آرمان امروز : کمبود نیروی انسانی در صنایع مختلف این روزها به چالش اصلی کارفرمایان تبدیل شده است اما اتخاذ تدابیری برای بهبود شرایط اقتصادی از طریق کاهش تورم، استقرار نظام ارزی مستقر و اجرای سیاستهای مالی مناسب میتواند افراد را به ورود به بازار کار صنعتی تشویق کند، مواردی که در شرایط حال حاضر، بیشتر به رویایی در دوردستها میماند!
میگویند «کار هست، اما کارگر نیست»، کمبودی که نتیجه پیوند بحران اقتصادی کشور با عدم توازن میان درآمد و هزینه است. مسالهای که با برهم زدن چرخه کار که شاید بزرگترین نمود آن کمبود نیروی کار در کارخانجات باشد، انگیزه کارگران نسبت به اشتغال در بازار کار ایران را کاهش و دیر یا زود گریبان اقتصاد کشور را خواهد گرفت.
در شرایطی که اعتبار سبد معیشت به گواه کارشناسان، ماهانه ۳۰ میلیون تومان عنوان میشود، دستمزد اغلب کارگران حتی با احتساب مزایای مرتبط هم به میزان ۱۰ میلیون تومان نمیرسد. این دستمزدها توانایی تأمین هزینههای زندگی کارگران را فراهم نمیآورد. همچنین با وجود وعدههای کاهش تورم تا ۱۵ درصد، همچنان شاهد رشد نرخ تورم بین ۴۵ تا ۵۰ درصد هستیم و پیشبینیها از کاهش این نرخ به صورت غیردقیق به نظر میرسد.
طبق ادعای فعالان حوزه کارگری، دستمزد کارگران در بهترین حالت توانایی تأمین هزینه زندگی را تنها برای یک هفته تا ده روز در ماه دارد. در چنین شرایطی، مسلماً برخی از کارگران ماهر از شغل خود جدا میشوند یا در مشاغل کاذب مشغول به فعالیت میشوند. همچنین، تعدادی از آنها به کشورهای همسایه نظیر عراق، قطر و عمان مهاجرت میکنند. این مسیرها ناشی از سیاستهای سرکوبی در زمینه مزد از سوی دولت است.
در حال حاضر، یک کارگر ساده در امارات حدود هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار دلار دستمزد دریافت میکند؛ در عربستان این مبلغ بین هزار تا هزار و ۲۰۰ دلار، در عمان ۸۰۰ دلار و در ترکیه ۶۰۰ تا ۸۰۰ دلار است. این در حالی است که درآمد یک کارگر در ایران به کمتر از ۲۰۰ دلار میرسد.
به گزارش اقتصاد ۲۴، وضعیت اعجابآورتر میشود زمانی که متوجه میشویم نرخ بسیاری از اقلام مصرفی در ایران با قیمتهای جهانی هماهنگ است. به عنوان مثال، نرخ مرغ در ایران بالای ۱۰۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم است؛ این در حالی است که در آلمان حدود ۱.۳ دلار (۶۵ هزار تومان)، در ترکیه ۱.۷ دلار (۸۰ هزار تومان) و در امارات حدود ۱.۸ دلار (۹۰ هزار تومان) است. روندی که نشان میدهد ایرانیان دریافتی خود را به ریال دریافت میکنند، ولی اغلب خرجهای خود را به دلار انجام میدهند. این موضوع باعث افزایش مهاجرت نیروی کار ارزشمند ایرانی به کشورهای همسایه شده است.
در چنین شرایطی، در بهترین حالت، درآمد و مزایای یک کارگر به میزان ۹ تا ۱۰ میلیون تومان تخمین زده میشود؛ در حالی که بررسی مشکلات بنگاههای اقتصادی نشان میدهد که مهاجرت نیروی کار ماهر و تکنسینها به کشورهای همسایه، یکی از چالشهای اصلی این بنگاهها شده و باعث کمبود نیروی کار در واحدهای تولیدیشان میشود. کنار هم قرار دادن این وضعیت با میزان درآمد در کشورهای همسایه که در سطرهای قبل به آن اشاره کردیم، توجیه تلخی درباره افزایش مهاجرت نیروی کار در ایران به دست خواهد داد.