون حمایت از گزارشگران فساد، فرد گزارش‌دهنده فساد ۲درصد ارزش ریالی پرونده پاداش دریافت می‌کند. سقف پاداش در پرونده‌ها ۱۰میلیارد تومان برای اشخاص حقیقی و ۲۰میلیارد تومان برای اشخاص حقیقی خصوصی که منظور مردم هستند، درنظر گرفته شده است.
همچنین اگر موضوع پرونده فاقد ارزش ریالی باشد، مقام قضایی با توجه به گستردگی فساد و میزان تأثیر گزارش در کشف آن، برای گزارشگر پاداشی از مبلغ ۲میلیون تومان تا ۶میلیون تومان تعیین می‌کند. همچنین از گزارشگر و افراد وابسته به آنها حمایت‌هایی همچون تعیین وکیل معاضدتی یا هرگونه حمایتی که مقام قضایی برای حفظ امنیت جانی یا مالی یا شغلی لازم تشخیص دهد، صورت می‌گیرد.
چه مواردی شامل سوت‌زنی می‌شود؟
گزارشگری که محتوای گزارش او بیانگر ارتکاب یکی از رفتارهای زیر باشد، مشمول حمایت‌ها و پاداش قانون حمایت از گزارشگری فساد می‌شود:
دریافت رشوه
باج‌گیری یا ارتشاء
اختلاس
تصرف غیرقانونی در اموال دولتی یا عمومی
تبانی در معاملات دولتی
دریافت درصد یا پورسانت در معاملات داخلی یا خارجی
مداخله وزرا و نمایندگان مجلسین و کارمندان در معاملات دولتی و کشوری
تدلیس یا ایجاد فریب در معاملات دولتی
تحصیل مال نامشروع توسط کارکنان دستگاه‌ها و نهادها