یک کشتی باری به نام «کانوپه» که چهار بادبان 37 متری بر روی عرشه اصلی خود دارد، برای ماموریتی ویژه و جهت حمل محمولهای غیرعادی طراحی شده است.
این بادبانها که هر کدام مساحتی به اندازه ۳۶۳ متر مربع دارند، میتوانند در شرایط مساعد نیروی باد را به طور قابل توجهی به کشتی ۳۱۵۰ تُنی منتقل کنند.
اگرچه منبع انرژی اصلی کانوپه هنوز یک جفت موتور دیزلی است، با این حال کارشناسان میگویند این کشتی میتواند آینده صنعت حمل و نقل دریایی باشد.
نیل ژوئایو، مدیرعامل آلیزس شرکت فرانسوی ادارهکننده این کشتی، میگوید: «با بهترین شرایط باد میتوانیم تا ۵۰ یا ۶۰ درصد در مصرف سوخت صرفهجویی کنیم، هرچند در برخی موارد این میزان به ۱۰ یا ۱۵ درصد کاهش مییابد».
او اضافه کرد: «در حال حاضر انتظار داریم به طور متوسط حدود ۳۰ درصد صرفهجویی کنیم، اما برای اینکه بتوانیم این برآورد را به طور کامل محقق کنیم به چند سال دیگر زمان نیاز داریم.»
این کشتی برای حمل و نقل «آریان ۶»، جدیدترین و بزرگترین موشک فضایی اروپا، طراحی شده است که انتظار میرود در اواسط سال ۲۰۲۴ به فضا پرتاب شود. قطعات این موشک که در تاسیسات سرتاسر اروپا ساخته شدهاند باید به پایگاه فضایی آژانس فضایی اروپا واقع در گویان فرانسه، یک قلمرو تحت تسلط فرانسه در شمال شرقی آمریکای جنوبی، تحویل داده شوند.
کانوپه پیشتر در اوایل نوامبر اولین سفر فراآتلانتیک خود را با بادبانهای برافراشته، که به خاطر شباهتشان به بالهای هواپیما «بالهای اقیانوسی خوانده میشود»، و محموله قطعات موشک به پایان رساند و به این ترتیب مرحله نهایی توسعه برنامه آریان ۶ را آغاز کرد.
در حالی که صنعت کشتیرانی حدود ۹۰ درصد از کالاهای جهان را جابهجا میکند، همزمان مسئول ۳ درصد از انتشار گازهای گلخانهای جهان نیز هست و از این نظر سازمان بینالمللی دریانوردی وابسته به سازمان ملل متحد گفته است قصد دارد تا سال ۲۰۵۰ سهم این صنعت را از انتشار گازهای آلاینده به صفر برساند.
برای جایگزینی سوخت فسیلی و در کنار سوختهای پاکتری نظیر آمونیاک سبز، نیروی محرکه بادی میتواند یک دارایی حیاتی برای رسیدن به این هدف باشد. کارشناسان میگویند استفاده از این کشتیها، نیاز به سوختهای فسیلی را کاهش میدهد و به شرکتهای کشتیرانی کمک میکند به منبعی از انرژی رایگان تکیه کنند که مشمول نوسانات قیمتی نیست.
ژوئایو در این باره میگوید: «انرژی بادی راه حلی صد در صدی برای برای کربنزدایی صنعت کشتیرانی نیست، اما بخشی است که دیگر نمیتوان از آن غافل شد. ۱۰ سال پیش وقتی به فکر گذاشتن دوباره بادبان در کشتیهای باری افتادیم، کاملاً یک قمار به نظر میآمد. اما امروز همانطور که بسیاری از شرکتهای حمل و نقل در حال برنامهریزی برای انجام همین کار هستند، این بخش بزرگی از آینده است.»
کشتی کانوپه پس از اتمام ساخت در لهستان در سال ۲۰۲۲ در تابستان ۲۰۲۳ به آب انداخته شد. این کشتی با قابلیت جابجایی ۵ هزار تن محموله، توانایی حرکت با سرعت ۱۶.۵ گره دریایی را داراست و میتواند هر سال دهها بارگیری را در بنادر برمن، روتردام، لو هاور و بوردو انجام دهد و محموله خود را به پاریاکابو در گویان فرانسه تحویل دهد.
بالهای اقیانوسی این کشتی از پارچههای بادبانی ساخته شدهاند و خدمه را قادر میسازند تا ارتفاع آنها را در امتداد دکل کشتی تنظیم کنند. این بادبانها در سال ۲۰۱۰ مقام نخست یک مسابقه طراحی را در آمریکا به خود اختصاص داده بودند، هرچند با فراگیر شدن ساخت کشتیهای بادبانی طراحیهای جدیدتری در صنعت کشتیرانی مطرح شده است.
در حال حاضر ۳۱ کشتی باری بادبانی با ظرفیت متوسط ۴۰۰ تناژ در سراسر جهان فعال هستند و انتظار می رود حدود ۲۰ کشتی دیگر تا قبل از پایان سال به آب انداخته شوند.
کارشناسان میگویند با توجه به رشد سریع تاسیسات زیرساختی، انتظار میرود تا اوایل سال ۲۰۲۵ تعداد این کشتیها به ۱۰۰ فروند برسد. هرچند این رقمی قابل توجه است، با این حال در شرایط حاضر در برابر ناوگان جهانی کشتیها متشکل از حدود۶۰ هزار کشتی تجاری ناچیز به نظر میرسد.