شوخی مالیاتی طلافروشان

سامانه مؤدیان مالیاتی سامانه‌ای است که با هدف جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات مربوط به مؤدیان مالیاتی راه‌اندازی شده است. مطابق قانون، ثبت نام در سامانه مؤدیان مالیاتی از وظایف صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی است. این سامانه‌ جهت ارسال صورت حساب‌ الکترونیکی مؤدیان روی کار آمده است و دسترسی به آن از طریق آدرس اینترنتی tp.tax.gov.ir فراهم است.

سامانه مورد بحث، تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور، با هدف جلوگیری از فرار مالیاتی، عدالت محور کردن مالیات ستانی در کشور و حذف رسیدگی ممیز محور مطابق قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان راه‌اندازی شده است.

طبق قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان مصوب آبان 1398، هر فرد مشمول مالیات موظف است برای ثبت نام در سامانه مؤدیان مالیاتی و اخذ شناسه یکتای حافظه مالیاتی اقدام کند. دراین سامانه به هر مؤدی مالیاتی یک کارپوشه اختصاص داده می‌شود. این کارپوشه راه ارتباطی مؤدیان با سازمان امور مالیاتی است.

فاز اول این سامانه تیر ماه 1401 به اجرا گذاشته شد و فاز دوم از ابتدای ماه جاری اجرایی می‌شود. در این فاز قرار است تمامی کسب و کارها و مشاغل به سامانه بپیوندند که شاهد مقاومت برخی از جمله طلافروشان هستیم.

نظرات احمد جانجان را به‌عنوان یک کارشناس اقتصادی دراین باره جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.

جانجان با اشاره به این موضوع که ایجاد شفافیت در درآمدهای افراد از اهمیت بالایی برای مالیات ستانی عادلانه برخوردار است، تصریح کرد: اگر دولت بتواند در حوزه مالیات بر تراکنش‌ها به جمع‌بندی برسد و بر تمامی تراکنش‌ها مالیات اعمال کند، اتفاقات خوبی رخ خواهد داد.

وی ادامه داد: برخی اصناف مانند طلافروشان اقداماتی در راستای دور زدن قوانین مالیاتی انجام می‌دهند. به طورمثال، طلافروشان به جای اینکه از کارتخوان متصل به سامانه استفاده کنند، از مشتری می‌خواهند که مبلغ را به شماره کارتی واریز کند که متعلق به بنکدار است.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: در واقع طلافروش خودش را از زنجیره خرید و فروش حذف می‌کند، در حالی‌که سودش را می‌برد. طلافروش درصد خودش را از طرق مختلف مانند تسویه طلای ویترین دریافت می‌کند. اگر مالیات بر تراکنش را وضع کنیم، در زمان انجام هرگونه تراکنشی مالیاتش کسر می‌شود و راه برای دور زدن قانون بسته می‌شود.

جانجان گفت: براساس آمار سازمان امور مالیاتی، میانگین سرانه پرداخت مالیات طلافروشان در سال 1401، ، به میزان 10 میلیون و 880 هزار تومان بوده است، بیشتر شبیه یک شوخی است. در واقع طلافروشان کمتر از یک کارمند عادی مالیات پرداخت می‌کنند. طلافروشان نسبت به درآمدهایی که دارند، مالیات حقه را پرداخت نمی‌کنند و نشان می‌دهد که فرار مالیاتی این صنف محرز است. باید به صورت کامل با شفافیت این قشر از طریق سامانه مؤدیان به فرار مالیاتی آنها پایان دهیم.

این کارشناس انرژی توضیح داد: همچنین علاوه بر سامانه مؤدیان به طرق مختلف می‌توانیم جلوی فرار مالیاتی طلافروشان را بگیریم. به طورمثال می‌توانیم به مالیات بر مبنای تراکنش طلافروشان روی بیاوریم. دوم، می‌توانیم از ظرفیت مردم برای مقابله با این موضوع استفاده کنیم. آگاهی مردم را نسبت به این مسأله باید بالا ببریم. به طورمثال، باید اطلاع‌رسانی کنیم که اگر فردی در ازای خرید طلا مبلغی را به شماره کارت دیگری بجز طلافروش انتقال می‌دهد، مالیات از خود این فرد به‌عنوان انجام دهنده تراکنش گرفته می‌شود.

جانجان گفت: سازمان امور مالیاتی باید از مشارکت مردم به نحو احسنت بهره ببرد. هر طرحی بدون مشارکت فعال مردم محکوم به شکست است. علاوه بر طلافروشان، پزشکان هم از روش‌های مختلف برای دور زدن قوانین مالیاتی کشور استفاده می‌کنند. وی ادامه داد: باید تمامی سازوکارها در هماهنگی با یکدیگر به کمک سازمان امورمالیاتی برای مالیات ستانی حقه، هوشمند و عادلانه بیاید. مثلاً، باید سیاستگذاری داشته باشیم که برای هر انتقال وجه بالای 50 هزار تومان نیاز به تعیین موضوع داشته باشیم. باید مشخص باشد که هر تراکنش به چه دلیلی انجام می‌شود.